Robert Heinlein - Het pad van roem

Dat deden we en ze legde haar hoofd op mijn schouder en ze huilde niet. Maar we sliepen ook niet. Na een pijnlijke stilte zei ik: ‘Ster, hoor jij wat ik hoor?’

Ze hief haar hoofd op. ‘Ik hoor niets.’

‘De Stad. Hoor je dat niet? Mensen. Machines. Zelfs gedachten, zo zwaar dat je ze tot in je gebeente kunt horen en je oor ze bijna kan verstaan.’

‘Ja. Ik ken dat geluid.’

‘Ster, vind je het hier prettig?’

‘Nee. Het is nooit noodzakelijk geweest dat ik het hier prettig vond.’

‘Luister dan eens, verdorie! Je hebt gezegd dat ik heen zal gaan. Ga met me mee .’

‘O, Omar!’

‘Wat ben je hun verschuldigd? Is de herovering van het Ei niet voldoende? Laat ze een nieuw slachtoffer kiezen. Ga weer met me langs het Pad van Roem! Er moet in mijn vak toch wel ergens wat te doen zijn.’

‘Voor Helden is er altijd werk.’

‘Oké, we gaan in zaken, jij en ik. Held-zijn is niet zo’n slecht baantje. Je maaltijden krijg je ongeregeld en de betaling is onzeker — maar het is nooit vervelend. We plaatsen advertenties: ‘Gordon & Gordon, Heldendaden tegen redelijke prijzen. Geen taak te groot, geen taak te klein. Contractueel uitroeien van Draken, tevredenheid verzekerd of U krijgt Uw geld terug. Vrijblijvende begrotingen aangaande andere werkzaamheden. Opsporingen, bevrijden van maagden, dag en nacht opsporen van het gulden vlies.’ ’

Ik trachtte Ster op te monteren, maar Ster laat zich niet opmonteren. Ze antwoordde met nuchtere ernst: ‘Omar, als ik me terugtrek moet ik eerst mijn erfgenaam opleiden. Inderdaad, niemand kan me iets bevelen — maar het is mijn plicht mijn vervanger op te leiden.’

‘Hoe lang zou dat duren?’

‘Niet lang. Ongeveer dertig jaar.’

‘ Dertig jaar ? ’

‘Ik denk wel dat ik hem in vijfentwintig jaar zou kunnen klaarstomen.’

Ik zuchtte. ‘Ster, weet je hoe oud ik ben?’

‘Ja. Nog geen vijfentwintig. Maar je zult niet ouder worden !’

‘Maar op dit moment heb ik die leeftijd nog. Die tijd is de enige tijd die ik ooit gekend heb. Na vijfentwintig jaar schoothondje zijn zal ik geen held, noch iets anders meer zijn. Dan zal ik mijn kleine beetje verstand volkomen verloren hebben.’

Ze dacht er over na. ‘Ja. Dat is waar.’

Ze keerde zich om, we gingen liggen als lepeltjes in een etui en deden alsof we sliepen.

Later voelde ik haar schouders schokken en wist ik dat ze snikte. ‘Ster?’

Ze keerde haar hoofd niet om. Ik hoorde alleen een verstikte stem: ‘O, mijn liefste, mijn enige liefste! Als ik zelfs maar honderd jaar jonger was!

Ik liet nutteloze edelstenen door mijn vingers druppelen en schoof ze lusteloos opzij. Als ik zelfs maar honderd jaar ouder was —

Maar Ster had gelijk. Ze kon haar post niet verlaten zonder dat ze afgelost werd. Haar opvatting van aflossing, niet de mijne of die van iemand anders. En ik kon niet veel langer meer in deze gestoffeerde gevangenis blijven zonder met mijn hoofd tegen de tralies te lopen.

Toch wilden we allebei graag bij elkaar blijven.

Het werkelijk ellendige ervan was dat ik wist — net zoals zij het wist — dat we allebei zouden vergeten. Gedeeltelijk tenminste. Voldoende om er andere schoenen, andere mannen te laten zijn en dan zou ze weer lachen.

En ik ook — Ze had dat begrepen en me ernstig, vriendelijk, met subtiele consideratie voor de gevoelens van een ander indirect te kennen gegeven dat ik me niet schuldig hoefde te voelen als ik een ander meisje, ergens, in een ander land, het hof maakte.

Waarom voelde ik me dan als een schooier?

Hoe was ik in de val gelopen. Waarom kon ik nergens heen zonder te moeten kiezen tussen mijn geliefde krenken of zelf stapelgek worden?

