Генадзь Аўласенка - Ключ, які нічога не адмыкае (зборнік)

Няўжо яна, нарэшце, зацяжарыла?! Праз дзесяць гадоў сумеснага жыцця… дзесяць гадоў надзей і горкіх расчараванняў… няўжо, нарэшце, гэта адбылося?! Ён стане бацькам! І раптам Максім успомніў самыя апошнія словы незнаёмца ў чорным. Як ён там сказаў? Вазьму тое, пра што ты і сам яшчэ не здагадваешся…15

Але ж яго не было, гэтага незнаёмца! І не было багны, яе проста не магло быць на маленькім гэтым балотцы! Усё гэта толькі прымроілася Максіму… так, напэўна, бывае…

Ці не бывае? Бо вельмі ўжо рэальна, да жаху рэальна ўсё гэта выглядала! І балотная твань, якая зімовым холадам апякала цела, і сам незнаёмец у чорным з такімі жудаснымі вачыма і рукамі, якія апякалі ўжо па-сапраўднаму… І гэтыя, самыя апошнія ягоныя словы: «…вазьму тое, пра што ты і сам яшчэ не здагадваешся!» І той хлопчык, на шашы… няўжо ён і сапраўды сканаў?!

Глупства! Глупства! Глупства!

Апусціўшы вядзерца на зямлю, Максім абхапіў рукамі скроні і моцна іх сціснуў. Не трэба пра гэта думаць… тры гады ён не думаў пра гэта, проста прымушаў сябе пра гэта не думаць! Ён цешыў сябе надзеяй, што ўсё тады абышлося… бо яго ж не аб’явілі ў вышук, не знайшлі, не арыштавалі, урэшце, а значыцца…

Значыцца, што? Што ў нас стапрацэнтная выкрывальнасць злачынстваў? Але ж гэта не так, ні ў адной краіне свету такога няма…

Хлопчык на шашы выглядаў гадоў на дзесяць-адзінаццаць. Цяпер яму было б… колькі б яму было цяпер? Трынаццаць? Чатырнаццаць?

А можа, ён усё ж не загінуў тады, і гэтыя словы незнаёмца проста ўсплылі аднекуль з падсвядомасці самога Максіма, усплылі, як і сам незнаёмец, якога і не было на самай справе?

Ці ён усё ж быў? І яшчэ ненароджаны Максімаў сын ужо асуджаны на смерць…

На смерць за грахі бацькі…

А можа, ягоная жонка і не цяжарная зусім? Можа, у кансультацыю ёй трэба зусім па іншых справах? Ці мала існуе жаночых хвароб, самых розных…

А той хлопчык… ён сам ва ўсім вінаваты! Не трэба кідацца пад колы, не трэба, увогуле, такім малым ездзіць па шашы… куды толькі бацькі глядзяць! І ён не мог загінуць, той хлопчык! Максім сам бачыў, як ён ускочыў на ногі і нават узняў свой веласіпед! Самае горшае, што 16 магло здарыцца з хлопчыкам – два-тры сінякі… ну, у крайнім выпадку, вывіх ці пералом. І гэта было так даўно, што і сам хлопчык даўно ўжо запамятаваў пра здарэнне, ды і не хлопчык ён ужо, а падлетак… неўзабаве стане юнаком…

Ці ўжо не стане?! І тут погляд Максіма спыніўся на зялёнай купіне непадалёку. Гэта была тая самая купіна, якая так падвяла яго… ступіўшы на якую, ён і загруз ці то наяве, ці то ў сваіх хваравітых трызненнях…

Яна выглядала такой бяскрыўднай, гэта самая купіна… а можа, яна і была бяскрыўднай, хто ведае… І Максім скокнуў проста на купіну. І паваліўся, страціўшы раўнавагу, і рассыпаўшы пры гэтым амаль палову ягад…

Дзіўна, але чамусьці гэта яго нават не засмуціла. Больш за тое, ускочыўшы на ногі і прыгаршчамі падбіраючы рассыпанныя ягады, Максім адчуў нейкую нечуваную бадзёрасць. Купіна аказалася самай звычайнай купінай, і нічым больш, а значыць… І тут Максім нечакана ўбачыў сляды ад чаравікаў каля куста вербалозу. Дзіўныя сляды, нібыта выпаленыя чымсьці вельмі гарачым, бо трава там уся пажухла і нават крыху абгарэла па краях… І яны хутка знікалі, гэтыя сляды! Жоўтая, пажухлая трава на вачах у Максіма станавілася ўсё зелянейшай і зелянейшай… вось ужо яна зусім не адрозніваецца ад суседняй травы… нічым нават не адрозніваецца…

Што гэта, зноў трызненні? А рука, правая ягоная рука, што з ёй?

Максім хуценька закасаў рукаў і доўга глядзеў на тое месца на запясці, за якое і трымаў яго незнаёмец… глядзеў, але так і не ўбачыў нічога звышасаблівага. Рука як рука, крышачку баліць, праўда…

Зноў паглядзеўшы на купіну, Максім павольна наблізіўся да яе.

– Забяры мяне! – ледзь чутна прашаптаў ён невядома каму. – Не сына, мяне! Бо гэта я вінаваты ва ўсім – за што ж яму адказваць?! Ён пачаў чагосьці чакаць, але нічога так і не адбылося. Ды і не магло нічога адбыцца на малым гэтым балотцы…

– Забяры! – амаль умольна паўтарыў Максім. – Я больш не буду прасіць дапамогі… праўда, не буду!

І зноў нічога не адбылося.

– Ну і чорт з табой!

Не думаючы больш ні пра што, баючыся хоць аб чым думаць, Максім падхапіў вядзерца і хуткай хадой пакрочыў у кірунку вёскі. Ён ішоў напрасткі цераз балотца, ішоў, нібыта знарок выбіраючы самыя гразкія і самыя падазроныя месцы, ступаў па іх з усёй сілы, так, нібыта жадаў праваліцца кудысьці ўніз… зноў праваліцца, загрузнуць, адчуць, як амаль ледзяная вада кіпенем апякае цела…