Рыгор Крушына - Хвiлiна роздуму

ТЭЛЕВІЗАР

Малы праменіцца экран:
На ім бушуе акіян.
Ірве праменьня валакно.
Вялікі сьвет плыве ў вакно.

Чаруе, надзіць ён мяне.
Я сёньня бачу ў тым вакне
Маё вандроўнае жыцьцё
I пасьмяротнае быцьцё.

АД СЯРЭДНЯВЕЧЧА

Хацелі ў таямніцы
Вучоныя сычы
Жывой вады напіцца
I сьмерць перамагчы.

Дрыжачымі рукамі
Хапалі з нябыцьця
I філязофскі камень,
I эліксір жыцьця.

Ідэя ў лятуценьні!
Няма жывой вады...
Дарэмныя імкненьні
Быць вечна маладым.

А камень мудры ў змане.
Ён пацяшае тым,
Што медзь хвальшыва гляне
Кавалкам залатым.

ПАД ПІНЦЭТАМ

Пачынаюцца ў сьвеце цудоўныя спробы:
Трансплянтацыя сэрца, мазгоў і вантробы.

З перасаджаным сэрцам, з чужымі мазгамі
Ці пазбавіцца сьмерці, ці выйсьці багамі?

А пачуцьці і розум няўжо-ж пад пінцэтам?
Цуд пад вечным марозам і страшны пры гэтым.

Я — I ЛАЗА I АЗАЛІЯ

Горад. Там шмат дарог.
Гонар. Атара ног.
Маса. А сам
Я аматар. Трата мая —

Сачу час.
I марамі
Я сунуся:
Я — і лаза і азалія.

РАДАСЬЦЬ

Шчодрасьць — сіла. I з гэтай прычыны
Чэрпай радасьць ня з іншых, з сябе.

Сьпее добрае зерне ў сяўбе.
Сьмех дзіцяці і позірк жанчыны,
I расчулены голас бабулі,
I гаротніка поціск рукі...

Значыць, босае шчасьце абулі.
Значыць, радасьць бяжыць напрасткі.

* * *

Зялёныя прапэлеры кляноў,
Як матылі ўскружыліся ізноў;
Крылатае малое шкумацьцё
Нясе насеньне... Зерне — у жыцьцё.

За грунт зямлі чапляецца яно.
А прарасьце мо з тысячы адно.

* * *

Гэтак станецца...
Вочы заплюшчым свае,
Мы іх рана ці позна заплюшчым.
Будзе вечная ноч. Тая ноч не пяе
Ні прасторам жытнёвым, ні пушчам.
А пакуль што кароткія ночы...
І ў іх
Абуджэньні і сэрца малебны.
Мы чытаем,
Мы бачым уласны свой штрых,
Маем радасьць.
I сум непатрэбны.

МОЛЬ У ШКЛЯНЦЫ ВІНА

На маленькай прыкрай плямцы
Засьпявала навіна.
Патанула моль у шклянцы
Балеарскага віна.

Крылцы лёгкія прысталі,
Лёг драбочак спарыша.
На рубінавым крышталі
Молі моліцца душа.

Мне шкада слабой істоты.
— Шкодзіць? Вопратку псуе?
Чыняць большыя турботы
Людзі быццам-бы свае.

ПАДАРОЖНАЕ

Сьвет прыгожы — не варожы,
Ахвяруючы яму
Дарагія падарожжы,
Ўсё я сэрцам абыйму.

I на цёплых паваротах
Адпадуць туга і млосьць.
Я ў вандроўках і палётах
Аднаўляю маладосьць.

МАЛІТВА

Барані мяне, Божа, памілуй.
Адвядзі ад злавесных вятроў.
Дай мне песьні, і радасьці з мілай,
I ў дарозе адданых сяброў.

СОЛЬ БЫЦЬЦЯ

Дарагая соль быцьця...
Адчуваю боль біцьця,
Абмiнаю золь ныцьця.
Больш любові, пачуцьця.

АЗЪ ЕСМЬ

Змагаўся Давід з Галіяфам і злом,
А Я гатоў ісьці за Давідам.
Я — сіла
З розумам і хараством,
Арыгінальны Я індывідум.

Я ўціснуты ў слова, хварбу і гук,
У зьлепак, разьбу, нават абрубак.
Я — гэта сотні і тысячы рук,
Розумы,
Зьлітыя ў адзін кубак.

Ад семя, ад зерня, ад плоці — Я...
Сям'я! I ўсім — Я,
Я ганаровы.
I ўсё тут маё, і зямля мая,
I словы мае — шчыт і пакровы.

Бароніцца Я ад шэрага Мы
I выстаўляе свой талент масам.
Я — гучнагалосы, Я і нямы,
I ўзьняты,
I зганьбаваны часам.

I ў космасе Я,
I на морскім дне,
I ў дыханьні жывым, нясуцішным.
Душа-бунтарка пярэчыць мане
I хвалюецца даўнім і прышлым.

I кідае ўладна яна: Я на!
На сьвеце Я
Хай будзе ў пашане.
У кожнай прачулай душы вайна,
Пратэст і крык, і енк, і маўчаньне.

Я — выбраны твор. Я — выразны твар.
Даецца дар і шмат і патроху.
Азъ есмь Господь. Я Гаспадар.
Я з братнім Я
Ствараюць эпоху.

* * *

Мастацкае слова,
Маўлянае міла —
Ад ліха замова,
Чароўная сіла.
А з роднае мовы —
Гаючае слова:

Як росы на травы,
Як сонца на пляжы,
Як позірк ласкавы.
Нядолю разьвяжа
Магутнае слова,
Уцешнае слова.