Леанід Дайнека - Вечнае імгненне

Сяброў шукаю.
Штохвілінна
Тугой сябе гняту.
Сярод асфальту так травінку
Шукаў бы дзікі тур.

Пад валтузню вясновых рэкаў,
Пад шапаценне дрэў
Прыходзіць сум па чалавеку,
Якога не сустрэў.

І песні нашыя i сэрцы
Мы з ім маглі б з'яднаць.
Ён аднадумцам, аднаверцам,
Ён братам мог бы стаць.

І разам (бы ў адным акопе,
Калі — да скроні скронь)
Дзялілі б мы халодны попел
І залаты агонь.

Які ён быў?
Звычайны. Будзённы.
Цярплівы. Цвярозы. Меў трое дзяцей.
I не любіў здымацца на фоне
Высокіх гор i вялікіх людзей.

Зноў вясна пратрубіла трывогу,
Колькі промняў і колькі ільдзін!
Вось выходзіць малы на дарогу.
Сто кірункаў, а хлопчык адзін.

Будзе ўсё: сустрэчы, расстанні...
І пад позіркам зорак і хмар
Я хвалююся: кім ты станеш,
Дваццаць першага веку жыхар?
Станеш сейбітам? Станеш паяцам,
Каб крычалі табе: «Рассмяшы»?
У якія ты трапіш пальцы,
Пластылін дзіцячай душы?

Хочаш вырасці ты, стаць дарослым хутчэй.
Я таксама хачу.
Але ў змроку начэй
Я шапчу: «Не старэй. Не ляці праз гады!
Пакуль ты малады,
я — малады».

Вазьміце ўсё, што ёсць,—
Нуду залатарунную.
Вярніце маладосць,
Вярніце волю юную.

Вярніце снегу пах,
І лёгенькія саначкі,
І сонца на губах
У маладзенькай Ганначкі.

Тады мы ў свет ішлі
Наіўнымі, зялёнымі.
I рэкі ўсёй зямлі
Былі нам Рубіконамі.

Гарэў крыві пажар.
Мы кпілі над няўдачамі.
Зямны здаваўся шар
Нам валейбольным мячыкам.

Быў кожны малады.
Раздольна песня пелася.
Скажыце ж мне: куды,
Куды ўсё гэта дзелася?

Нас хіліць над адхон
Марозны вецер вечнасці.
Ды ёсць людскі закон
Спагады i сардэчнасці.

У вечнасці раку
Ляцяць секунды кроплямі.
Вазьмі маю руку,
Адважную i цёплую.

Маю руку вазьмі,
І перад далячынямі
Застанемся людзьмі,
Салдатамі, мужчынамі.

Сто бур, як сто плугоў,
Хай шлях наш пераворваюць.
Зямля — гняздо сяброў,
А не балота ворагаў.

Смялей наструнь крыло —
Сустрэнем не авечкамі
Чырвонае святло
На светафоры вечнасці.

Забудзем пекла з раем,
Намэнчымся як след
У шахматы гуляем,
Шліфуем інтэлект.

Над дошкаю пярэстай
Камечу бараду,
Штурмую Эверэсты,
Па полюсе іду.

Ах, шахматнае войска,
Строй пешак і сланоў.
Кручок прынадна-востры
Глытаю зноў і зноў.

Я — першы, першы, першы.
Праціўнік, вус грызі.
Я — пешка, пешка, пешка,
Ды рвуся я ў фярзі.

Яшчэ націсну трошкі...
Яшчэ...
Яшчэ...
І ўсё!..
За шахматнаю дошкай
Ідзе гульня ў жыццё.

Тут з ног збіваюць буры,
Тут не змаўкае гром.
Драўляныя фігуры
Напоўнены агнём.

Дзе драму вось такую
Убачыць вы б змаглі?
Тут пешкі трыумфуюць
І плачуць каралі.

Хаджу. Дрыжу. Нямею.
Дам царства за каня.
І раптам разумею,
Што гэта ўсё — гульня.

Так-так! Гульня! Забава.
Касцёр, дзе паляць час.
Якая пешкам справа
Да ўсіх жывых, да нас?

Ды зноў гарцуюць коні.
Грыміць атакі медзь.
Ах шахматы — пагоня
За тым, чаго не мець.

Усё цяжэй удары
I дзён зямных i спраў.
Юнацтва... Сталасць... Старасць...
Няўжо i я прайграў?

Я паказваю сыну зоркі.
Мы стаім удваіх на балконе.
І над намі шуміць і гамоніць
Вецер неба, бяссонны і золкі.

У маўчанні, у полымі сінім
Праплываюць Сірыус, Вега.
Пра Каперніка, пра Улугбека
Я свайму расказваю сыну.

Цяжка верыць, ды зорны промень,
Што зямлю асвятліў наўкола,
Бачыў гунаў, бачыў манголаў,
Бачыў бітвы ў дыме і громе.

Ён ішоў да Зямлі стагоддзі
Праз касмічнай прасторы пасткі,
Каб да нас на балкон упасці,
Нібы ліст кляновы лагодны.

Пілігрым вышынь неабдымных,
Ён да нас прыляцеў, каб памерці.
Каб пакінуць у нашых сэрцах
Смутак свой па зорнай радзіме.

Зрадніўшыся навек з палямі жытнімі,
Напіўшыся вады з азёр і рэкаў,
І мы калісьці станем старажытнымі,
Падобнымі на рымлян і на грэкаў.