Hal Clement - Een zaak van gewicht

“Goed, dan gaan we stroomopwaarts. Zelfs kleine rotsen beklim ik op deze breedte liever niet, maar we zullen ons best doen. Misschien kunnen jullie ons aanwijzingen geven als je de doorgang door de kijkradio’s ziet.”

“Ik ben bang dat het nogal lang duurt voor jullie er zijn.”

“Niet zo erg lang; om de een of andere reden waait er een wind langs de klif in de richting die wij willen varen. Sinds we hier zijn aangekomen zijn de richting en de sterkte ervan niet veranderd. Hij waait niet zo hard als een normale zeewind, maar ik geloof dat hij sterk genoeg is om de Bree tegen de stroom op te blazen — als de rivier verderop niet al te snel wordt.”

“Hij wordt in ieder geval niet veel smaller, tenminste niet op het stuk dat jullie zullen bevaren. Als de stroom sneller wordt moet dat komen doordat de rivier ondieper wordt. Het enige wat we kunnen zeggen is dat er op geen van de foto’s een spoor van stroomversnellingen te zien was.”

“Goed, Charles. We vertrekken zodra alle jachtgroepen terug zijn.”

Een voor een kwamen de ploegen jagers terug naar het schip, allemaal met enig voedsel, maar zonder interessante berichten. Het golvende terrein strekte zich in alle richtingen minstens even ver uit als de groepen gegaan waren; de dieren waren klein, de stroompjes schaars, en de begroeiing gering, behalve om de paar bronnen heen. Het moreel was wat gezakt, maar steeg bij het nieuws dat de Bree weer op reis zou gaan. De weinige uitrustingstukken die gelost waren werden snel weer op de vlotten geladen, en het schip werd van de oever geduwd. Even dreef het af naar zee terwijl de zeilen werden gehesen en vastgezet; toen vulden ze zich met de vreemd constante wind en bewoog het schip zich tegen de stroom op, nog onbekende gebieden tegemoet van de grootste planeet die de mens ooit geprobeerd had te onderzoeken.

Barlennan verwachtte dat de rivieroevers kaler zouden worden naarmate hij verder voer, maar het tegendeel was het geval. Bosjes kronkelende, octopusachtige struiken groeiden aan beide oevers dicht tegen de grond, behalve daar waar de klif aan de linkerkant te dicht bij de rivier kwam om ruimte over te laten. Na de eerste honderdvijftig kilometer van de plek waar ze gewacht hadden vloeiden er enkele beken in de rivier uit; en een aantal matrozen bezworen hem dat ze dieren tussen de planten zagen bewegen. De kapitein kwam in de verleiding om een jachtgroep uit te sturen, maar om twee redenen zag hij hiervan af. De ene reden was de wind die nog steeds constant in de goede richting woei, de andere was zijn verlangen om het einde van de reis te bereiken en de wonderlijke machine te onderzoeken die de Vliegers neergezet en verloren hadden op de poolwoestenij van zijn wereld.

Met het voortschrijden van de tocht verbaasde de kapitein zich steeds meer over de wind; nog nooit tevoren was het hem overkomen dat hij langer dan een paar honderd dagen in dezelfde richting had gewaaid. Thans behield hij niet alleen zijn richting, maar draaide hij zelfs met de boog van de klif mee, zodat hij bijna steeds recht van achter kwam. Barlennan schafte de wacht niet af, maar hij maakte geen bezwaar als iemand een dag of zo geen aandacht schonk aan zijn deel van het want. Hijzelf was de tel kwijt van het aantal dagen dat verlopen was sinds de zeilen voor het laatst bijgesteld hadden moeten worden.

De rivier behield zijn breedte, zoals de Vliegers hadden voorspeld; wat zij ook als een mogelijkheid hadden voorzien, namelijk dat hij ondieper en sneller zou worden, gebeurde ook. Hierdoor verminderde de vaart van de Bree, maar niet zoveel als het geval had kunnen zijn, want de wind begon krachtiger te worden. Kilometer na kilometer ging voorbij, en dag na dag; en de meteorologen werden er wild van. Bijna onmerkbaar kroop de zon hoger in zijn cirkels rond de hemel, maar veel te langzaam om de geleerden te overtuigen dat dit de oorzaak was van de verhoogde windsnelheid. Het werd duidelijk, zowel voor de mensen als voor de Mesklinieten, dat iets in de plaatselijke topografie verantwoordelijk moest zijn; en tenslotte voelde Barlennan zich zeker genoeg om even te stoppen en een ploeg mensen aan land te zetten, in de overtuiging dat de wind nog zou waaien als ze weer aan boord kwamen.

