Венанцы Бутрым - У барвах зямлі

І непаўторнаму зноў паўтарыцца
воблiкам новым колiшнiх з’яў!
З пальцаў раскрытых зляцела сiнiца...
Хто ж непаседу i як пераняў?

А цi была яна? Мо падалося?
Сумна паклiкаў жораў з iмжы,
лета забраўшы, страсаючы восень
шэрым пяром на дарог вiражы?..

Досвiткi чыстыя, золакi ясныя,
рэха i явы i сноў!
Цi не расстаўся я з вамi заўчасна,
што ж так чаруеце зноў?

***

Крываўнiк, палын, лебяда.
Узмежак, расы павалока.
Ад вертыкалi слупа
удалеч, як кiнуць вокам,
колеру свежай iржы
цягнуць праз сiнь правады.

Кастрычнiк, апошнія з дат,
лiсткi на далонi маёй.
Апалi гракi чарадой –
крыклiвы на рунь лiстапад!
I цягне да цёплых краiн
маўклiвага выраю клiн...

Размыты адлегласцю крык
пакiнуў: “Бывайце!..” I занiк..

***

Апалi чакання аковы!
Заняты адным суцэла,
зноў цягнеш, вырай чарговы,
на Пiну, Басфор, Дарданелы...
...Унiзе поўня на ўсходзе
нырае ў тонкiя хмары.
Ды буйна зоры ўзыходзяць
над вамi ў чорным абшары...

На ўзлёт! I парывам, не тлумам,
і ўжо толькi смерць вас супынiць,
крылы павяжа самумам
ускрай Аравiйскай пустынi.
Не зважыць, што вы – жывыя,
на ўзгоркi бязводныя кiне.
I зноў пераможа стыхiя
ускрай чарговай пустынi...
Яшчэ раз – ужо каторы!–
вам, дробным, сiл не хапiла –
жывое змяла без разбору
сляпая варожая сiла.
Вiруе шэрае пер’е
над бурым каменнем бясконцым,
ды шэлест пясчанага зерня
пад бельмам засмяглага сонца...

А будуць чакаць пад Валожынам
палi ў красавiцкiх туманах.
I нехта штодзень заварожана
будзе вышукваць старанна
за Iслаччу, ў небе абноўленым,
аздобленым сонца каронай,
лёт дзiўна свабодны i роўны
ўпартых iстот не скароных...

***

М.М.Ш.

Лямеш, што каменем затоеным сарвала,
ужо зрудзеў – заложныя дажджы.
Тут новы ладзілі: дубца асмалак,
бляшанка чорная; і не злічыць сляды

грувасткіх ботаў. Засмужыла далёкі бор,
і нібы зганьбіла – раскоўзала дарогу.
Ды не ліняе каралеўскі твой убор:
каралямі рабін, шыпшыны, глогу

сям-там красуеш. (Яркі клёну ліст
нацешыў вока, склаў падзяку лету
і лёг, дрымотны, у сонную траву.)

Мой лістапад, мо іншы пейзажыст
дабавіць колераў твайму партрэту,
я упрыгожваць – не магу.

***

Над чорнай зямлёю чырвоных паходняў
такi ненадзейны заслон!
А вецер крапчае: ад мора, з заходняй
і золкай, паўночнай, старон.

Ад тундры прасцёртай, спрадвеку панылай,
з ахутаных снегам Хiбiн
імчыць, усё прутчэй напiнаючы крылы,
марозу i цемрадзi сын
не меранай сiлы парывам шалёным
з заходняй i золкай старон...
У лiстоце барвiстай узнёслыя клёны –
цi ж гэта надзейны заслон?
I моўчкi адзначым, што так павялося.
Ўсяго давядзецца зазнаць:
бывае ў жыццi i апошняя восень,
і дрэвы – жывыя! – гараць...

Дажджыць, але днее, ў рытмiчнасцi кропель.
I мы, як на службу, пайшлi
ўбачыць чырвоны усё яшчэ попел
на шэрай, халоднай зямлi...

***

Астры, дзецi восенi любай,
спадарожнiцы явы i сноў!..
Холад дзёрзка i шчытна на губы
пульсаваць падштурхоўвае кроў...
Ўсе жыццёвыя колкасцi спрэчак
у бяздонную прорву апалi.
Вашы ўсмешкi – апошняй сустрэчы...–
белай пенай на хвалi,
што нясе праз каменнi на строму.
Вы – усiм. Вы – нiкому.
Пад няўмольным мароза нажом
род увесь ваш знянацку загiне.
Сэрца чуе, сумуе цiшком.
Неба зорыцца, стромiцца, стыне...

***

С.Ж.

Царская карона,
жоўтая лiлея,
пругкiх шэсць пялёсткаў –
полымя вянок!
Свецiш апельсiнам,
журавiнай тлееш,
як заваражыла,
адганяеш змрок...
Вертыкаллю гордай
на сустрэчу сонцу
узнiмаеш келiх
чэрвеньскай расы.
Ноч – суцiшнай скрыпкай,
бубнам – дзень бясконцы:
рэха гаманкое,
птушак галасы...
Белую трымалi
у гербах магнаты,
неслi, паланiўшы,
на сваiх сцягах.
Ты – на вольнай волi:
ля ўбогай хаты,
мiж карчоў альховых,
на сямi вятрах...
Тварыкам дзiцячым
ля халоднай шыбы,
яркасцю прызыўнай
нечакана ў снах,
знакам пуцяводным
роднае сялiбы,
пад дажджом няўступлiвым,
на сямi вятрах...
Век зусiм кароткi:
ўжо халодны вецер
ладзiць пераборы
ў бадыллi сухiм.
Соннай мухай кружыць
успамiн аб леце...
Шэракрылым шэршнем
адгалосак зiм...