Hal Clement - Een zaak van gewicht

“Ja,” gaf Barlennan toe.

“Juist. Die hogere temperatuur betekent dat jullie lucht niet zo snel dun wordt met het toenemen van de hoogte — je zou kunnen zeggen dat de hele atmosfeer expandeert. Hij zet uit, en vloeit over de rand in die kom waar jullie nu naast zitten, net als water in een zinkend soepbord. Dan passeren jullie de voorjaarsequinox, de stormen verdwijnen en Mesklin begint van de zon weg te draaien. Jullie koelen af — nietwaar? — en de atmosfeer krimpt weer in: maar de kom bevat nog een hoop lucht met een druk die nu hoger is dan op dezelfde hoogte buiten de kom. Een deel ervan vloeit natuurlijk over de rand en waait weg aan de voet van de klif, maar wordt naar links afgebogen door de draaiing van de planeet. Voor een groot deel is dat de wind die jullie voortgeholpen heeft. Het restant is die luchtstroom die jullie net gepasseerd zijn en die uit de kom wegvloeit op de enige plaats waar dat kan. Daardoor ontstaat aan beide kanten van de kloof een gedeeltelijk vacuum, zodat de lucht daarheen stroomt. Heel eenvoudig!“

“Heb je dit allemaal bedacht toen ik door die luchtstroom heenvoer?” vroeg Barlennan droog.

“Ja — het schoot me opeens te binnen. Daarom weet ik zeker dat de lucht daarboven dikker is dan we verwachtten. Begrijp je?”

“Om eerlijk te zijn, nee. Maar als jullie er tevreden mee zijn neem ik er voorlopig genoegen mee. Langzamerhand begin ik op de kennis van jullie Vliegers te vertrouwen. Maar theorie of geen theorie, wat betekent dit voor ons in de praktijk? Die helling beklimmen tegen die wind in zal geen grap zijn.”

“Ik vrees dat het niet anders kan. De wind zal tenslotte wel gaan liggen, maar ik denk dat het een paar maanden duurt voor de kom leeg is — een paar Aardse jaren. Als je maar enigszins kunt, Barl, is het geloof ik de moeite waard om meteen maar te gaan klimmen.”

Barlennan dacht na. Aan de Rand zou zo’n orkaan een Meskliniet natuurlijk compleet optillen en in een paar seconden uit het gezicht doen verdwijnen; maar aan de Rand kon zo’n wind nooit ontstaan, omdat de lucht die in de kom was gevangen daar maar een fractie van zijn gewicht zou hebben. Zoveel begreep zelfs Barlennan er al van. “Wij gaan nu,” zei hij abrupt in de radio, en draaide zich om om orders uit te delen aan zijn bemanning.

De Bree werd naar de overkant van de rivier gebracht. Daar werd hij helemaal uit het water getrokken en met kabels vastgelegd aan staken — zo dicht bij de aardverschuiving groeiden geen planten die als anker konden dienen. Vijf zeelieden werden uitgezocht om bij het schip te blijven; de overigen trokken hun harnas aan, bonden de touwen van hun pakken aan het harnas vast en gingen op weg naar de helling.

Een tijd lang hadden ze geen last van de wind; Barlennan naderde de waaier van puin van opzij. Dichtbij bestond deze uit tamelijk fijne deeltjes: zand en heel kleine kiezelstenen, naarmate ze hoger klommen werden de stenen steeds groter. Iedereen begreep waarom dit zo was: de wind kon de kleinste deeltjes het verst meenemen. Ze maakten zich allemaal wat ongerust over de afmetingen van de keien waarover ze in de kloof zouden moeten klimmen.

Het kostte slechts een paar dagen om de zijkanten van de opening in de muur te bereiken. De wind was hier wat sterker; een paar meter verder kwam hij om de hoek heensuizen met een gebrul dat het spreken steeds moeilijker maakte. Nu en dan voelden ze een luchtwerveling die hun een voorproefje gaf van wat ze te wachten stond; doch Barlennan stond maar even stil. Toen hij had nagegaan of zijn pak vlak achter hem en stevig aan zijn harnas zat vermande hij zich en kroop hij vooruit de windstroom in. De anderen volgden zonder aarzelen.

Hun ergste vrees werd niet bewaarheid; ze hoefden geen grote rotsblokken te beklimmen. Die waren er wel, maar de onderzijden ervan waren bijna helemaal bedekt door een talud van kleiner materiaal dat die betrekkelijk beschutte plaatsen was ingejaagd door de constante wind. Deze taluds overlapten elkaar meestal; en waar dat niet het geval was konden ze steeds dwars op de wind van het ene naar het andere komen. Hun weg was moeizaam, maar langzaam klommen ze hoger.

