Мифтахетдин Акмулла - Шигырьләр / Стихи (на татарском языке)

Миндагы – миндәген (мин үзем дә).

Шаһбаз – лачын, шоңкарларның затлысы.

Катар килү – янәшә, бергә килү.

Талас идек – талаша, ярыша идек.

Иминлекнең кадере имин чакта.

Басыңнан – башыңнан.

Алтын такълар – алтын тәхетләр.

Бәла япкан дошманның кайгысы белән.

Мәрвәрд (мәрварид) – энҗе.

Карыскан – карышкан.

Хибес – төрмә, зиндан.

Балдай татыр – балдай татлыдыр.

Кыйсса кылу – хикәя итү.

Кайгы белән акыл, хәтер бетте.

Сөйтеп – шулай итеп.

Адәм тасыр – адәм ташыр (узыныр).

Җимәйтен – ашамый торган.

Кара ипине кытыр-кытыр чәйнимен.

Каза җитсә, бирә икән кодрәтле Ходай.

Тәтте җанай – «и татлы җан» мәгънәсендә.

Талай – шактый, бик күп.

Гариб бәндә – ил-йортыннан аерылган бәндә.

Җасым тыймай – яшемне тыялмыйча.

Үсәк – гайбәт.

«Дөреслекнең ахыры юк» дигән мәкаль бар,

Дөреслек арысланы – Ходаем аралаган.

Маган – миңа.

Каскырлар – бүреләр.

Айтканды – әйткәнне.

Рәсем – гадәт, йола.

Онамау – килешмәү.

Караламан – гади кешеләр.

Күнбәйде икән – күмми икән.

Заң – закон (дөньяви, политик закон).

Каламаган – кабул итмәгән.

Алалау – аралап сайлап алу.

Ара – шөпшә.

Ак марал – затлы марал.

Абалау – һаулап, чәбәләп өрү.

Дулыгу – дулыга, борынгы сугышчыларның баш киеме.

Тумага – ау кошларының башына кидерелә торган бүрек

(күзне каплап торыр өчен).

Тоткын кып – тоткын кылып.

Рәсем буп (булып) – гадәт, йола булып.

Голяма – укымышлылар, галимнәр.

Кәлям – сүз.

Җөзәдай – йөзә лә соң.

Таман – таба, табан.

Аргымакыйм (аргымакъ им) – аргамак идем.

Арыкны аркылы атлаган аргамак идем,

Терәлеп туктап калдым текә ярга.

Кымбат – кыйммәт, кыйбат.

Сом – шом, шомлы.

Бикяр – бушлай, мәгънәсез.

Сауыскан – саескан.

Коты – котлысы.

Рәтсез илнең яшь егете аның котлысы булмас.

Саратан – зодиак тамгасы буенча июнь ае.

Кауес – зодиак буенча 9 нчы ай (ноябрьгә туры килә).

Кәсафәт – бәла, зыян.

Куңыз – коңгыз.

Игә күнбәс – иләүгә күнмәс.

Кайыс – каеш.

Табыс – табыш.

Җарасбайды – ярашмый(дыр).

Чагала – акчарлак.

Соры ишәк кордаш булса да, моңдаш булмас.

Чурчып төсү – ыргынып, сикереп төшү.

Кара димә – кара (халык) димә.

Мәстәк – буй-сыны кечкенә ат (бәләкәй ат).

Җалак (ирен) – ярылып, телгәләнеп, кибершеп беткән ирен.

Дин юлына чыгымчы аттай чигенүчән иде,

Дау өчен дисә, аркасы җәрәхәтле атын да каулап китәр.

Унчә – ул кадәре.

Тагать – буйсынучанлык.

Мин ятам зар кылып бөек Тәңремә.

Эс – эш.

Заңга дөрест – законга туры килә торган.

Данешмәнд – белемле, укымышлы.

Почык кесе – борыны җимерек кеше.