Кастусь Цвірка - Сцежка дадому

Мо лепей было б вярнуцца назад,
Другой пусціцца дарогай?
Але ж па гэтай так пройдзена шмат!
Так дзён разменена многа!

Не, трэба, пэўна, перачакаць —
Я проста ўтаміўся, мусіць.
У сэрца трэба свайго спытаць —
Яно памагчы мне мусіць.

Яно падкажа, як далей быць —
Вярнуцца ці крочыць уперад.
Па ўказу сэрца ўсё трэба рабіць,
Яму аднаму трэба верыць.

* * *

Транжыру дні, як мот,
Гублю у танцы тайным,
У спраў вадаварот
Нікчэмных уматаны.

Ад іх, нібы ад мух,
Адмахваюся яра,
Ды зноў — забойцы муз -
Яны плывуць, як хмара.

Дзе ж тая зорка, што
Сарваць я з неба меўся?
Дарог, як струнаў, сто,
Што граюць без мяне ўсё

* * *

Чалавек — гэта свет.
З кніг
Памёр чалавек —
Самкнуліся вейкі...
Свет, што ў вачах яго
граў і іскрыўся,
зачыніўся навекі.

Якія сонцы і сосны,
Аазісы і вясёлкі,
Якія ружы і руны,
Сэрца найтонкія струны
былі ў гэтым свеце абжытым!
Памёр чалавек
і з сабою ў зямлю
свет свой панёс,
Свет, які так і застаўся
нікім не адкрыты...

* * *

Жыву каля рэха.
Вечарам, калі за акном леснічоўкі
ўлягуцца ў нагах хвой
баранчыкі хваляў азёрных,
Прыходзяць ка мне
ласі ды зоры.
Далёка ўбаку
(нібы на другой планеце)
застаўся свет мой штодзённы, прывычны,
які даўно ўкруціў мяне ў свае колы:
Я ўцёк ад яго —
на цэлы месяц —
у гэта зацішша.
Думаў, тут адпачну без яго.
Ды толькі дарэмна:
усе мае паўсядзённыя клонаты,
якія я дома пакінуў,
Знайшлі і ў пушчы глыбокай мяне,
прымчаліся ўсе, як адзін!
I вось раяцца ў маёй галаве,
варочаюць начамі мяне з боку на бок,
кідаюць у сне.
Не, тут нішто іх не перапыніць —
ні звон трамвая,
ні грукат бабы чыгуннай
аб непадатны асфальт,
ні крык дзіцяці за мембранай-сцяной...
Колькі ж змагу я пабыць
сам-насам з вечнасцю?

* * *

Мы ўвесь век свой — бывае! —
шукаем сябе,
Ды, так і не знайшоўшы, не знайшоўшы,
выпраўляемся ў той, незваротны, вырай.
Як шкада,
што адтуль не папытаешся ўжо:
— I чаго я прыходзіў сюды, на Зямлю?

* * *

Лодку долі сваёй
Смела кіруй па жыцця рацэ.
Хай рыпяць і рыпяць
Вёслы ў кожнай руцэ.

Ведай: выпусціш з рук
Іх, і той жа парой
Стане трэскай на хвалі
Лодка долі тваёй!

* * *

О дай мне, доля,
пастаянства дрэва,
О дай мне, доля,
цвёрдасць скалы,
О дай мне, доля,
ураўнаважанасць каменя,
О дай мне, доля,
гарэнне агню!

Не давай толькі мне
пакорлівасць дрэва,
Не давай толькі мне
раўнадушнасць скалы,
Не давай толькі мне
чэрствасць каменя,
Не давай толькі мне
бяздумнасць агню!

* * *

Міг — і ўсё ўжо на зямлі не тое:
I агонь, і людзі, і трысцё.
Як рака, цячэ жыццё зямное,
Як рака, мяняецца жыццё.

Абнаўленне вечнае ў прыродзе!
Абнаўленне —
вецер ліст сарваў,
Гасне зорка дальняя на ўсходзе,
Узыходзіць сонца і трава.

Я — людзей і зорак спадарожнік:
Міма, міма — радуга, імжа.
Па зямлі іду,
і крок мой кожны
Ёсць былога й заўтрага мяжа.

Рушыцца і ў гэтае ж імгненне
Узнаўляецца, як жыта, свет.
Мы з табой — і смерць і нараджэнне,
Мы з табой — вякоў гарачы след.

I не засмучайся, што, як нітка,
Легла ўжо маршчынка на чало:
З намі — маладосць, яна не знікла,
З намі, з намі — нашых душ святло.

* * *

Кахаць — гарэць,
Жыць без кахання — тлець.
Няма кахання — белы дзень цямнее,
Няма кахання — і вясной зіма:
Душу ні сонца, ні агонь не грэе.
Няма кахання — радасці няма.

* * *

Каханне — гэта чысціня,
Каханне — гэта вышыня,
Каханне — гэта зорны час
Душы, што ўгору ўзносіць нас.
Яно не ведае ані
Нікчэмнай хітрасці, хлусні,
Не знае ў сэрцы цёмных плям —
Глядзіць адкрыта ў вочы нам.
Калі ў каханне ўсё ж мана
Цішком пракрадзецца, яна
Развее ўміг яго дазвання:
Там, дзе мана — няма кахання!

* * *

Зары запозненай каснік
Хто ў ціхі час згубіў за пожняй?
На момант выслізнуў і знік
За хмаркаю, як прывід, поўнік.