Hal Clement - Een zaak van gewicht

“Van nu af aan zullen we ons voedsel strikt moeten rantsoeneren. We zullen niet proberen om snel vooruit te komen; dat zou ons geen goed doen. De Bree zal waarschijnlijk veel eerder dan wij terug zijn bij de oude halteplaats, maar ze moeten een aantal voorzieningen treffen voor ze ons kunnen helpen. Jullie tweeën met de radio’s, laat er niets mee gebeuren; het zijn de enige dingen waarmee we kunnen bepalen of we dicht bij de rand zijn, tenzij iemand vrijwillig aanbiedt om telkens over de rand te kijken. Tussen haakjes, dat moet misschien toch wel eens gebeuren, maar dan doe ik het zelf.”

“Gaan we meteen op weg, Kapitein?”

“Nee, we wachten hier tot we weten dat Dondragmer bij het schip terug is. Als hij in moeilijkheden komt zullen we een ander plan moeten bedenken, en waarschijnlijk terug naar beneden moeten; in dat geval is het verlies van tijd en moeite als we al een eind hebben afgelegd, en misschien moeten we dan snel terug.”

Intussen bereikten Dondragmer en zijn groep zonder moeite de helling. Ze hielden lang genoeg halt dat de stuurman kon controleren of alle harnassen op regelmatige afstanden vastgemaakt waren aan het touw dat hij had meegebracht; toen bond hij zichzelf vast aan het achterste einde en gaf het sein om met de afdaling te beginnen.

Het touw bleek een goed idee te zijn: zelfs voor de vele voeten van de Mesklinieten was het bij de afdaling moeilijker om houvast te vinden dan bij de beklimming. De wind had deze keer geen neigingen om iemand op te tillen, omdat ze geen pakken droegen waarop hij vat kon krijgen, maar de tocht was toch nog altijd niet gemakkelijk. Net als de vorige keer verloor iedereen alle gevoel van tijd, en ze waren allemaal dankbaar toen de weg breder werd en ze naar links konden afbuigen, uit de windstroom. Natuurlijk moesten ze nog steeds naar beneden kijken, hetgeen voor Mesklinietische zenuwen erg bezwaarlijk was; maar het ergste van de afdaling was voorbij, Ze hadden slechts drie of vier dagen nodig voor de rest van de weg en om aan boord te klimmen van de wachtende Bree. De matrozen op het schip hadden ze lang genoeg van tevoren zien aankomen om allerlei theorieën te bedenken, voornamelijk van tragische aard, over het lot van de rest van de bemanning. Vlug stelde men ze gerust, waarna de stuurman zijn aankomst rapporteerde aan de mannen op Toorey, zodat zij de boodschap konden doorgeven aan Barlennan op de hoogvlakte. Toen werd het schip teruggesleept naar de rivier — een zware taak nu een kwart van de bemanning ontbrak en de polaire zwaartekracht zijn best deed de vlotten aan het strand te laten plakken — maar het lukte tenslotte. Twee keer bleef het schip steken achter kleine stenen; de differentiaaltakel werd weer met succes gebruikt. Toen de Bree opnieuw dreef besteedde Dondragmer een groot deel van de tocht stroomafwaarts aan het analyseren van het hijsapparaat. Het principe van de constructie kende hij goed genoeg om er zelf, zonder hulp, een gemaakt te hebben; maar hij kon niet precies beredeneren waarom het werkte. Verscheidene Aardlingen keken geamuseerd naar hem, maar geen was zo onbeleefd om dat te laten merken, en niemand wilde zijn kans om het probleem zelf op te lossen bederven. Zelfs Lackland, hoezeer hij ook op Barlennan was gesteld, was allang tot de slotsom gekomen dat de stuurman veel intelligenter was dan zijn kapitein, en hij verwachtte dan ook dat de stuurman hen met een mechanisch verantwoorde verklaring zou verrassen nog voor de Bree zijn eerste stopplaats bereikte; maar daarin vergiste hij zich.

De positie van de gestrande raket was vrij goed bekend; men wist op tien kilometer nauwkeurig waar hij stond. Zijn telemetriezenders — niet alle instrumenten waren van het registrerende type — waren, nadat de raket weigerde op het lanceersignaal te reageren, nog meer dan een Aards jaar blijven werken; in die tijd was er een astronomisch aantal plaatsbepalingen van de zenders gedaan. Mesklins atmosfeer stoorde de radio-uitzendingen nauwelijks.