De oorspronkelijke opvatting dat de wind niet echt gevaarlijk was moesten ze herzien. Een van de matrozen kreeg honger, bleef staan in wat hij aanzag voor een schuilplaats, en probeerde een stuk voedsel uit zijn pak te halen; een werveling rondom die beschuttende rots, waarschijnlijk juist veroorzaakt door zijn aanwezigheid die het evenwicht verstoorde dat na maanden en jaren door de gestaag waaiende wind was bereikt, kreeg vat op het open pak. Dit werkte als een parachute en trok de onfortuinlijke eigenaar uit zijn schuilplaats en de helling af. In een oogwenk was hij in een wolk van opstuivend zand uit het gezicht verdwenen. Zijn makkers wendden het hoofd af. Een val van vijftien centimeter bij deze zwaartekracht kon dodelijk zijn, en hun kameraad zou vele malen vijftien centimeter vallen voor hij beneden was. En als hij niet daardoor werd gedood, dan gebeurde dat wel door zijn eigen gewicht van een paar honderd kilo dat hard en snel genoeg tegen de rotsen schuurde. De overlevenden zetten hun voeten extra schrap en gaven alle gedachten aan eten op tot ze de top bereikten.

Keer op keer kwam de zon voor langs en scheen hun dan door de kloof tegemoet. Keer op keer kwam hij achter hen op en belichtte de nauwe opening dan van tegenovergestelde zijde. En elke keer als de rotsen rondom hen weer oplichtten onder de zonnestralen waren ze een stuk hoger op de lange heuvel gekomen; telkens voelden ze dat de wind wat minder krachtig was wanneer hij langs hun lange lichamen blies. De kloof werd zichtbaar breder en de helling minder steil. Toen konden ze zien dat de klif zich naar voren en opzij opende; tenslotte werd de weg bijna horizontaal en konden ze de brede hoogvlakte voor zich zien liggen. De wind was nog steeds krachtig, maar niet dodelijk; en toen Barlennan naar links afboog werd hij nog zwakker. Hier had hij niet een bepaalde richting, zoals meer naar beneden; hij kwam van alle kanten op de kloof af, maar juist hierdoor nam hij snel in kracht af naarmate ze de kloof verder achter zich lieten. En eindelijk voelden ze zich veilig genoeg om halt te houden en hun pakken te openen. Ze genoten van hun eerste maaltijd in driehonderd dagen — een lange tijd om te vasten, zelfs voor een Meskliniet.

Nadat hun honger gestild was begon Barlennan het land verderop te bekijken. Hij had de troep halt laten houden aan een zijde van de kloof, bijna aan de rand van het plateau, en de grond helde naar links en rechts in een halve cirkel om hem heen naar omlaag. Het was geen bemoedigend terrein. De steenblokken waren groot en ze moesten er omheen trekken — ze beklimmen was ondenkbaar. Zelfs in rechte lijn er tussendoor reizen was niet mogelijk: niemand kon meer dan een paar meter voor zich uit kijken zodra hij tussen de rotsen was, en de zon was absoluut onbruikbaar als oriëntatiepunt. Ze zouden dicht bij de rand moeten blijven (maar niet te dicht; Barlennan bedwong een rilling). Het probleem de raket te vinden zodra ze in de buurt waren gekomen moest ter plaatse worden opgelost; de Vliegers zouden hen daarbij zeker kunnen helpen.

Het volgende vraagstuk betrof het voedsel. Er was in de pakken genoeg voor een lange tijd — waarschijnlijk voor de dertienhonderd kilometer terug naar de oude halteplaats van de Bree; maar er moest een manier gevonden worden om de voorraad aan te vullen, want hij zou beslist niet toereikend zijn voor de terugtocht plus een wat langer oponthoud bij de raket. Eerst zag Barlennan geen uitweg uit dit probleem; toen daagde hem langzaam de oplossing. Hij toetste zijn idee en kwam tenslotte tot de slotsom dat het onder de omstandigheden het beste was. Toen hij ook de details bekeken had riep hij Dondragmer.

De stuurman had de achterhoede gevormd tijdens de zware klim, en had zonder morren de zandkorrels verduurd die de anderen hadden losgewoeld en waarmee hij door de harde wind was bekogeld. Hij scheen er echter niet onder te hebben geleden; wat incasseringsvermogen betrof was hij dus de gelijke van de grote Hars, al gold dat dan niet voor zijn lichaamssterkte. Hij luisterde nu zonder enig vertoon van emotie naar de bevelen van de kapitein, hoewel die hem toch op minstens één manier moesten teleurstellen. Toen zijn taak hem duidelijk was riep hij de aanwezige leden van zijn wacht bijeen en voegde er de helft van de wacht van de kapitein aan toe. De pakken werden opnieuw verdeeld; al het voedsel bleef achter bij de betrekkelijk kleine groep die bij Barlennan bleef, evenals al het touw, met uitzondering van een stuk dat lang genoeg was om de harnassen van Dondragmers groep onderling te verbinden. Ze waren door ervaring wijs geworden, en wilden die ervaring niet herhalen. Toen de voorbereidingen getroffen waren verloor de stuurman verder geen tijd; hij keerde zich om en leidde zijn groep naar de helling die ze net met zoveel moeite bestegen hadden, en kort daarna was het laatste stuk van de met touwen verbonden optocht in de inzinking verdwenen die naar de kloof leidde. Barlennan wendde zich naar de overblijvenden.