Robert Heinlein - Het pad van roem

Ik had geen aanleg, ik was een dilettant — en dat realiseerde ik me toen ik merkte dat mijn leermeesters zich met me verveelden. Dus liet ik de meeste van hun gaan, hield me aan wiskunde en multi-universum-geschiedenis, hield er mee op te trachten alles te weten.

Ik dacht erover in zaken te gaan. Maar om dat prettig te vinden moet je van huis uit een zakenman zijn (dat ben ik niet). Of je moet geld nodig hebben. Ik had geld; ik kon het alleen maar verliezen — of, als ik winst maakte, zou ik nooit weten of het bevel verspreid was (door welke regering dan ook, waar dan ook): Ga niet tegen de gemaal van de Keizerin in, wij zullen je verlies wel goed maken.

Het was hetzelfde met pokeren. Ik introduceerde het spel en het kwam er snel in — en ik merkte dat ik het niet langer spelen kon. Pokeren moet je ernstig nemen anders is er niets aan — maar als je een oceaan met geld hebt, komt het er niets op aan of je er een paar druppels uithaalt of aan toevoegt. Ik moet wat uitleggen — de ‘civiele lijst’ van Hare Wijsheid is misschien niet zo groot geweest als de uitgaven van vele mensen op Centrum; het is een gemeenschap van rijke mensen. Maar hij was zo groot als Ster wilde, een bodemloze put met schatten. Ik weet niet hoeveel werelden het gelag betaalden, maar laten we zeggen twintig duizend met ieder drie miljard bewoners — het was meer dan dat.

Een cent de man van 60.000.000.000.000 mensen is zeshonderd miljard gulden. De cijfers betekenen niets behalve om aan te tonen dat het zelfs als je het zo verdeelt dat niemand er wat van merkt meer geld betekent dan ik aankon. Sters niet-regering van haar niet-Keizerrijk was dunkt me, een uitgave — maar haar persoonlijke uitgaven en de mijne, hoe weelderig die ook waren , deden niets ter zake.

Koning Midas verloor zijn belangstelling voor zijn spaarpot. Ik ook.

O, ik gaf wel geld uit. (Ik raakte het nooit aan — dat was niet nodig.) Onze ‘flat’ (ik wil het geen paleis noemen) — ons huis had een gymnastieklokaal, met meer verbeeldingskracht gebouwd dan de gymnastiekzaal van welke universiteit dan ook; ik liet er een salle d’armes bijbouwen en schermde veel, bijna iedere dag, met allerlei wapens. Ik liet schermdegens maken die overeenkwamen met Vrouwe Vivamus en de beste schermmeesters uit diverse werelden kwamen me om de beurt helpen. Ik liet er ook een schietterrein bijbouwen en liet mijn boog halen uit de Poort-grot in Karth-Hokesh en oefende me in boogschieten en andere schutterswapens. O, ik gaf zoveel geld uit als ik wilde.

Maar het was helemaal niet zo leuk.

Op een dag zat ik in mijn studeerkamer niets anders te doen dan te piekeren terwijl ik met een kom vol juwelen speelde. Ik had een poos met het ontwerpen van juwelen gehannest. Ik had er op de middelbare school belang in gesteld: ik had een zomer bij een juwelier gewerkt. Ik kan tekenen en werd gefascineerd door mooie stenen. Hij had me boeken geleend en ik haalde er meer uit de bibliotheek — en één keer heeft hij een ontwerp van me gebruikt.

Ik had een Roeping.

Maar juweliers worden niet uitgesloten van de militaire dienst, dus ik liet het schieten — tot Centrum.

Begrijp je, ik kon Ster geen geschenk geven tenzij ik het zelf maakte. Dat deed ik dus. Ik maakte namaak-juwelierswerk van echte stenen, bestudeerde het (hulp van experts zoals gebruikelijk), liet een overvloedige verzameling stenen komen, tekende ontwerpen, zond stenen en tekeningen op om gemaakt te worden.

Ik wist dat Ster dol was op kleren met juwelen; ik wist dat ze ze graag ondeugend had — niet in de zin van het overtreden van taboes, die waren er niet — maar provocerend, de natuur willen overtreffen, de aandacht op datgene vestigend dat het nauwelijks nodig had.

De dingen die ik ontworpen had zouden op hun plaats geweest zijn in een Franse revue — maar van echte stenen. Saffieren en goud stonden goed bij Sters blonde schoonheid en die had ik gebruikt. Maar ze kon iedere kleur dragen en ik had ook andere juwelen gebruikt.

