Рыгор Барадулін - Свята пчалы

Іду да старажыла,
Кажу:
— Салам, стары!..
Аж голаў закружыла,
Як рыпне:
— Паўтары!

— Табе стаяць тут —
кара,
Ці ты такі багач,
Ну, адкажы мне, кара,
Шаноўны карагач?

Калі стаяць тут —
кара,
Дык звязвай хатулі.
Багаты
i не скнара —
Ад сонца затулі...

Старая, як купчыха,
Старога ў бок штурхель.
Круці,
карагачыха,
Бо карагач — круцель.

Нашто штурхаць пад бокі,
Хітрыць,
карагачы?
Вы ў спёкі,
абібокі,

Усе паслугачы.
Ну што ён
разумее
У халадку атаў,
У студзеньскай
завеі?
I я зарагатаў...

У скронях закіпела,
Нядуж, аднак іду ж.
Сланечнік
пераспелы,
Як сапсаваны душ.

Да дрыжыкаў
картава
Рыпяць карагачы:
— Завея i атава...
Цяпер
па-рра-га-чы!..

Паказала гай малады
I не хочаш мне адгукацца.
Як па першапутку сляды,
Па паляне лісты акацый.
Па паляне ходзяць лісты,
Па паляне ступае трывога.
Мы ўтраіх —
восень,
я i ты.
Пачакае да заўтра дарога!

Неспакойны заход ачах.
Не ад вечара стала золка.
Зазвінелі у тваіх вачах
Цені дрэў і нясмелая зорка.

Ці не блізкія ўчуў халады,
Што пачаў маладзік заікацца.
I дрыжаць над намі сляды
Ацалелых лістоў акацый.

Хай за Донам шумяць лясы.
Дзелім мы свой жаданы сорам.
...Пахлі вечарам валасы
I падміргвалі грудзі зорам...

Адчынены дзверы ў адрыне.
Вячэрняя ціш прыдрамала.
На прызбе сядзяць старыя.
Заходзіць сонца памалу.

Прыціхлі вязы ў пашане
Зялёнаю талакою.
Кот, растаўсцелы птушатнік,
Ступае па частаколу.

Галовы задралі. свінні:
Чакаюць, a ці пяройдзе?
Пасвіцца прыцемак сіні
Нa недаспелым гародзе.

За дзень жываты угрэлі
У цёплых барознах дыні.
...Высока ўзляцелі арэлі —
Ca смехам лятуць маладыя.
Унізе I вяз караністы,

I прызбы смалістая тоўшча.
А певень, як захад агністы,
Удумліва курыцу топча...

У звечарэлай цішыні
Паверыць снегу хрупаткому,
Глядзець на сонныя агні —
I не зайздросціць анікому.

Згадаць, нібы далёкі сон,
Слупоў здранцвелых перагуды,
Пагляд спагадлівых акон —
I не спяшацца анікуды.

Забыць згрызню турбот пустых,
Успомніць,
Што табе за трыццаць,
І шкадаваць,
Што гэты міг
Не зможа болей паўтарыцца.

Радзіма,
Цябе не зламалі ыавалы.
Ты, гордая,
Моваю гневу назвала,
Каб помніў чужак,
Каб нашчадак твой ведаў:
Дзядоўнік —
татарнікам,
Шашаля —
шведам!..

Здаўжэлі ночы — выспелі касцянкі.
Прапахлі верасамі камялі.
Старыя партызанскія зямлянкі
Імхом зязюльчыным пазараелі.
Імжысты рапак апрануў дзялянкі
У шэрыя даўгія шынялі.
Ржавець абабкаў каскі пачалі.
I норах порхавак спаліў смалянкі.

Прасеку пратрасірвалі чмялі —
Бярозы пабялелі, як бяглянкі,
Слязамі лісця верас апяклі.
Зямлянкі на грудзях маёй зямлі -
Азёрнавокай, гордай партызанкі,
Як стужкі кулямётныя, ляглі.

Раённыя аэрадромы —
Заложнікі неба пагоднага...
Паветраныя паромы
Надхмар'е злянела пагойдвае.

Высока ўзлятаюць стракозы —
З аэрафлотам дражняцца.
Пасуцца бязрогія козы —
Каровы малалітражныя.

Раённыя аэрадромы.
Мокнуць спакойна дровы,
Запашаныя самой
Дыснетчаркай строгай
Зімой.

Дзядзька гасцей праводзіць,
Валачэ чамадан з «данінаю».
Пахне яблыкамі над восень.
Зазімкамі — свежанінаю...

Кабета цярэбіць касынку
(Адразу не супакоішся),
Ляціць на хрэсьбіны к сыну,
Уніз пазірае з бояззю.

Воблакі, як успаміны...
Матор, як конік, пілікае...
...Самалёт з той паляны сына
Вёз на зямлю Вялікую...

Адцвіў
з забытага раманса бэз.
Шыкуе нэмпан-ліпень з удавою...
З Наркамасветы
у Наркамсабес
Пісьмо накіравана дзелавое.

Лясамі ходзіць водгулле вайны.
A ў гэтага пісьма
Свае турботы.
У ім
Купалу «новыя адны»
Наркамасветы
просіць выдаць боты...