Габделҗәббар Кандалый - Шигырьләр / Стихи (на татарском языке)

Җәен жарга [44] Жарга – эссегә, кызуга. тәнең пешеп,
Дәхи дә кыш көне өшеп,
Битең, ботың, башың шешеп,
Катып-туңып, Җәмиләкәй.

Кадерсез шулкадәр йортта,
Кичә, көндез дә һәм иртә
Агар эш эшләп биретә [45] Биретә – имгәтә, гарипләндерә. –
Кара къолтик, Җәмиләкәй.

…Кием ясап киендереп,
Сөеп, үзең, сөендереп,
Утыртып түргә мендереп,
Итәрләр бер газизәкәй.

Абыстай, ди-ди, сүз башда,
Тотып үзеңне күз-кашда,
Йөретеп җәйдә дә кышда.
Йөрерләр, и Җәмиләкәй…

Җиһан эчрә ул Алланың
Ләзиз нигъмәтләре [46] Ләзиз нигъмәтләре – тәмле ризыклары. чукдыр [47] Чукдыр – күптер. ,
Вәләкин бу безем йирдә
Бу чәйдик һичбере юкдыр.

Бу чәй кеби дәуа юкдыр,
Гаҗәб хасыйәте чукдыр,
Әгәр ачлар эчәр булса,
Белерсән: барчасы тукдыр.

Ки җәй фаслында бер ирне
Һауа сукса хәрарәтдән [48] Хәрарәтдән – эсселектән. ,
Эчәр булса бу чәйдин ул,
Котылыр ул мәзъәррәтдән [49] Мәзъәррәтдән – зыяннан, чирдән. .

Шита әййамидә [50] Шита әййамидә – кыш көннәрендә. дәхи
Бөрүдәтләнсә [51] Бөрүдәтләнсә – суынса; өшесә; салкын тидергән булса. бер инсан,
Самавырлә чәй эчәрсә,
Бөрүдәте китәр шул ан [52] Шул ан – ул мизгелдә, шул чакта. !

Хәуасындин [53] Хәуасындин – өстенлегеннән; монда: үзенә хас сыйфатыннан. дәхи аның
Йокыны мөндәфигъ әйләр [54] Мөндәфигъ әйләр – ташлар, кире кагар, монда: йокысы ачылыр. ,
Белер моны мөҗәррибләр [55] Мөҗәррибләр – тәҗрибә итүчеләр, сынап караучылар. –
Хәкыйкать чәй эчән байлар.

Самавырдыр дәхи мәтълуб [56] Мәтълуб – таләп ителгән (нәрсә). ;
Къәлебләрдә ирер мәхбүб [57] Къәлебләрдә ирер мәхбүб – күңелләрдә сөйгән (кеше) булыр. , –
Самавырлә чәй эчсәләр,
Эчәнләрә ирер мәргуб [58] Мәргуб – теләп алган (кеше, нәрсә). .

Самавыр съәуте дилкәшдер [59] Самавыр съәуте дилкәшдер – самоварның тавышы ягымлыдыр. ,
Мисале сайрайан кошдыр;
Килеп ултырса сөфрәгә [60] Сөфрәгә – ашъяулыкка, табынга. ,
Кунакнын күңле бик хушдыр.

Нә дәклү нигъмәтең чукдыр,
Самавырлә чәең юкдыр,
Кунак чәһрәсе [61] Чәһрәсе – чырае, йөзе. ачылмас,
Һәмишә күңле сыныкдыр.

Әгәр чәеңне килтерсәң,
Ачылыр багъдагы гөлдик,
Ләтыйф сүзләрене сүзләп,
Утырыр мисле былбылдик.

Иляһи, сән аермагыл
Бу чәйдин без зәгыйфь колный;
Эчәрсә чәй бетәр булса,
Алырга вирәсән полный [62] Пол – акча. !

Бу чәйнең шартлары вардыр,
Бәҗа килтерәсән аный [63] Бәҗа килтерәсән аный – аны урынына китерсәң. ,
Бәйан идәм сәңа бер-бер,
Колак салгыл моңа, җаный.

Аның шартларының бере
Самавырдыр ирер мәзкүр [64] Самавырдыр ирер мәзкүр – әлеге самавырдыр. ,
Йәнә янында бер мәхбүб
Утыра – ул ула мәнзур [65] Ула мәнзур – күз алдында була. .

Шәрайәтдин [66] Шәрайәтдин – шартлардан. дәхи аның
Мөсаффа [67] Мөсаффа – саф, чистартылган, ягъни кәрәздән суыртылган. һәм була балың,
Ки чын кясәгә салубән
Көмеш кашык илән алың!

Ушал балыңны измәгел
Чынаяк эчрә сән суда,
Әгәр изсәң аны суда,
Чәеңне кыйласән худа [68] Худа – худо (русча); начар. .

Суы булсын аның яхшы:
Шималә каршы [69] Шималә каршы – төньякка каршы. акган су;
Гаҗәбләнмә бу сүзләргә –
Әттыйбадин бу гөфтегү [70] Әттыйбадин бу гөфтегү – табиблардан (врачлардан) бу әңгәмә. .

Дәхи лимун салыр булсаң,
Аның къәдре, бәс, әгълядер [71] Әгълядер – югарыдыр. :
Лимун илә чәй эчелсә,
Эчәнләрә күп әүлядер [72] Әүлядер – өстендер. .

Бу шартлар берлә эчсәләр,
Ула мәсрур, ула хушхаль [73] Ула мәсрур, ула хушхаль – шат була, хуш күңелле була. ,
Къәму гъәмләр [74] Къәму гъәмләр – барлык гамьнәр, кайгылар. китәр андин
Ки шадан әйләйүбән филхаль [75] Ки шадан әйләйүбән филхаль – шатландырып шунда ук. .

Моны идән кеше имля [76] Моны идән кеше имля – моны имля иткән (язган, төзегән) кеше.
Ирер үз урныйда мелла,
Гөнаһларыны гафитеп [77] Гафитеп – гафу итеп. ,
Вирә мәкъсудыни Алла [78] Вирә мәкъсудыни Алла – Алла теләгәннәрне бирә. .