Ster was verrukt van mijn eerste poging en droeg het die avond. Ik was er trots op; ik had het ontwerp uit mijn geheugen nagemaakt van een kostuum dat gedragen werd door een revue-meisje in een nachtclub in Frankfurt op de eerste dag dat ik gedemobiliseerd was — iets van een lendedoek, een lange doorschijnende rok die aan een kant vanaf de heup openviel en met lovertjes erop (ik gebruikte saffieren), iets dat geen bustehouder was maar een blikvanger, helemaal bezet met juwelen en een bijpassend dingsigheidje in haar haar. Gouden sandalen met hoge saffieren hakken. Ster was van harte dankbaar voor andere die er op volgden. Maar ik kwam iets te weten. Ik ben geen juwelen-ontwerper.

Ik zag geen kans om de beroepsmensen te evenaren die hun waren verkochten aan de rijken op Centrum. Ik besefte al spoedig dat Ster mijn ontwerpen droeg omdat ze een geschenk van mij waren, net zoals mammie de tekeningen die zoontjelief van de kleuterschool mee naar huis brengt tegen de muur plakt. Dus hield ik er mee op.

Die kom met juwelen slingerde al wekenlang in mijn studeerkamer rond — vlammende opalen, sardonyx, kornalijnen, diamanten en turkooisen en robijnen, maanstenen en saffieren en granaten, groene olivijnen, smaragden, chrysolieten — vele, die geen Engelse namen hadden. Ik liet ze door mijn vingers lopen, keek naar de veelkleurige vuurvallen en had medelijden met mezelf. Ik vroeg me af hoeveel die mooie knikkertjes op Aarde zouden kosten? Ik kon het op geen miljoen dollar schatten.

Ik borg ze ’s avonds niet eens achter slot en grendel. En ik was die vent die zijn studie moest afbreken bij gebrek aan lesgeld en ballen gehakt.

Ik schoof ze opzij en liep naar mijn raam — dat was er omdat ik tegen Ster gezegd had dat ik het niet prettig vond dat er geen raam in mijn studeerkamer was. Dat was kort na mijn aankomst en ik heb maanden later pas ontdekt wat er allemaal tegen de grond gegooid was om mij te behagen. Ik had gedacht dat ze gewoon een gat in de muur gemaakt hadden.

Het was een prachtig uitzicht, meer een park dan een stad, bezaaid maar niet volgepropt met mooie gebouwen. Het was moeilijk om te beseffen dat het een stad was die groter was dan Tokio; het ‘geraamte’ zag je niet en de bevolking werkte wel een halve planeet verderop.

Er klonk een gemurmel zacht als bijengezoem, zoals het gedempte gedender dat je in New York nooit ontvluchten kunt — maar zachter, net voldoende om me te realiseren dat ik omgeven was door mensen, ieder met zijn baan, zijn doel, zijn functie.

Mijn functie? Gemaal.

Gigolo!

Ster had, zonder het zich te realiseren, prostitutie ingevoerd in een wereld die dat nooit gekend had. Een onschuldige wereld, waar man en vrouw alleen maar samen naar bed gingen omdat ze dat allebei wilden.

Een prins-gemaal is geen prostitué. Hij heeft zijn werk en dat is vaak vervelend; zijn doorluchtige levensgezellin vertegenwoordigen, eerste stenen leggen, redevoeringen afsteken. Bovendien is het zijn plicht er als koninklijke dekhengst voor te zorgen dat de tak niet uitsterft.

Dat had ik allemaal niet. Zelfs niet de plicht om Ster aangenaam bezig te houden — verdorie, binnen een straal van vijftien kilometer waren er miljoenen mannen die de gelegenheid met beide handen zouden aangrijpen.

De avond tevoren was een rotavond geweest. Het was slecht begonnen en het werd een van die bedsermoenen die echtparen soms afsteken en die lang niet zo gezond zijn als een laaiende ruzie. Wij hadden het gedaan, net zo huiselijk als een werkende idioot die zich zorgen maakt over rekeningen en over de baas.

Ster had iets gedaan wat ze nooit eerder gedaan had: ze had werk mee naar huis genomen. Vijf mannen, die betrokken waren bij de een of andere inter-melkweg herrie — ik heb nooit geweten waar het over ging, want het gesprek had al uren geduurd en soms spraken ze een taal die ik niet kende. Ze negeerden me, ik was een meubelstuk. Op Centrum wordt zelden voorgesteld; als je tegen iemand wilt praten, zeg je ‘Zelf’ en wacht af. Als hij geen antwoord geeft, loop je verder. Als hij dat wel doet, wissel je identiteiten uit.