Мифтахетдин Акмулла - Шигырьләр / Стихи (на татарском языке)

Томсыгы очкан – томшыгы (борыны) юкка чыккан.

Шом илнең базарында кибет ачып.

Бәһасез буп – бәһасез булып.

Сыртынан – читеннән, арт ягыннан.

Күрмәңез җик – ят итеп күрмәгез.

Кик – үч, кинә.

Үсәкче – гайбәтче, яла ягучы.

Канчык – әнчек эт.

Кесе имәс – кеше түгел.

Нәгылып (нә кылып) – ничек итеп.

Саралмаса – сары (хәсрәт) алмаса.

Усы – шушы.

Килгәләп, хәл белешеп йөрсәгезче.

Аймин кәнде (ай менән көнде) – ай белән кояшны.

Тоткын буп – тоткын булып.

Канча – күпме.

Җаласымин (җаласы менән) – яласы белән.

Нәгылды – ни кылды, нишләде.

Даналары – белдеклеләре.

Нәби – пәйгамбәр.

Карак, ялганчы, яла ягучы дип.

Кандай – ничек, нинди.

Даты – кере, тутыгы.

Куры – калдыгы, дуены.

Асман – күк.

Бикяр – бушка, юкка.

Ләүхелмәхфуз – язмыш тактасы, тәкъдир язмасы.

Мосанниф – иҗат иясе, китап язучы.

Фискъ сүз – бозык сүз, начар сүз.

Нәгып – ни кылып, нишләп.

Кесән – кешән, богау.

Мөслим – мөселман, ислам динендәге кеше.

Эсинбәгән (синбәгән) – ышанмаган.

Мәдәд – ярдәм.

Үләң – җыр, шигырь.

Гъәни – бай.

Хөсне дидар – якты чырай, ягымлы йөз.

Пәрва – саклану, иминлек.

Мөзәлләт – кимсетелү, түбәнсетелү.

Фәсахәтдә хисан – матур сөйләүдә маһир.

Шәрмсар әйләү – телен бәйләү.

Әгәр бай кеше табышлы эштә үзе теләгән мактауга ирешмәсә.

Игътизар әйләү – кичерү, гафу итү.

Гомдәтел-әгъян – аксөякләр, аристократлар.

Гайненә алу – күз салу, игътибар итү.

Әгъния – байлар.

Зәһи садр кибар әйләү – бик нык олылау.

Мәтаййа – ат, менеш аты.

Мәрам – теләк.

Иддихаль әйләү – урынына җиткерү.

Батырлар, көчкә таянып, шатлыкка ирешерләр.

Олылар байлык-зиннәттә күңел ачуны арттыра барырлар.

Ләбасе фахирә үзрә – бай киемнәрдә.

Мөсәйкъәл мөргы тависдай – купшы-көяз тутый коштай.

Фәза – ачык җир.

Мәҗалисен ифтихар әйләү – мәҗлесләрне бизәү.

Тәвангир – бай, хәлле.

Тәбәссемлә итеп икъбаль – елмаю белән каршылап.

Биңзәш – охшаш.

Аны шулхәтле хур санарлар, хәтта аның утырдашлыгыннан гарьләнерләр.

Химар – ишәк.

Мәсаиб – бәхетсезлек, бәла-каза.

Һауасына дәва булмау – һавалануга дәва тапмас.

Кибрендән – тәкәбберлегеннән.

Ихтикар әйлiәү – хурлау, хәкарәтләү.

Биш көнлек рәхәт-күңелле чоры белән горурланып.

Тәмәтти үзрә – ялкау гына.

Нәфар әйләү – нәфрәтләнү.

Санадир мөтрифинләр – олы исрафчылар.

Мәгаз Алла – Алла сакласын.

Гъар әйләр – оялыр, гарьләнер.

Әрҗөмәнд – затлы.

Паймал – аяк астында.

Ихракъ – яндыру; янып бетү.

Замирен, поргобар әйләр – күңелен караңгы (томанлы) итәр.

Хуш-амәд – хуш килдегез.

Мөфахирән софар әйләр – шатланып каршылар.