Arkadij Strugacki: Miliard lat przed koncem swiata

Lidka uśmiechnęła się na sekundę, odwróciła głowę i przez ramię spojrzała na podwórze. Szyję miała długą, gładką, może tylko troszkę zbyt chudą. W Malanowie zrodziło się podejrzenie, że jest to szyja stworzona do pocałunków. Podobnie jak ramiona. Nie mówiąc już o reszcie. Kirke, pomyślał. Zresztą, od razu dodał, ja kocham swoją Irkę i nie zdradzę jej nigdy w życiu.

— To bardzo dziwne — powiedziała Kirke. — Mam uczucie, jakbym to wszystko już kiedyś widziała — i tę kuchnię, i to podwórze… tylko że na podwórzu rosło wielkie drzewo… Czy panu zdarzyło się kiedyś coś podobnego?

— Oczywiście — odparł Malanow. — Moim zdaniem to się wszystkim zdarza. Gdzieś czytałem, że to się nazywa fałszywa pamięć…

— Możliwe — powiedziała Lidka z powątpiewaniem.

Malanow, starając się nie siorbać, ostrożnie popijał herbatę. W niewymuszonej pogawędce pojawiła się jakaś niezręczność. Jakby coś zabuksowało.

— A może myśmy się już gdzieś widzieli? — zapytała nagle Lidka.

— Gdzie? Zapamiętałbym panią.

— Może przypadkowo… gdzieś na ulicy… na potańcówce.

— Jakie tam potańcówki? — zdumiał się Malanow. — Już zapomniałem, jak to wygląda.

Zapadła cisza, i to taka, że Malanowowi palce u nóg ścierpły ze zdenerwowania. To był ten wyjątkowo obrzydliwy stan ducha, kiedy nie wiadomo, gdzie oczy podziać, a w głowie jak kamienie w beczce przewalają się kretyńskie zdania mające dać początek błyskotliwej konwersacji: „A nasz Kalam siada na sedesie…”. Albo: „W tym roku w ogóle nie ma w sklepach pomidorów…”. Albo: „Może jeszcze szklaneczkę herbaty?”. Albo powiedzmy: „No i jak się pani podoba nasze przepiękne miasto?”.

Malanow zaindagował nieznośnie fałszywym głosem:

— Jak pani zamierza spędzić czas w naszym przepięknym mieście?

Lidka nie odpowiedziała. W milczeniu wytrzeszczyła na niego swoje okrągłe, jakby niepomiernie zdziwione oczy. Potem spuściła powieki, zmarszczyła czoło. Zagryzła wargę. Malanow zawsze uważał się za fatalnego psychologa, z zasady nie orientował się w uczuciach otaczających go ludzi. Ale teraz z absolutną jasnością zrozumiał, że odpowiedź na jego nieskomplikowane pytanie absolutnie przekracza możliwości ślicznej Lidki.

— Słucham? — wymamrotała wreszcie. — N-no oczywiście… Jakże inaczej! — nagle jakby sobie przypomniała. — Oczywiście Ermitaż… impresjoniści… Newski… A w ogóle to nigdy nie widziałam białych nocy…

— Turystyczny plan minimum — powiedział Malanow pośpiesznie, żeby jej pomóc. Nie mógł patrzeć, jak człowiek zmusza się do kłamstwa. — Jednak naleję pani herbaty… — zaproponował.

I znowu Lidka roześmiała się jak gdyby nigdy nic.

— Dima — powiedziała uroczo odymając wargi. — Czemu pan mi dokucza tą swoją herbatą? Jeśli chce pan wiedzieć, ja nigdy nie pijam herbaty… A jeszcze w taki upał!

— Może kawę? — zaproponował z gotowością Malanow.

Lidka kategorycznie zaprotestowała przeciwko kawie. W upały, a jeszcze do tego na noc, w żadnym wypadku nie należy pić kawy. Malanow opowiedział jej, że na Kubie ratują się wyłącznie kawą, a tam są przecież upały po prostu tropikalne. Wyjaśnił jej, jakie jest działanie kofeiny na wegetatywny system nerwowy. Przy okazji opowiedział, że na Kubie spod minispódniczki powinny wyglądać majteczki, a jeśli…