De Bree kon ook per radio worden gelokaliseerd, evenals de groep van Barlennan; het was de taak van de mensen van de Aarde om de twee groepen weer samen te brengen en ze tenslotte naar het gestrande projectiel te leiden. De moeilijkheid lag in het maken van goede plaatsbepalingen vanuit Toorey; alledrie de doelen lagen op de “rand’ van de schijf zoals men die Van de maan af zag. Erger nog, de vorm van de planeet was zo dat een minuscule fout in het bepalen van de richting van een signaal een afwijking van duizenden kilometers aan de oppervlakte van de planeet kon veroorzaken; de lijn van de antenne scheerde rakelings langs het vlakste deel van de planeet. Om dit te verhelpen werd de raket die Mesklin al zo vaak had gefotografeerd opnieuw gelanceerd, in een cirkelbaan die beide polen op regelmatige tijden kruiste.

Vanuit deze baan, toen die eenmaal vastlag, kon met voldoende nauwkeurigheid de plaats bepaald worden van de kleine zenders die de Mesklinieten bij zich hadden. Het werd zelfs nog eenvoudiger toen Dondragmer de Bree eindelijk afmeerde op zijn oorspronkelijke ligplaats en daar een kamp opsloeg. Er was nu een vaste zender op de planeet, en dit maakte het mogelijk om Barlennan binnen een paar minuten nadat hij erom vroeg te vertellen hoe veel verder hij nog moest gaan. De tocht was weer een routinezaak geworden — van bovenaf bekeken.

Voor Barlennan was het allesbehalve routine. De hoogvlakte was zoals die er van het begin af aan had uitgezien: droog, steenachtig, levenloos en verwarrend. Hij durfde niet ver van de rand te gaan; als hij zich tussen de rotsblokken waagde zou hij zich al gauw niet meer kunnen oriënteren. Er waren geen heuvels van enige betekenis die als herkenningspunt konden dienen, althans geen die van de grond af te zien waren. De dicht op elkaar liggende keien verborgen alles wat meer dan een paar meter weg was en lagen overal waar men keek, behalve aan de rand van de klif.

Het reizen zelf was niet zo moeilijk. De grond was vlak, afgezien van de stenen; die moesten ze gewoon vermijden. Dertienhonderd kilometer is een lange wandeling voor een mens, en nog veel langer voor een schepsel van veertig centimeter lang dat “lopen’ moet door zich als een rups voorwaarts te krullen; en het eindeloze om rotsblokken heen trekken maakte dat de werkelijk afgelegde afstand veel groter was dan dertienhonderd kilometer. Alles in aanmerking genomen konden Barlennans mensen behoorlijk snel vooruitkómen, maar er moest wel erg veel in aanmerking worden genomen.

De kapitein begon zich al ongerust te maken over de voedselvoorraad toen de tocht nog niet eens voorbij was. Hij had gedacht dat hij een ruime marge had genomen toen hij het plan bedacht, maar dat denkbeeld moest hij radicaal herzien. Telkens weer vroeg hij de menselijke wezens boven hem hoeveel verder hij nog gaan moest; soms kreeg hij direct antwoord — steeds ontmoedigend — en soms vloog de raket aan de andere kant van de planeet en kwam er antwoord van Toorey, dat hij even moest wachten op zijn plaatsbepaling. De relaisstations waren nog steeds in bedrijf, maar konden de plaats van zijn radio niet bepalen.

Pas toen de lange tocht bijna voorbij was kwam het bij hem op dat hij toch tussen de stenen door had kunnen trekken. De zon alleen had hem natuurlijk niet als gids kunnen dienen; hij cirkelde in minder dan achttien minuten rond de horizon en er zou een zeer nauwkeurige klok voor nodig zijn om de juiste koers te berekenen uit de zonnestanden. Maar de toeschouwers in de raket hadden hem op elk gewenst moment kunnen vertellen of de zon voor of achter of opzij van hem stond met betrekking tot de te volgen reisrichting. Toen hij hieraan dacht kon de overblijvende afstand even goed worden afgelegd door de rand van het plateau in het oog te houden; de klif was bijna vlak tussen het punt waar Barlennan toen was en het rendez-vous.