Рыгор Барадулін: Свята пчалы

Зноў, родны інтэрнат, да позняй ночы
Струменіцца святло з тваіх акон —
Так свецяцца ад шчасця ў бацькі вочы,
Калі сыноў сваіх сустрэне ён...

Вагон таварны дрогка тузае.
Гарыць-трапеча стэарын.
Там жарты заглушае музыка,
Тут многіх сон паспеў скарыць.

А вецер,
Дым над дахам сцелячы,
Праводзіць у далёкі шлях.
Ды нам па шчасце, з поўным,
Велічна
Дарогу Волга перайшла.

I зорным золатам размолатым
Шлях Млечны неба запыліў.
Урал гасцінным рускім волатам
Ручнік чыгункі раскаціў.

Абапал — па дарожных правілах —
Слупы з падпорамі — ў струну,
Бы плечы два сябры падставілі,
Каб трэці мог далей зірнуць.

Нарэшце, вольны стэп...
Пякучае,
Тут сонца не шкадуе нас.
I ўжо гадзіннікі падкручваем —
Спяшаецца цалінны час.

Павекі пазашлюшчылі лілеі,
Спяць, ліст-далонь падклаўшы пад шчаку,
Табол парушыць ix спакой не смее —
Стамлёна расцягнуўся на пяску.

І вецер так залётаўся, што, ўрэшце,
Тут падрамаць у параты прылёг...
— Ой, гусі воду скалацілі ў рэчцы...—
Дзявочы голас чуецца здалёк.

На беразе засмяглым бестурботна
Аб нечым ціха шэпчуць кавылі.
Глыбей залезлі ў залатыя соты,
Як чорныя, калматыя чмялі,

Сланечнікавы семкі;
I чакаеш,
Што зараз рантам загудуць яны
Суладна з песняй маладой, якая
Ca стэпу гоніць векавыя сны.

Пa брызенту лапоча-трашчыць
Дождж апрыклай назолай.
Так i хоча да ніткі змачыць.
Ноч ды стэп навакола.

...Дождж трашчыць.
Прыгадаў я цябе,
Лес далёкага краю,
Дзе, як быццам маршчынку на лбе,
Сцежку кожную знаю.

...Казку мы на начлезе гурмой
Слухаем з захапленнем,
I трашчыць кулямётнай чаргой
На кастры сыраваты ядленец.

Дождж...
А мне перапёлка крычыць,
Луг дыміцца па досвітку росны,
Песня роднага краю гучыць:
Ой, бярозы ды сосны!..

Б'е пярун прамой наводкай,
A маланкі неба крэсляць,
Як з бюро надвор'я зводку
Аб бясхмар'і на ўвесь месяц.

Вось адна адной на спіны
Налягаюць грузна хмары,
Вось — прарвуцца,
вось — лавінай
Дождж нястрымны чохне зараз.

На таку — усе з запалам —
Мы зграбаем зерне ў кучы.
Яшчэ й кроплі не упала,
A кашулі — хоць выкручвай.

Сыпнуў дождж.
Пайшоў старацца...
Ды ў буртах ляжыць пшаніца...
Каб за моладдзю угнацца,
Духу мала,
навальніца!

Бурты кладуцца, як барханы.
Лапатам не даём астыць.
Ды што за шум?..
Прыйшлі лісты,
Лісты ад родных, ад каханых.

I мне ж тут нешта быць павінна...
Матулін почырк пазнаю.
I піша пра бяду сваю,
Пра радасць i пра ўсе навіны:

«Сусед наш справіў наваселле.
Ну a ў бары па верасу
Грыбоў — хоць закладай касу,
I ўжо арэхі палыселі...

Вуголле з печы ўранні скача,
Кот мыцца на акне пачне,—
I верыцца, што ты ка мне
Паспееш на пірог гарачы».

Я сёмы раз, забыўшы стому,
Чытаю гэты ліст,
нібы
Я на Ушаччыне пабыў,
Пагутарыў з усімі дома...

I зноўку зерне з-пад лапаты
Уверх ляціць ва ўсе бакі
I падае. (А так шпакі
На луг садзяцца там, за хатай...)

Не! Не ўсім надарылася шчасце
Есці боршч, прыгатаваны Насцяй.
Не ўявіць вам, што гэта за боршч!
Хай чатыры порцыі ты знішчыш —

Яшчэ ў місцы выскрабаеш днішча
I абавязкова просіш больш.
Ну, а каша! I нябеснай манне
Да яе далёка ў параўнанне:
Гэткую варыць — паверце мне —
Можна толькі па зямлі цаліннай;
Растае у роце, як маліна
У маёй азёрнай старане.

Насціна фантазія без краю!
Хай i кухня, нібы піпка тая,
У якой муштук хтось адламаў;
А запаліш — дым, як з паравоза
(Бо гарыць салярка — не бяроза!),
Для кухаркі ж гэта ўсё — дарма!

Па-над кухняй Насці адвячоркам,
Бы драбкі крыштальнай солі, зоркі.
Мала солі — знічка упадзе.
У кацёл сам просіцца з нябёсаў,
Быццам часнаку зубок, курносы
Маладзік.

А папрацуеш дзень
На таку з лапатай,
За штурвалам —
Будзе апетыт твой небывалым.

Чай з дымком — паболей цукру сып
Хай можа парой кансерватыўна,
За сталом працуем так актыўна,
Аж ідуць упрысядкі насы!
Хто ні разу ў Насці не абедаў,
Той сапраўднай стравы i не ведаў!