4…następnie nalał jeszcze po kieliszku. Powstała propozycja, żeby wypić na ty. Bez pocałunków. Jakie mogą być pocałunki w kulturalnym towarzystwie? Najważniejsze — to duchowe pokrewieństwo. Wypili na ty, porozmawiali o duchowym pokrewieństwie, o nowych metodach w położnictwie, jak również o różnicach między męstwem, śmiałością i odwagą. Riesling skończył się. Malanow wystawił pustą butelkę na balkon i poszedł do barku po cabernet. Zapadła decyzja, żeby cabernet pić z ulubionych kieliszków Irki, z dymnego szkła, które uprzednio należało napełnić lodem. Jako akompaniament rozmowy o kobiecości, która rozpoczęła się pod wpływem rozmowy o męstwie, lodowate czerwone wino pasowało po prostu znakomicie. Ciekawe, jaki osioł ustalił, że czerwonego wina nie należy oziębiać. Przedyskutowali ten problem. Prawda, że lodowate czerwone wino jest po prostu wyśmienite? Tak, to nie ulega wątpliwości. Wypada też stwierdzić, że lodowate czerwone wino szczególnie przysparza urody dziewczynom, które je piją. Robią się w jakiś sposób podobne do wiedźm? Konkretnie w jaki? W jakiś. Cudowne określenie — w jakiś sposób. W jakiś sposób przypomina pan świnię. Uwielbiam takie sformułowania. A propos wiedźm… Czym, twoim zdaniem, jest małżeństwo? Prawdziwe małżeństwo. Kulturalne. Małżeństwo — to pakt. Malanow ponownie napełnił kielichy i rozwinął tę myśl. Pod tym względem, że mąż i żona to przede wszystkim przyjaciele, dla których najważniejsza jest ich przyjaźń. Pakt o przyjaźni, rozumiesz?… Żeby jego argumenty były bardziej przekonywające, trzymał Lidkę za gołe kolano. Weź na przykład Irkę i mnie. Znasz przecież Irkę…

Ktoś zadzwonił do drzwi.

— Kogo tam jeszcze diabli niosą? — zdziwił się Malanow, patrząc na zegarek. — Zdaje mi się, że nikogo w domu nie brakuje.

Dochodziła dziesiąta. Powtarzając: „Mam wrażenie, że w domu nikogo nie brakuje…” poszedł, żeby otworzyć, i w przedpokoju oczywiście nadepnął na Kalama. Kalam wrzasnął.

— Żeby cię diabli wzięli, przeklęty bydlaku! — powiedział Malanow do kota i otworzył drzwi.

Okazało się, że to raczył przybyć sąsiad, ściśle tajny Arnold Pawłowicz.

— Nie za późno? — zahuczał gdzieś spod sufitu. Chłop wielki jak góra. Siwowłosy szat.

— Arnold Pawłowicz! — zawołał Malanow z entuzjazmem. — Jakie może być „za późno” między przyjaciółmi? Pr-oszę!

Śniegowej nawet się przez moment zawahał na widok tego entuzjazmu, ale Malanow złapał go za rękaw i wciągnął do przedpokoju.

— Świetnie się złożyło… — mówił ciągnąc Śniegowo ja na holu. — Pozna pan piękną kobietę! — obiecywał, sterując Śniegowojem do kuchni. Lidka, to jest Arnold Pawłowicz! — zawiadomił. — Ja zaraz, tylko przyniosę jeszcze jeden kieliszek. I butelkę…

Mówiąc szczerze, w głowie mu już nieco szumiało. A nawet nie trochę, tylko zupełnie solidnie. Nie powinien więcej pić, znał siebie. Ale tak strasznie chciał, żeby wszystko było fajnie, wesoło, żeby wszyscy wszystkich kochali. Niech się polubią nawzajem, myślał z rozczuleniem, chwiejąc się przed otwartym barkiem i wlepiając oczy w żółtawy półmrok. Jemu jest przecież wszystko jedno, staremu kawalerowi. A ja mam swoją Irkę!… Pogroził palcem w przestrzeń i sięgnął do barku.

Bogu dzięki, niczego nie potłukł. Ale kiedy przyniósł butelkę egri bikavera i czysty kieliszek, nastrój w kuchni nie spodobał mu się. Goście w milczeniu palili, nie patrząc na siebie. I nie wiadomo dlaczego ich twarze wydały się Malanowowi złowieszcze — złowieszczo piękna, wyzywająca twarz Lidki i złowieszczo bezwzględna, pokryta liszajem starych oparzeń twarz Sniegowoja.

— Czemu umilkły dźwięki wesela? — rześko zapytał Malanow. -Wszystko na świecie to marność! Jedno tylko ma wartość na świecie — przyjaźń międzyludzka! Nie pamiętam, kto to powiedział… — otworzył butelkę. — Korzystajmy z tej przyjaźni… e… weselmy się…

Wino popłynęło strumieniem również na stół. Śniegowoj podskoczył, ratując białe spodnie. Jednak był nienormalnie ogromny. W naszych czasach miniaturyzacji dla takich ludzi nie powinno być miejsca. Rozmyślając na ten temat Malanow jako tako uporał się z wytarciem stołu i Śniegowej znowu usiadł na taborecie. Taboret zaskrzypiał.