Генадзь Аўласенка - Ключ, які нічога не адмыкае (зборнік)

Спатыкнуўшыся аб штосьці нябачнае, яна паляцела вобзем, акурат ў аранжавы гарачы пясок. І, перш чым страціць прытомнасць, паспела яшчэ крыху здзівіцца таму, якім цвёрдым і халодным аказаўся навобмацак гэты самы пясок…

– Што з вамі, жанчына?

Узняўшы галаву, Віялета ўбачыла, што вакол яе сабраліся людзі… шмат людзей. Потым, распіхваючы іх, да яе наблізіўся міліцыянер.

– Ну, усё, разыходзьцеся! – сказаў ён, звяртаючыся да натоўпу, які з кожным імгненнем станавіўся ўсё большым і большым. – Нічога тут цікавага няма! Жанчыне стала блага… толькі і ўсяго… «Жанчыне?! – абурана падумалася Віялеце. – Ды якая я вам жанчына ў дваццаць гадоў!»

Але ўсё гэта яна толькі падумала. Уголас жа…

– Мне ўжо лепш, – сказала яна, узнімаючыся і азіраючыся па баках.

Вакол зноў быў горад. Звычайны горад і самы звычайны летні, не зусім сонечны дзень. І людзі, якія ва ўсе вочы глядзелі на яе. Праўда, дзіўнага таго юнака сярод іх яна так і не ўбачыла.

Ну, што ж, хутчэй за ўсё, ён проста бяжыць зараз уздоўж вуліцы, сам не свой ад радасці, што змог нарэшце вярнуцца, вырваўшыся з аранжавага пекла…

Але Віялета чамусьці ведала, што ўсё не так проста. Юнак не вярнуўся сюды, у нашу рэчаіснасць, бо для таго, каб ён змог вярнуцца – хтосьці іншы павінен быў застацца там, у аранжавай гэтай пустыні…

Бо такім і было асноўнае правіла гульні!

Што гэта за гульня такая і як у яе гуляюць – гэтага Віялета не ведала. Яна ведала толькі, што гульня існуе, і што яна сама ледзь-ледзь не стала яе ўдзельніцай. Адкуль яна пра ўсё гэта даведалася – Віялета не магла растлумачыць нават самой сабе.

Натоўп даўно ўжо разышоўся, міліцыянер таксама пайшоў па сваіх справах, так што Віялета цяпер стаяла зусім адна. У руцэ ў яе быў моцна сціснуты невялікі брудны кавалачак тканіны.

Той юнак выглядаў зусім яшчэ дзіцём. Гадоў сямнаццаць-васямнаццаць, не больш… І як даверліва ён глядзеў на яе… І ведаў, пэўна ж, ведаў асноўнае правіла гульні!

Віялета рэзка трасянула галавой, нібыта адганяючы гэтым сваім жэстам так недарэчна набеглыя думкі.

– Чаму я?! – сказала яна гучна, з нейкім нават выклікам. – Чаму менавіта я?!

Брудны кавалачак тканіны выслізнуў з яе аслабелых пальцаў, зваліўся на тратуар. Вецер падхапіў яго і, разгойдваючы, панёс-пакаціў уздоўж вуліцы.

– Нават калі я і згаджуся зараз… – прагаварыла Віялета, гледзячы яму ўслед, – усё адно гэта нічога не зменіць, хіба не так?

Яна не чакала адказу, і ніхто ёй, вядома ж, не адказаў. І, пастаяўшы яшчэ крыху моўчкі і нерухома, Віялета пайшла далей, звыкла рухаючыся ў шчыльным людскім натоўпе.

Вогнішча дагарала.

Дакладней, яно ўжо зусім дагарэла, і цяпер, амаль не асвятляючы нічога вакол, толькі тлела, таямніча і задуменна, пабліскваючы залаціста-чырвоным вуголлем. Гэта было вельмі прыгожае відовішча, і так не хацелася яго парушаць…

Андрэй пачакаў яшчэ крыху, потым усё ж прыўзняўся і, узяўшы навобмацак некалькі сухіх галінак, кінуў іх у самы цэнтр вогнішча. Прыемна было назіраць, як хутка і прагна ўхапіла вогнішча сваю здабычу, з якой асалодай ускінуліся ўверх чырвоныя языкі полымя. Але былой прыгажосці ўжо не было, яна знікла…

– Падкінь яшчэ! – папрасіла Хрысціна. – Холадна!

Андрэй падкінуў яшчэ, а Ігар, паглядзеўшы на гадзіннік, устаў.

– Усё ж пойдзеш? – спытаў Андрэй, і Ігар кіўнуў сцвярджальна. – Рабіць табе няма чаго!

Ігар нічога не адказаў.

– Ты сапраўды верыш у тое, што сказаў гэты стары?

– А ты?

Цяпер ужо прамаўчаў Андрэй. Ён толькі паціснуў плячыма і зноў пачаў старанна падкідваць ў агонь сухія галінкі.

– Не ідзі! – прашаптала Хрысціна. – Я баюся!

Ігар усміхнуўся, уключыў ліхтарык, выключыў…

– Казкі ўсё гэта! – Ён засунуў ліхтарык у кішэню курткі.– Лухта!

– А калі не?!

– Вось я і праверу!

Ён павярнуўся і нетаропка, павольна нават, пакрочыў у бок возера. І Андрэй з унутраным нейкім болем паспеў заўважыць, як ускінуліся ўслед Ігару блакітныя вочы Хрысціны. Ускінуліся ненадоўга, на нейкія кароткія долі імгнення ўсяго… але і гэтага было больш чым дастаткова, і гэта было куды больш красамоўна за самыя красамоўныя словы…

Андрэй моцна сцяў зубы. «Не трэба было мне ехаць сюды! – міжволі падумалася яму. – Відаць жа, усё відаць… простым вокам відаць!»

Сцяжынка да возера крута зварочвала ўбок, а вакол быў лес, таму цьмяная Ігарава постаць даўно ўжо знікла, растварыўшыся ў суцэльнай гэтай цемры. Ды і Хрысціна ўжо не глядзела ў той бок, цяпер яна моўчкі пазірала на вогнішча, якое паступова разгаралася.