Robert Heinlein - Het pad van roem

‘Veel gemakkelijker.’

‘Dat is alles wat we nu hoeven weten. Zó benauwd van spuiten ben ik nu ook weer niet; ik heb in het Leger genoeg in de rij gestaan. Ik zal naar de kliniek of wat het ook is gaan en daarna kunnen we het op ons gemak regelen. Als we een besluit genomen hebben’ — ik haalde mijn schouders op — ‘posten we een briefkaart en als je ‘klik!’ hoort, zijn we ouders. Of iets dergelijks. Daarna kunnen de technici en die potige grieten hun gang gaan.’

‘Ja, mijn — Oké, lieveling!’

Het ging een stuk beter. Bijna haar kleine-meisjesgezicht. In ieder geval haar zestienjarig gezicht, met een nieuwe feestjurk en jongens nog maar een griezelig, verrukkelijk gevaar. ‘Ster, je hebt daarstraks gezegd dat het vaak niet het tweede, maar soms zelfs het tweeëntwintigste geschilpunt is dat er op aan komt.’

‘Ja.’

‘Ik weet wat er mis met me is. Ik kan het je vertellen — en misschien weet Hare Wijsheid dan een oplossing.’

Ze knipperde met haar ogen. ‘Als je het me kunt vertellen, schat — Hare Wijsheid zal het oplossen al moet ik de hele tent afbreken en op een andere manier weer opbouwen — van hier tot aan de volgende melkweg — en anders trek ik me uit die Wijsheid-zaken terug.’

‘Dat klinkt meer als mijn Geluksster. Goed, het is niet dat ik een gigolo ben. Ik heb in ieder geval mijn koffie en gebakjes verdiend; het scheelde maar een haar of de Zielenverslinder had mijn ziel verslonden, hij was er precies van op de hoogte — hij... het — het wist dingen die ik al lang vergeten was. Het was zwaar werk en dat moet goed betaald worden. Het is ook je leeftijd niet, liefste. Wat kan het iemand schelen hoe oud Helena van Troje is? Jij hebt eeuwig precies de goede leeftijd — kan een man meer boffen? Ik ben niet jaloers op je positie; die zou ik nog niet willen hebben al zat er franje aan. Ik ben niet jaloers op de mannen in je leven — de geluksvogels! Nu zelfs niet, zolang ik maar niet over ze val als ik naar de badkamer ga.’

‘Er zijn nu geen andere mannen in mijn leven, Heer Echtgenoot.’

‘Ik heb geen reden om dat te denken. Maar volgende week is er ook nog en zelfs jij kunt daarover geen Visioen hebben, geliefde. Je hebt me verteld dat het huwelijk geen vorm van sterven is — en jij bent kennelijk niet dood, jij dartel wijfje.’ ‘Misschien geen Visioen,’ gaf ze toe. ‘Maar wel een gevoel.’

‘Ik zal er toch maar niet op wedden. Ik heb het Kinsey Rapport gelezen.’

‘Welk rapport?’

‘Hij heeft de Zeemeermintheorie weerlegd. Over getrouwde vrouwen. Vergeet het maar. Hypothetische vraag: Als Jocko op Centrum op bezoek kwam, zou je dan nog hetzelfde denken? We zouden hem moeten uitnodigen om hier te logeren.’

‘De Doral zal Nevia nooit verlaten.’

‘Ik geef hem geen ongelijk, Nevia is prachtig. Ik zei ‘Als’ — Als hij komt bied je hem dan ‘dak, tafel en bed’ aan?’

‘Dat moet jij beslissen, Heer,’ zei ze vastberaden. ‘Laten we het met andere woorden zeggen: Verwacht je van mij dat ik Jocko zal vernederen door zijn gastvrijheid niet op dezelfde manier te beantwoorden? De hoffelijke oude Jocko die ons in leven liet toen hij er recht op had ons te doden? Wiens milddadigheid — pijlen en vele andere zaken met inbegrip van een nieuwe verbandtrommel — ons in leven hield en ons hielp het Ei te heroveren?’

‘Volgens de Neviaanse gebruiken van dak en tafel en bed,’ hield ze vol, ‘neemt de echtgenoot de beslissing, Heer Echtgenoot.’

‘We zijn niet in Nevia, en hier heeft een vrouw zelf wat te vertellen. Je zoekt uitvluchten, meid.’

Ze grinnikte ondeugend. ‘Omvat dat ‘Als’ van jou Muri? En Letva? Van hen houdt hij het meest, hij zou nooit zonder hun op reis gaan. En dan die kleine hoe-heet-ze-ook-weer? — die kleine Lolita?’

‘Ik geef het op. Ik wilde alleen maar proberen te bewijzen dat het springen over een zwaard van een dartel wijfje geen non maakt.’

