Кастусь Цвірка - Каласы

I мы, былыя дзеячы,
З абжытых месц устаючы,
Ca скрыпам хто, хто з песняю —
Здаём другім свае ключы —
На пенсію! На пенсію!

I мроіцца нам ціхі рай:
Гурочкі сей, грыбкі збірай,
Навуджвай рыбку прэсную
Альбо ад суму памірай —
На пенсію! На пенсію!

Чуў свет, як выступаў спявак,
Быў ён цудоўнейшы мастак,
Ды час прыйшоў, i спеўся ён.
Што ж, адпачні, браток, раз так —
На пенсію! На пенсію!

А гэты Заг так крэсла ўгрэў,
Так да яго ён прыкарэў,
Так ля яго раз'еўся ён,
Што — не пытай — хутчэй памрэ,
Чым пойдзе сам на пенсію!

Яму, такому таўсцяку,
Што толькі спіць у халадку,
Гукнём: зарос ты плесняю!
Аддай стырно маладняку —
На пенсію! На пенсію!

Амаладжаецца жыццё,
Нібы на дрэве тым лісцё!

Аб «добрай» маці i няўдалым дзіцяці

Сын як сын спачатку быў:
Мілы, круглы, жвавы.
Малако праз соску піў
Ды крычаў на славу.

Рос, i маці праз хлапца
Нават сну не знала:
Пхала сыну без канца
Піражкі ды сала.

— Eш, сынок, каштуй, смакуй...
— Выпі на, мой коцік...
— Можа, хочаш кісяльку?
— Mo падаць кампоцік?

Лез Мікола у пясок,
Дол капаў лапаткай.
Маці:
— Божа! Кінь, сынок,
Кінь яе, дзіцятка!

Ну, хіба ж майму сынку
Ды займацца гэтым?
Будзеш некалі ў мяне
Ты інтэлігентам!

Землякопам жа?
Ого!
Трактарыстам?
Што ты!
Ці ж для розуму твайго
Чорная работа?

На гарачых піражках,
Перніках без ліку
Вырастаў як на дражджах
З Мікалайкі — Міка.

Па двары ганяць футбол
Толькі ён i ведаў.
Забіваў часамі гол...
У вакно суседу.

А ледзь ён за малаток
Ці сякеру браўся,
Маці зноўку:
— Кінь, сынок,
Лепш з мячом бы знаўся!

Ну, хіба ж майму сынку
Ды займацца гэтым?
Будзеш некалі ў мяне
Ты інтэлігентам!

Сталяварам жа?
Ого!
Цесляром?
Ды што ты!
Ці ж для розуму твайго
Чорная работа?

Скончыў Міка школу тут,
Кніжкі ў кут закінуў:
— Што ж ты, маці? У інстытут
Уладкоўвай сына!..

Толькі справы дрэнь былі
У «інтэлігента»:
Як ні лез, не прынялі
Міку у студэнты.

Бедавала маці год,
У слязах была ўся.
— Mo, сынок, хоць на завод
Ты цяпер падаўся б?

— Як?! Быць токарам?
О не!
Цесляром?
Ды што ты!
Хіба ж гэта для мяне
Чорная работа!

Адтапырана губа,
Каля шыі — банцік.
Крочыць ён шукаць забаў,
Рэстаранны францік.

А работа?
Напляваць!
Пыл там, дым — страшэнна!
Лепш ён будзе зарабляць...
Ля чужых кішэняў.

Так i сноўдаўся, як цень,
Каля цёмных вуліц,
Ды аднойчы за каршэнь
Узялі «чысцюлю».

Ну, a маці?
Цэлы дзень
Валасы рве, енчыць:
Хто, скажыце, людцы, й дзе
Мне дзіця скалечыў?..

Замачылі

Купіў сабе касцюм Савось.
Лаўсанавы, чын чынам.
Прыбраўся ў новае i вось
Шыбуе ў парк хлапчына.

Ды тут насустрач дружбакі.
Няўжо Савось, ну й лоўка.
Віншуюць хлопца ў дзве рукі:
— З абноўкай, брат, з абноўкай!

Хадзем замочым — важны ж факт!
Як? Без замочкі пойдзеш?
Дык ён рассохнецца ж,
А так
Не зносіш за стагоддзе!

Над круглым столікам «Зары» —
Насы як памідоры.
П'юць, не шкадуючы, сябры
За Саўкавы уборы.

Ноч, а яны ў «Зары» яшчэ:
— Падбавім мо?
— Падбавім!
I ў шклянкі зноў цячэ й цячэ
Гарэлка для забавы.

Бязлюдна ўсюды. Ціха скрозь.
Ды вось у змроку мутным
Ідзе зігзагамі Савось —
За сем кварталаў чутна.

Ідзе, i ўжо сваіх двух ног
Тут малавата хлопцу.
Савось на ўсіх на чатырох
Гразь па завулках топча.

Назаўтра ўстаў i аж абмяк:
Штаны — хоць ты выкручвай,
А там, дзе кінуў ён пінжак,
Ляжаць адны анучы.

З адчаем Саўка ў грудзі б'е,
Глядзіць на ўборы слёзна.
Кляне сяброў, кляне сябе,
Ды толькі вельмі позна!

Хаця б чаго не выйшла

Жыў ціха Стах, не меў заўваг.
Зайздросцілі ўсе Стаху.
Ды толькі быў надзелен Стах
Залішняй дозай страху.

Не бачыў ён ні зорак-воч,
Hi ў белай пене вішань.
Адно тачыла дзень i ноч:
Хаця б чаго не выйшла!