Хо Мін: Турэмны дзённік

II

Прадстаўляць свой народ — абавязак прамы,
Ішоў я ў Кітай, як госць, без віны;
Нечакана тайфун на раўніне падняўся —
Мяне зрабілі госцем турмы.

III

Ва ўсіх на вачах сумленнасць мая,
Мне ж кажуць, што нейкі асочнік я;
Жыць на свеце, вядома, заўсёды не лёгка,
А з гэткай абразай — цяжэй удвая.

I

Сонца ўзнімаецца з-за турэмнай сцяны,
Асвятляе замкі — адамкнуць быццам хоча;
У камерах змрок яшчэ дрэмле начны,
А праменне ўжо вязням казыча вочы.

II

Прачынаюцца вязні. Вошай рупліва б'юць.
Прабівае восем — пачатак снядання.
Ешце, гаротнікі, што вам, галодным, дадуць,
Верце: гора ўсё ж скончыцца, радасць настане.

Пасля полудня сон і ў турме, мусіць, трэба,
Я соладка спаў, як пад ціхі пошум дажджу;
Я сніў, што ляцеў на спіне дракона ў неба,
Прачнуўся і ўбачыў: як раней, у клетцы ляжу.

Адчынілі клеткі праветрыць,
Вязні ў вольнае неба глядзяць.
О святыя нябёс! Дайце веры,
Што і ў турмах святыя сядзяць.

Павячэралі. Промні апошнія звялі.
Музыка, песні паўсюль загучалі,
I змрочны засценак у павеце Цзінсі
Ператварыўся ў канцэртную залу.

Кожны раз па жмені прэлага рысу
Без солі, гародніны ў жабрачай місе;
Каму перадача была — той і сыты,
А каму не было — ад голаду высах.

Чуецца музыкі плач — як туга па Радзіме, як верад,
Смутак, журба і маркота расцвельваюць горка душу;
А недзе за тысячы лі каханая мкнецца наперад
У надзеі праз рэкі і горы мелодыю гэту пачуць.

I

Калодка, як зяпа — няма людей:
На ноч глытае ногі людзей;
Правую ў іклы гэтак зацісне,
Аж левую сутарга нават звядзе.

II

I ўсё ж бываюць дзівы ў жыцці —
Спяшаемся ногі ў калодкі ўмясціць;
Як зробіш гэтак — заснеш спакойна,
Не зробіш — месца не зможаш знайсці.

I

Ад нудоты ў шахматы вучуся гуляць,
Пехацінцаў і коней рыхтую да бою;
Трэба хутка ўмець наступаць, адступаць,
Кемнасць ёсць — перамога, лічы, за табою.

II

Не варта на шахматнай дошцы фарсіць.
Нападай і смялей і рашучай як можаш;
Празяваеш — і два не памогуць фярзі,
Зловіш момант — і з пешкай адной пераможаш.

III

У абодвух бакоў пароўну шанцаў і сіл,
Але перамога, урэшце, аднаму дастаецца;
Ні ў абароне, ні ў наступе промаху не дасі —
I ты ўжо варты ўхвалы, што вадарам даецца.

У турме ні віна, ні кветак няма.
Чароўная ноч прападае дарма.
Вязень праз краты любуецца поўняй
I поўня любуецца вязнем сама.

На кожнага вязня вады паўмісы,
А што з ёй рабіць табе — сам вызначай:
Заварыш чай — і не хопіць памыцца,
Твар спаласнеш — не заварыш чай.

I

Поўня — нібыта люстэрка здаля,
Пад ёю срабрыцца спакусна зямля.
У дамах абжываецца шчодрае свята,
А мы абжываем сум спакваля.

ІІ

I ў турме свой «святочны» настрой —
Ад поўні, ад ветру вее журбой;
Не магу любавацца поўняй на волі,
Ды сэрца з-за кратаў спяшае за ёй.

Згуляеш на волі — укіне ў турму мандарын,
А тут, не хаваючыся, адкрыта гуляй;
Шкадуюць карцёжнікі — усе, як адзін:
«Чаму нас раней не ўзялі ў гэты рай?!»