‘Dat besef ik. mijn Held,’ zei ze zonder stemverheffing. ‘Ik kan alleen maar zeggen dat ik van plan ben dat dit wijfje haar Held geen ogenblik ongerust zal maken — en mijn plannen worden meestal uitgevoerd. Ik ben niet voor niets ‘Hare Wijsheid’.’

‘Dat kan er mee door. Ik heb nooit gedacht dat je op die manier onrust zou veroorzaken. Ik trachtte aan te tonen dat de taak misschien niet te zwaar zal blijken. Verdorie, we zijn afgedwaald. Dit is mijn werkelijke probleem. Ik deug nergens voor. Ik ben waardeloos.’

‘Jawel, mijn liefste! Je bent mij een heleboel waard.’

‘Maar voor mezelf deug ik niet. Ster, gigolo of geen gigolo, ik kan geen schoothondje zijn. Zelfs het jouwe niet. Rijk eens, jij hebt je werk. Daar heb je je handen aan vol en het is belangrijk werk. Maar ik? Er is voor mij niets te doen, helemaal niets! — niets anders dan het ontwerpen van mislukt juwelierswerk. Weet je wat ik ben? Een beroepsheid, dat heb je tegen me gezegd; jij hebt me geronseld. Nu ben ik met pensioen. Kun je iets noemen in alle twintig universa, dat nuttelozer is dan een gepensioneerde held?’

Ze noemde er een paar op. Ik zei: ‘Smoesjes. En hoe dan ook, ze verpesten de maagdelijkheid van de mannelijke borst. Ik meen het ernstig, Ster. Dit is het punt waardoor ik onmogelijk geworden ben om mee te leven. Lieveling, ik vraag je om je hele verstand hier voor in te zetten en al die geestelijke assistenten. Behandel het op de manier waarop je een probleem van het Keizerrijk behandelt. Houd rekening met mijn hele situatie — met alles wat je van me weet — en vertel me dan wat ik met mijn handen, mijn hoofd en mijn tijd kan doen wat de moeite waard is. Ik , zoals ik ben.’

Ze bleef een hele tijd heel stil zitten, haar gezicht in die beroepskalmte die ik ook van haar gezien had, de keren dat ik bij haar werk tegenwoordig was geweest. ‘Je hebt gelijk,’ zei ze tenslotte. ‘Op deze planeet is niets wat jouw gaven waard is.’

‘Wat moet ik dán doen?’

Ze zei toonloos: ‘Je moet vertrekken.’

‘Hè?’

‘Denk je dat ik die oplossing prettig vind, mijn echtgenoot? Denk je dat ik de meeste oplossingen die ik moet geven prettig vind? Maar je hebt me gevraagd het beroepshalve in overweging te nemen. Ik heb gehoorzaamd. Dit is de oplossing. Je moet deze planeet verlaten — en mij.’

‘Dus mijn schoenen worden toch weggeworpen?’

‘Wees niet bitter, Heer. Het is de oplossing. In mijn privé-leven kan ik ontwijkend en vrouwelijk zijn; ik kan niet weigeren te denken als ik afgesproken heb dat te doen als ‘Hare Wijsheid’. Je moet me verlaten. Maar nee, nee, nee, je schoenen worden niet weggeworpen! Je zult gaan, omdat je moet. Niet omdat ik het wens.’ Haar gezicht bleef kalm, maar de tranen begonnen weer te stromen. ‘Je kunt niet op een kat rijden... noch een slak laten rennen... noch een slang vliegen leren. Noch van een Held een schoothondje maken. Ik heb het geweten, ik heb geweigerd het onder ogen te zien. Je zult doen wat je doen moet. Maar je schoenen zullen altijd bij mijn bed blijven staan, ik stuur je niet weg!’ Ze knipperde haar tranen weg. ‘Ik kan niet tegen je liegen, zelfs niet door te zwijgen. Ik kan niet zeggen dat er hier geen andere schoenen zullen staan... als je lang weg blijft. Ik ben eenzaam geweest. Er bestaan geen woorden om uit te drukken hoe eenzaam dit werk is. Als jij weggaat... zal ik eenzamer zijn dan ooit tevoren. Maar je zult je schoenen hier vinden als je terugkomt.’

‘Als ik terugkom? Heb je een Visioen?’

‘Nee, Heer Held. Ik heb alleen een voorgevoel... dat als je in leven blijft... dat je terug zult komen. Misschien vele malen. Maar Helden sterven niet in bed. Zelfs deze niet.’ Ze knipperde en de tranen droogden en haar stem klonk vast. ‘Nu, Heer Echtgenoot, als het je behaagt, zullen we dan de lichten doven en gaan rusten?’