Рыгор Барадулін - Свята пчалы

Поўня з поўняй сталі ўпоплеч,
Серабрыцца бруй —
Васемнаццаць, Цёплы поплаў,
Цёмны гай — сябруй!

Васемнаццаць —
на ляшчыне
Спеюць спарышы.
Дзьмухаўцовы цёплы іней,
Сцежкі спарушы!

Вочы сняцца.
Васемнаццаць —
Зябкі скрып драча.
Хочуць рукі рук кранацца
I плячо — пляча.

Потым будзе шкліць лядочак
Першы недавер.
А матулям быць ля дочак
Хочацца цяпер.

Як на ліха на якое,
Дочкі не адны.
I стагі па-над ракою,
Быццам буданы.
Патаемнасць ціхіх змовін,
Палынок тугі.
Нецярплівы хітры човен
Б'ецца ў берагі.
Пасвяціла поўня — годзе,
Знікла за ракой.
Паўнаводдзе,
паўнагоддзе —
Матчын неспакой.

Пасля дажджу прыціхлыя нябёсы.
Вады набраўшы ў рот, у лебядзе
Замоўкла студня.
I мужчына босы
Вядро за вуха неслухам вядзе.

Спалоханая кнігаўка ўзлятае.
Так i гады кругамі адплылі.
I хочацца чым найдаўжэй ратаю
Нагою босай чуць цяпло зямлі.

Ён дабратою высветлен, як ясень
Увосень сонцам,
дзядзька Уладзіслаў.
Дык вось хто ўзяў капрызны дзень у засень,
Спакой на ўсю Латгалію паслаў.

Вядзе да лазні.
Венікі падвялі.
Парог вартуюць камяні жарон,
Як вязень, піва томіцца ў падвале.
Ключы ў гаспадара — няўмольны ён.

Як галуба чужога, трапяткога,
Пытанне я за пазухай нясу:
Шалее ярына і, выпадкова,
Не ён вясною адмыкаў расу?..

Спрадвечны Стулпан,
як туман, ссівелы,
А вочы захлынаюць сінізной.
У ix звініць жаўрук вясны лясной,
Зірнуў на хмары —
неба праяснела.

Латгалія —
зялёная дзяржава,
Стагоў мурожных ранішні абоз,
Я зразумеў,
адкуль блакіт ласкавы
Тваіх азёр спакойных i нябёс.

Тваіх ільноў не адсінее неба,
Блакіт не адзвініць, як лёд тугі.
А вочам дзядзыкі Уладзіслава трэба
Не ведаць ані воблачка тугі...

Вядома — Ліга!
Як парэчкі выспелі —
Янавы ягады!
Чабаровай выспаю

Даганяю я гады.
На душы адліга —
Ліга!..
Ліга!..
Даў пярун грымака
Зяцю, бо на прымака
Крыўдзілася прымаўка.
Кажа латышам спрадвеку:
«Лье, як на Ліга»,—
Ну, a лівень-недарэка
Разаспаўся як на ліха...
Тут яшчэ падумаць трэба,
Мазгаваць цярпліва,
Ліўняў болей у неба
Ці ў латгальцаў піва?..
Як Юпітэр, плыву
У вянку дубовым.
Песні кружаць галаву,
Стогнуць бочкі-бомы...
Расце з караня
Юны дубочак.
Далёка да дня,
Блізка — да бочак!
Ледзьве ўзяў у далонь
Кварту —
Прычашчаюся.
Скачу праз агонь —
Ачышчаюся
Ад грахоў былых
I — вядома, не ўслых —
П'ю за будучыя.
...Не забуду, чыя
Росы абівала,
Шыю абвівала
Маладая рука.
Знаю я
Ды рака...

Прапахламу зёлкамі, цёплай трухой,
Вясёламу ад ахалоды,
Прачнуцца на сене пад самай страхой
I жмурыцца ад асалоды.

Чакаць, покуль росы сцяжына страсе,
I слухаць у ранішнім гаме,
Як галкі ступаюць па гулкай страсе,
Нібы не сваімі нагамі.

Глядзець, як прабіўся прамень во тачкі,
Як кроквы жывіцай ржавеюць.
Нібы парасячыя пятачкі,
У гонтах сучкі ружавеюць.

Павук мітусіцца — праныру няўсцерп
Уплесці праменьчык у нерат.
У лаціну дзюбай уторкнуўся серп,
Завяз — ані ўзад ані ўперад.

Кот дрэмле спакойна — мінуў сакавік,
Сапернікі вушы аб'елі.
Высокія стрэхі прысніў адстаўнік
I хіб нашашэрыў ельнікам.

А певень баіцца свой голас згубіць,
Галосіць услед — даганяе.
Аж хочацца глупства самому зрабіць,
Ляцець з дзіваком над гаямі.

Ды час халадзёнкаю горла лудзіць.
Настыла вада ў падзямеллі —
Глыбокая студня у неба глядзіць,
Як мутнае вока з пахмелля...

Адчуў,
што нялёгкая праца — дружыць,
Дарога накусціла бровы.
Са свята ўстрывожана неяк дрыжыць
Спідометра палец нервовы.

...Да мора імчымся.
Не ўцямлю ніяк,
Што гэта са мною за дзіва:
Ці пену з заліва здзімае свяжак,
Ці можа з латгальскага піва?..

1966