Рыгор Крушына - Дарогi

I купаецца ў чырвані рубіна.
Дзіўны дарагі александрыт
У мяне, як лямпа Аладзіна,
Толькі не заўсёды лёгкі збыт.

I яшчэ каменьчыку ўласьціва
Пабялець і мёртва замаўчаць,
Калі гора, скруха будзе хціва
Чалавека крадкам дакучаць.

Толькі што, як зорка зіхацела,
А тады — ніякае сьвятло
Не абудзіць каменнае цела,
Каб ізноў зайграла, зацьвіло.

Уладарка гэтага пярсьцёнка
Мае часта цешыцца, глядзець.
А ў бядзе, калі жальбы пляцёнка,
Ён ня будзе весела ірдзець.

Зьнікне гора, зноў з чароўнай сілай
Заблішчыць, — гаворыць ювэлір.
— Не вагайся, а купляй для мілай
Гэты рэдкі ў сьвеце сувэнір.

Ад спакусы цяжка адчапіцца.
Я купіў, і гэты скарб прывёз.
— Любая, з пярсьцёнка зараніца
Хараством узрушыць нас, наш лёс.

Электрычнай лямпай засьвяці ты,
Загарацца райскія агні.
Але што з тваім александрытам?
Ён бялёса-бэзавы, зірні.

Як-жа растлумачыць гэту зьяву?
Ці мана, ці чары сапраўды?
Не, араб ня вёў крутнёю справу,
Мы з табой нявольнікі бяды.

Страціць Бацькаўшчыну — ці-ж ня гора?
Страціць родных — ці-ж ня смутак-боль?
Мо таму ў пярсьцёнку згасьлі зоры,
На каменьчык быццам села моль.

ПРЫДАРОЖНЫ КУСТ

Хіба я здарожаны,
Змораны, зьнясілены?
Не!
Песьняй патрывожаны,
Шэпча куст пахілены
Мне.

Вуснамі зялёнымі —
Шумнаю лістотаю
Куст
Шэпча мне з паклонамі:
— Захавай-жа цнотаю
Густ.

Хай гучыць мадэрнае,
А старое з плесьняю
Хай!
Хараство нязьмернае...
Дык заходзь ты з песьняю
Ў гай —

У сасновы гай,
Як у родны край.

ЖУРАВІНЫ

Выйшла ў ягады чужына,
Як на сьвята, як на фэст:
I маліна, і ажына,
I парэчка, і агрэст.

I чарніцы ёсьць на рынку,
А жаданага — наўрад!
Я купіў-бы журавінку —
Прапануюць вінаград.

I чарэшні, і суніцы,
I гранат, і ананас,
I такое, што ня сьніцца,
Нячуванае між нас.

...Ты пазьней знайшла мясьціны,
I цябе я пахвалю.
Ах, якія журавіны!
Мне зварыла кісялю.

Кісялёк той журавінны!
Край мой родны пазнаю.
Я — і ўдзячны, і павінны —
Бачу любую маю.

А МОЙ СЬВЕТ НЯ ЗВУЖАНЫ

На блакітным глёбусе
Шмат дарог зазначана...
Ты вандроўным робішся.
А ці гэта спадчына?

Дзед ня быў адслужаны,
I ня ведаў кволасьці.
Крочыў ён праз лужыны
Ад сяла да воласьці.

А каб сіла бралася
Таўкачом над ступаю,
Дзед даўней, здаралася,
Вёрстаў дваццаць ступае.

Вось і падарожнае:
Вёскі ўсе знаёмыя,
I шляхі да кожнае —
Блізкія, вядомыя.

А мой сьвет ня звужаны,
Моцна перайначаны.
Не вярстой праз лужыны —
Морам шлях зазначаны.

ЛЁТНАЯ ПАСАДКА

У жыцьці бывае і ня гладка,
Пашукаць ласкавых, блізкіх трэба.
Выязджаем,
Пашукаем...
Нас чакае лётная пасадка.
Ёсьць зямля і пекла, рай і неба.
Дзён няўдалых горкая дамешка
Мой настрой балюча парушае.
Ат, нічога —
Ёсьць дарога.
Суцішае боль чужая ўсьмешка
I чужая радасьць суцяшае.
Сакваяж лягчэйшы. Пухам — рэчы.
Чуюся бадзёрым, маладым.
Шчасьце ў сьвеце!
На білеце
Мой маршрут і новыя сустрэчы,
Новая зарадка, новы ўздым.
Каб самота нэрвы не пасекла,
Каб хвароба з горам адышла —
У дарогу.
Дзякуй Богу,
Ёсьць зямля і неба, рай і пекла,
Ёсьць дабро, любоў і край цяпла.

МІСІС СЬМІТ

На тэрасу суседняга дому
Я спакойна глядзець не магу.
Прывітаньне жыцьцю маладому,
Там — трымаюць любоў і тугу.

Ёсьць у слове маім захапленьне,
Ёсьць імкненьне да ясных разваг.
Бачу я хараство і сумленьне,
I цяжар на жаночых руках.

Маладая прыгожая дама —
Лепшы цьвет сьветларусых жанчын —
На паўдні каля мора таксама,
Але мае разьбіты спачын.

Вунь сядзіць у цяньку кіпарыса,
Побач з ёю каляска стаіць.
Хоць усьмешка — прыветная рыса,
А няшчасьця ня можа ўтаіць.

Бо з расчыненай скрынкі Пандора
Горкіх прыкрасьцяў ссыпала ў быт.
На калясцы калючае гора:
Паўжывы вэтэран-інвалід.

Містэр Сьміт вочы сплюшчыў, трасецца,
У тупую дрымоту загруз.
Гэтак рыба варушыцца ў сетцы,
Гэтак мучыцца сонны мянтуз.