De wind was er inderdaad nog, en opnieuw gleden de kilometers onder de Bree door. Dertienhonderd kilometer, hadden de Vliegers gezegd. Door de stroming van de rivier gaf het log natuurlijk veel meer aan, toen tenslotte de voorspelde breuk in de rotsmuur eindelijk ver voor hen uit in zicht kwam.

Een tijd lang stroomde de rivier er vandaan zodat ze hem in profiel konden zien — het was een bijna vlakke helling die onder een hoek van twintig graden uit de onderste vijftien meter van de klif omhoog rees. Toen ze dichterbij kwamen wendde de rivier zich tenslotte van de rotswand af en konden ze zien dat de helling in werkelijkheid een waaiervormige aardverschuiving was die ontsprong aan een kloof die minder dan vijftien meter breed was. In de kloof werd de helling steiler, maar was hij misschien nog wel te beklimmen; niemand kon het zeggen voor ze dicht genoeg genaderd waren om te kunnen zien uit welk soort puin de helling bestond. Op het eerste gezicht zag het er bemoedigend uit; waar de rivier de voet van de helling beroerde bestond deze uit grind dat zelfs volgens de maatstaven van de bemanning klein was. Als de kiezelstenen niet te los lagen zou het beklimmen makkelijk moeten zijn.

Nu voeren ze naar een punt recht tegenover de opening en tegelijk begon eindelijk de wind te draaien. Hij woei nu loodrecht van de klif af, en de snelheid nam ongelooflijk toe. Het zwakke gemurmel dat de bemanningsleden en de Aardbewoners de laatste paar dagen hadden gehoord zwol opeens aan tot een gebrul en toen de Bree recht voor de opening kwam begrepen ze wat de bron van het geluid was.

Een harde luchtstroom smakte tegen het vaartuig, zo hard dat het sterke weefsel van de zeilen bijna scheurde, en zond het dwars over de rvier, weg van de rotsmuur. Op hetzelfde moment veranderde het gebulder van de wind in een explosief gebrul, en minder dan een minuut later worstelde het schip tegen een storm zoals het die sinds de evenaar niet meer had meegemaakt. Het duurde maar even; de zeilen waren al gereedgemaakt voor een dwarse wind en gaven het schip nu voldoende snelheid om het langs de ergste wind te voeren voor het aan de grond kon lopen. Zodra ze de luchtstroom gepasseerd waren stuurde Barlennan haastig naar stuurboord en probeerde hij op verhaal te komen terwijl het schip de kleine afstand naar de wal overstak. Daarna deed hij wat een gewoonte aan het worden was in ongewone omstandigheden: hij riep de Aardlingen op en vroeg om een verklaring. Ze stelden hem niet teleur; hij kreeg onmiddellijk antwoord van een van de weermannen, op de vibrerende toon die de kapitein had leren associëren met menselijk plezier.

“Dat verklaart de zaak, Barl! Het komt door die komvorm van de hoogvlakte! Ik denk dat jullie daar boven veel makkelijker kunnen leven dan we gedacht hadden. Ik begrijp niet dat we er niet eerder aan hebben gedacht!“

“Waaraan niet?” De Meskliniet snauwde niet direct, maar dat hij verbijsterd was leed geen twijfel voor de matrozen die hem hoorden.

“Denk je eens in wat een fenomeen als dit in jullie zwaartekracht, klimaat en atmosfeer vermag! Kijk: de winter in het deel van Mesklin dat jullie kennen — het zuidelijk halfrond — valt op dezelfde tijd dat jullie wereld de zon zo dicht mogelijk passeert. Dan is het zomer in het noorden en verdampt de ijskap — daarom hebben jullie voortdurend zulke verschrikkelijke stormen in dat seizoen. Dat wisten we al. De condenserende vloeistof — methaan — geeft warmte af en verwarmt de lucht in jullie halfrond, ook al zien jullie de zon drie of vier maanden niet. De temperatuur stijgt waarschijnlijk tot bij het kookpunt van methaan — iets van min honderdvijfenveertig graden bij deze druk aan de oppervlakte. Waar of niet? Is het niet heel wat warmer in de winter?”