Robert Heinlein - Het pad van roem

‘Hoe lang nog?’ vroeg Rufo terwijl we elkaar de hand reikten.

‘Voor de aftelling zijn we nu bij minus twee minuten,’ antwoordde ze. De klok in Sters hoofd is net zo accuraat als mijn richtingsknobbel. Ze draagt nooit een horloge.

‘Heb je het hem verteld?’ zei Rufo. ‘Nee.’

Rufo zei: ‘Schaam je je dan helemaal niet? Vind je niet dat je hem lang genoeg voor de gek gehouden hebt?’ Hij sprak verbijsterend nors en ik stond op het punt hem te vertellen dat hij die toon niet tegen haar kon aanslaan. Maar Ster legde hem het zwijgen op.

‘STILTE!’

Ze begon te intoneren. Toen — ‘Nú!’

Plotseling was het een andere grot. ‘Waar zijn we?’ vroeg ik. Ik voelde me zwaarder.

‘Op Nevia’s planeet,’ antwoordde Rufo. ