Рыгор Барадулін - Абсяг

Непадуладны
Волі нечай,
Народ не церпіць
Кайданоў.
Паклон ад зор
Гары Чарнечай,
Зямны паклон
Зямлі сыноў,

Што іх выводзіла ў прасторы.
І зорны подзвіг —
Ён зямны.
Хай годна
З зорамі гавораць
На мове матчынай
Сыны!

Дзе тлеюць яны,
Вашы белыя косці,
Вялікадзяржаўнасці псы —
Шавіністы?
Хапіла пыхлівасці i велікосці!
А той,
Каму слалі вы шлях камяністы,
Паўтораны ў бронзе,
Планетачолы,
Маларасіец,
Былы прыгонны,
«Прыгонных» мае сам
Незлічона...
Добраахвотны прыгон ягоны!
Дарма скавыталі вы na Расіі,
«Единой
и неделимой»,
Са стала самаўладдзя косткі прасілі,—
Расія
Айчынай,
Радзімай
Стала
У братнім сузорным Саюзе!
Было вас,
Як дзірак ікластых, нямала
У самадзяржаўнай папрузе!
Прасіць прабачэння ў паэта
Я вінен,
Што вас прыгадаў міжволі...
Удзячна помніць
Аб гордым сыне
Сябрына ў вольным застоллі!

Старыя рыфмы —
На пераплаў,
Покуль не шмат начаканіў.
Бяры білеты на пароплав,
Прастуй па Днягіры —
У Канеў!

Зыркае бакен турысцкім значком.
Роўнядзь «Ракета» трушчыць.
Каб параўналі яе з каснічком,
Просіць вясёлка хітрушча.

Хвалі кіпяць,
Як смала ў сагане.
Кручы вясной замроены.
Чайка знянацкая сігане
Адчайным аксюмаронам.

Трывалы вады й бетону саюз,
Працаю гартаваны.
Важка, аднак, апускаецца шлюз,
Быццам фіранка ў ваннай.

І, як стаеннік злым капытом,
Мклівісты хуткаход наш
Б'е, нецярплівсц,
Упартым вінтом —
Палубе дужа дрыготна ж!

Дзе тая рэдкая птушка,
Дняпро?
Нешта ты ўз'юшана трос нас.
Экскурс дасць потым
Экскурсбюро.
Мчыць нас «Ракета» ў космас?

Дняпро,
Ты дзівосны i ў гэты раз —
Ашчодрыў вясновай ранечай.
Спыніся, Час,
Нас вітае Тарас
З захмар'я
Гары Чарнечай...

Даліны ўтрапёныя ў хмарах кудлатых.
Шчырэе сцяжынка-паломніца.
Рака вінавата ўцякае па скатах —
Ніяк ад жуды не апомніцца.

Навіслыя скалы —
Залобкіпалацаў,
Узведзеных гор гаспадыняю.
Прастор перунам і вятрам разгуляцца,
Спаліць небасхілаву лінію!

Усё для яго тут жыло і спявала.
Спакой атуляў, як у Вішневе.
Грымелі адчаем харалы абвалаў
Каханню яго і Ўсявышняму.

Журба калыханкі і жніўная скруха
Самотлівым сэрцам валодалі,
Ныў клёкат арліны...
Ды ён не даслухаў
Апошняй мелодыі...

Аглушаны камень,
Нібы бліскавіцай,
Балюча сашрамлены датамі.
Наклікаць абвал вадаспад не баіцца.
Прыцішыўся час непадатлівы.

Зара неспакою гарыць не згарае.
Трывогаю хмары гартаюцца.
Маленства вятры
З Беларускага краю,
Як хвалі, ўспамінна вяртаюцца...

Дух вандравання,
Ненажэрца,
Не можа звыкнуць
Да жытла.
Ці выкругліў туман
Азерца?
Дыміцца чаем
Піяла!

Хто шчодрай жмені
Рух забудзе?
Яму ўздалі
Вякі хвалу.
Тугі гранат,
Каханай грудзі —
Трымаюць так
І —
Піялу!

Зялёны сум
Апаў глыбока,
Імгла
Далёкага сяла.
Журбой
Напоўненае вока,
Тугой па доме —
Піяла...

Ты ў маленькім сваім кулачку
Не ўтрымала — пусціла на волю
Разламаны гранат Баку,
Той начы не забуду ніколі —
У якім я ні буду баку —
Разламаны гранат Баку:
Зоры ў небе,
І зоры — доле!

Закрачаны я праменнямі.
Грэх цёмны святлом дараваны мне,
У сэрцы смутку паменела —
Радасць звініць караванамі.
Паклон мой прымі,
Туркменія,—
Сонцам каранаваная!

Здаецца, ўсю спёку сагнала
На спаленыя бальшакі!
Дакладнага часу сігналы —
Варушаць пяскі
Ішакі.

Ці гэта ў сто корб,
Сто асвераў
Засмага глыток дастае?
Дакладнасць
З гадзіннікам зверыў —
Паверыў
З хвіліны з тае.

Гаркавы дымок саксаула.
Баран
Смерць прыняў з-за гасцей.
І смыленню цягне з аула,
І прысмерк,
Як плоў, загусцеў.

Душу ўсю,
Як студню туркмена,
Высмальвае сонца да дна.
Гуляе на жылах
Сухменна
Качэўнай крыві
Жаўцізна...

Абсяг вятрыскамі аббраханы.
Хіба што толькі міраж замглее.
Вякі прыглухлі,
Маўчаць барханы,
Нібы запыненыя імгненні...