Ik heb eens gelezen over een man die op een hoge berg woonde, omdat hij astma had, de verstikkende, dodelijke soort, terwijl zijn vrouw aan de kust onder hem woonde omdat ze een hartkwaal had en niet tegen de hoogte kon. Soms keken ze door telescopen naar elkaar.

‘s Morgens was er niet gepraat over een eventueel zich terugtrekken van Ster. Het niet onder woorden gebrachte quid-pro-quo was dat, als ze plannen maakte om zich terug te trekken, ik zou blijven rondhangen ( dertig jaar! ) tot ze zover was. Hare Wijsheid was tot de conclusie gekomen dat ik dat niet kon, en sprak er niet over. We aten een uitgebreid ontbijt en waren vrolijk, ieder met zijn eigen geheime gedachten.

Over kinderen werd ook niet gepraat. O, ik zou wel naar die kliniek gaan en doen wat nodig was. Als ze haar hoge afkomst wilde mengen met mijn burgerbloed kon ze dat doen, morgen of over honderd jaar. Of ze kon teder glimlachen en het met de andere rommel laten weggooien. Niemand van mijn familie was ooit zelfs maar burgemeester van Lutjebroek geweest en een ploegpaard wordt niet voorbereid op de Ierse Sweepstake. Als Ster een kind samenstelde uit onze genen, zou dat sentiment zijn, een levende valentijn — een jonger schoothondje dat ze kon vertroetelen voordat ze het aan zijn lot overliet. Maar alleen maar sentiment, net zo plakkerig, zo niet zo ziekelijk als dat van haar tante met de dode echtgenoten, want het Keizerrijk zou mijn linkerschuinbalk in het blazoen niet kunnen gebruiken.

Ik keek op naar mijn zwaard dat tegenover me hing. Ik had het niet aangeraakt sedert het feest, reeds lang geleden, toen Ster zich verkoos te kleden voor de Roemvolle Weg. Ik nam het van de muur, gespte het om en trok het — ik voelde die stroom van levend-zijn en had plotseling een visioen van een lange weg en een kasteel op een heuvel.

Wat is een ridder zijn vrouwe verschuldigd als de queeste volbracht is?

Geen smoesjes, Gordon! Wat is een echtgenoot zijn vrouw verschuldigd? Dit zelfde zwaard — ‘Spring, Prinses en spring, schavuit, Nu ben je voor altijd mijn bruid.’ — ‘rijker of armer, in voor- en tegenspoed... lief te hebben en te beminnen tot de dood ons scheidt.’ Dat had ik bedoeld met die rijmelarij en dat had Ster geweten en ik had het geweten en ik wist het nog.

Toen we dit plechtig beloofd hadden, leek het waarschijnlijk dat we die zelfde dag door de dood gescheiden zouden worden. Maar dat verminderde de eed niet, noch de diepe gevoelens die ik er mee tot uitdrukking had gebracht. Ik was niet over het zwaard gesprongen om voor mijn dood nog een stoeipartijtje in het gras te kunnen hebben; dat had ik zo ook wel kunnen krijgen. Nee, ik wilde ‘— hebben en behouden, liefhebben en beminnen tot de dood ons scheidt’!

Ster had zich aan de letter van de eed gehouden. Waarom stond ik dan te springen?

Goed beschouwd, is een held innerlijk maar een schooier.

En een gepensioneerde held was net zo dwaas als die werkeloze koningen die zich in Europa verdringen.

Ik verliet snel onze ‘flat’, met mijn zwaard om, en het kon me niets verdommen dat ze ernaar staarden, materialiseerde me naar de geneeskundigen, vond uit waar ik zijn moest, ging erheen, deed wat gedaan moest worden, zei tegen de chef biotechnicus dat Hare Wijsheid ingelicht moest worden en veterde hem uit toen hij vragen stelde.

Toen terug naar de naastbijzijnde materialisatie-cel — en daar aarzelde ik — ik had gezelschap nodig zoals een Anonieme Alcoholicus het nodig heeft dat iemand z’n hand vasthoudt. Maar ik had geen goede vrienden, alleen maar honderden kennissen. Het is niet gemakkelijk voor de gemaal van de Keizerin om vrienden te maken.

Het zou Rufo moeten zijn. Maar gedurende alle maanden dat ik op Centrum geweest was was ik nog nooit bij Rufo thuis geweest. Op Centrum wordt het barbaarse gebruik van bij mensen binnenlopen niet beoefend en ik had Rufo alleen maar in het Paleis gezien of op feesten; Rufo had me nooit uitgenodigd bij hem thuis te komen. Nee, dat was geen onvriendelijkheid; we zagen hem dikwijls, maar hij was altijd bij ons gekomen.