Hal Clement - Een zaak van gewicht

Dondragmer bezat een praktische, ongecompliceerde intelligentie en hij deed geen poging tijdens het hijsen van het uitzicht te genieten. Integendeel, hij hield zijn ogen stijf dicht, en schaamde zich er niet voor. De tocht leek natuurlijk eindeloos; in werkelijkheid duurde hij ongeveer zes dagen. Barlennan liet het hijsen telkens staken om de installatie en de verankering te inspecteren, maar alles bleek in orde te zijn. Eindelijk verscheen dan het platform boven de rand van de klif en kwam de strop tegen de katrol aan, zodat verder optrekken onmogelijk was. De zijkant van de lift was maar enkele centimeters van de klif af; het platform was lang en smal, net als de Mesklinieten, en een duw met een stok tegen een einde deed het andere eind boven de vaste grond draaien. Dondragmer, die bij het horen van stemmen zijn ogen had geopend, kroop er dankbaar af en weg van de rand.

Nog voor Barlennan dat kon doen kondigde de toekijkende Lackland zijn veilige aankomst aan de wachtende matrozen beneden aan, waar zijn woorden meteen vertaald werden door iemand die wat Engels kende. Ze waren opgelucht, op zijn zachtst gezegd; ze hadden het platform wel zien aankomen, maar ze wisten totaal niet in welke toestand de passagier verkeerde. Barlennan maakte gebruik van hun opluchting door de lift zo snel mogelijk weer omlaag te sturen om een tweede man op te halen.

Het hijsen verliep geheel zonder ongelukken; in totaal ging de lift tien keer op en neer voor Barlennan besliste dat er beneden niet meer mensen gemist konden worden zonder dat het voor de achterblijvers te moeilijk werd om voor de bevoorrading te zorgen.

Maar de spanning was nu verdwenen en opnieuw kregen mensen en Mesklinieten het gevoel dat ze aan de laatste etappes van de tocht bezig waren.

“Als je ongeveer twee minuten wacht, Barl,” gaf Lackland de inlichting door die hem door een van de computers was verstrekt, “zal de zon precies in de richting staan die jullie moeten volgen. We hebben jullie gezegd dat we de plaats van de raket niet nader kunnen bepalen dan op tien kilometer; we zullen jullie naar het midden van het gebied loodsen waarin hij staat, en van daaruit zullen jullie zelf moeten zoeken. Als het terrein maar enigszins lijkt op waar jullie nu zijn vrees ik dat het nogal moeilijk wordt.”

“Daar heb je waarschijnlijk gelijk in, Charles. Maar ik geloof dat we dat probleem wel oplossen; tot nog toe hebben we ze allemaal opgelost — vaak met jullie hulp, dat moet ik toegeven. Staat de zon al goed?”

“Een moment — nu! Is er ergens in de verte iets dat je kunt gebruiken om je richting te bepalen tot de zon er weer is?”

“Ik ben bang van niet. We zullen het moeten proberen, en elke dag corrigeren.”

“Dat is zo’n beetje als navigeren zonder dat je de wind en de stromingen kent, maar het moet maar. Telkens als we jullie positie bepalen zullen we de koers opnieuw uitzetten. Veel geluk!“

De richting was een probleem, zoals iedereen die ermee te maken had al meteen ontdekte. Het was volkomen onmogelijk om een rechte lijn aan te houden; elke paar meter moest de groep om een rotsblok trekken dat te hoog was om er overheen te kijken of te klimmen. De bouw van de Mesklinieten, wier ogen zo dicht bij de grond zaten, maakte het alleen maar erger. Barlennan probeerde de omtrekkende bewegingen telkens in tegengestelde richting uit te voeren, maar hij kon de grootte ervan nooit nauwkeurig bepalen. Zelden gaf de richtingscontrole van de raket dan ook aan dat ze niet twintig of dertig graden van de koers waren afgeweken.

