Віктар Швед - Выбраныя вершы

Убачыш сонечны прамень,
За ім і дня таемны вобраз
У прывітанні:
Добры дзень,
Даслоўнасць польскаму:
Dzień dobry.

І беларусаў і палякаў
Заўжды аднолькавав хвалюе
І дарагое слова:
Дзякуй,
І непаўторнае:
Dziękuję.

Заблытаўся сярод машын
Старэнькі конь на Свеце Новым.
На гулкай вуліцы — адзін,
Таму і цокаюць падковы.

Навокал сотні конскіх сіл,
Ну а ў яго адна, слабая.
Шчыпае вочы дым і пыл,
Што сілы конскія ўзнімаюць.

І здзекваюцца ліхтары,
Клаксан зрабіўся хуліганам.
На Новым Свеце конь стары
Бяжыць апошнім ветэранам.

Суседзі нашыя славянскія
Палякі — блізкія суседзі.
Не будзьце ж вы занадта панскія!
Не на адным мы возе едзем?

Правы аднолькавыя дадзены,
І нам, і вам, як абавязкі.
Хоць лёсам мы сваім абкрадзены,
Ды жыць не хочам з нечай ласкі.

Хоць мы з другой зямлі, усходняе,
Аднак з жывой яшчэ душою.
За беларускае, за роднае
Стаялі і стаім сцяною.

Былі мы доўга пад прымусамі
І з боку захаду і ўсходу,
Ды засталіся беларусамі,
Лічыцца сталі мы народам.

Не хочам быць безабароннымі,
Мы будзем за сваё змагацца.
Даволі жыць заўжды прыгоннымі,
Людзьмі нарэшце хочам звацца!

Супольнаю сям’ёю дружнаю
Жыць хочам у адной краіне.
Заможнымі быць, не лапцюжнымі —
Наша адвечная павіннасць.

Не ведалі сваёй мы вартасці,
Яна зусім прапала недзе.
Прасілі толькі талерантнасці
Заўсёды у сваіх суседзяў.

Не шанавалі нашай нацыі
Суседзі розныя навокал.
Праявамі дыскрымінацыі
Кармілі нас на кожным кроку.

Жывем мы пад аднымі зорамі,
Адно нас сагравае сонца.
Калі ж мы станемся партнёрамі
Суседзям у сваёй старонцы?

Мы — згуртаваныя,
Мы — аб’яднаныя
Матчынай моваю
І роднай песняй.
З душой крылатаю
Выйшлі аратыя
На нівы свежыя
Сустрэць прадвесне.

І жменяй поўнаю
На скібы роўныя
З натхненнем сеялі
Шчасця зярняты.
Нівы ўраджайныя
І рукі дбайныя
Штогод прыносілі
Нам плён багаты.

Мы — не лапцюжныя,
Сям’ёю дружнаю
Ідзём у светлае
Заўтра краіны.
Палякам — роўныя,
Славянам кроўныя.
Супольны дом наш —
Наша айчына.

З бетоннай спальні гарадской
Усё жыццё сваё няспынна
Імкнуся сэрцам і душой
Я да сваёй малой айчыны.

У цягніку, у цягніку
Паміж Варшавай — Беластокам,
Я дні жыцця свайго таўку,
Нібы іду марудным крокам.

Жыву як заяц на мяжы,
Што не сагрэе свайго следу,
Усім чужы, зусім чужы,
Калі ж я да сваіх даеду?

Калі ж сыду я з цягніка
І больш не буду толькі госцем
У краі брата-земляка,
На родных сцежках маладосці?

Я адарваўся ад зямлі,
Пакінуў сваё Мора:
„Бывайце, родныя палі,
Я адлятаю ў горад”.

На шлях жыццёвы маладосць
Мне падарыла крылы,
Каб гарадская прыгажосць
Мяне запаланіла.

З бетоннай клеткі, з вышыні
Глядзеў я на зямліцу,
І засыхалі карані
Айчынныя ў сталіцы.

І без зямлі, як дрэва, тут
Я гас i гас няспынна,
І сніўся мне бацькоўскі кут —
Маленькая айчына.

На яве, а таксама ў снах,
Бяруць разгон ікмненнні,
Каб хоць у пажылых гадах
Там здзейсніць прызямленне.

Мая тут вёска з роднымі бацькамі,
Я тут якраз на белы свет прыйшоў.
Тут першы раз сказаў я слова „мама”,
Ды многа іншых змалку любых слоў.

Я рос і вырас на айчыннай глебе,
Карэнні тут глыбока запусціў,
І рос не на чужым — на ўласным хлебе,
Салёным потам хлеб свой акрапіў.

Глыбока зросся я з айчынным лёсам,
У гэтым лёсе — лёс журботны мой.
Няшчасці пасылалі нам нябёсы —
З айчынай мы жылі адной бядой.

Айчыну я нашу заўсёды ў сэрцы,
Яна ж адна, няма другіх айчын.
Бацькі мае ў айчыннай спяць зямельцы,
У ёй і я хачу знайсці спачын.

Тут першы крок і першая сцяжына
І першая за плугам баразна.
Таму і дарагая мне айчына —
Мая рака без берагоў і дна.