Om de vijftig dagen werd de plaats van de kijkradio bepaald — er was er nu maar één die bewoog, want de andere was bij de groep bij de hijsinstallatie achtergelaten — en werd er een nieuwe richting berekend. Werk van de hoogste accuratesse was vereist en soms twijfelde men aan de juistheid van een berekening. Wanneer dit zich voordeed werd Barlennan altijd gewaarschuwd, en hij was dan vrij om eigen initiatief te ontplooien. Soms, als de Aardbewoners niet al te zeer twijfelden aan hun werk ging hij gewoon docjr; andere keren wachtte hij een paar dagen om ze de kans te geven een beter bestek te maken. Terwijl hij dan wachtte liet hij kleine karweitjes opknappen, zoals de pakken herverdelen en de rantsoenen wijzigen als dat nodig leek. Kort voor het vertrek was hij op het idee gekomen hun spoor te merken, en een lange lijn van kiezelstenen markeerde hun pad vanaf de rand. Daarna kreeg hij het idee alle stenen van het pad te verwijderen en ze aan beide kanten neer te leggen, om zo een echte weg te maken; maar dat kon pas later gebeuren als er regelmatig tochten gemaakt zouden worden tussen de raket en de opslagplaats.

De tachtig kilometers werden langzaam door hun vele voeten afgelegd, maar tenslotte was het dan zover. Zoals Lackland had gezegd hadden de mensen boven gedaan wat ze konden; zo goed als ze dat konden meten moest Barlennan nu naast de gestrande machine staan. Zowel de kijkradio als Barlennans stem vertelden hem duidelijk dat dit niet het geval was, wat hem niet in het minst verbaasde.

“Meer kunnen wij niet doen, Barl. Ik ken onze wiskundigen en ik verzeker je dat je minder dan tien kilometer van dat ding staat, en waarschijnlijk veel minder. Jij kunt beter een speurtocht organiseren dan ik. We zullen natuurlijk doen wat we kunnen, maar ik kan op dit moment niet bedenken wat. Hoe denk je het op te lossen?”

Barlennan dacht na voordat hij antwoordde. Een cirkel met een diameter van tien kilometer is een enorm gebied om af te zoeken als het zicht gemiddeld drie of vier meter bedraagt. Hij kon het terrein natuurlijk het snelst uitkammen door zijn mannen te verspreiden; maar dat was ook de manier om er een paar kwijt te raken. Hij besprak dit punt met Lackland.

“De raket zelf is ongeveer zes meter hoog,” zei de man. “Praktisch gesproken kun je dus verder kijken dan je denkt. Als je maar boven op een van die keien kon komen, dan zou je het ding waarschijnlijk meteen zien. Dat is het vervelende van de hele zaak.”

“Natuurlijk, maar dat gaat niet. De grote blokken zijn iets van twee en een half van jouw meters hoog; zelfs als we tegen de bijna verticale zijkanten konden opklimmen zou ik toch beslist niet nog eens recht omlaag langs een loodrechte wand willen kijken, en ik wil het mijn mannen ook niet aandoen.”

“Toch hebben jullie die kloof naar het plateau beklommen.”

“Dat was iets anders. Daar liepen we nooit vlak langs een diepe afgrond.”

“Als er dus een soortgelijke helling naar de top van een van die rotsblokken leidde zou je het niet erg vinden om zo ver boven de grond te komen?”

“Nee, maar — hmmm. Ik geloof dat ik begrijp waar je heen wilt. Een ogenblik.” De kapitein keek eens nauwkeurig naar zijn omgeving. Dichtbij stonden diverse grote blokken; de grootste stak ongeveer twee meter boven de harde grond uit. Eromheen en ertussen lagen de kiezelstenen waarmee de hele hoogvlakte bedekt scheen te zijn. Als Barlennan ooit met stereometrie in aanraking was gekomen had hij misschien niet de beslissing genomen die hij nu nam: maar omdat hij eigenlijk geen idee had van de hoeveelheid bouwmateriaal die hij moest verzetten besliste hij dat Lacklands suggestie bruikbaar was.

“We zullen het doen, Charles. Er liggen hier genoeg kleine stenen en losse grond om alles te bouwen wat we willen.” Hij keerde zich naar zijn matrozen en legde hun het plan uit. Als Dondragmer enige twijfel koesterde over de uitvoerbaarheid van het project hield hij dat voor zich. Kort daarop was de hele troep aan het stenen rollen. De keien die het dichtst bij de uitgekozen rots lagen werden er vlak tegenaan gelegd, en andere daar weer tegenaan, totdat zich rondom de werkzaamheden een cirkel van kale grond begon te vormen. Periodiek werd er een hoeveelheid harde grond losgemaakt door nog hardere scharen en over de laag kiezelstenen uitgespreid; het was makkelijker te dragen en vulde beter — totdat de volgende laag stenen het vulsel aanstampte.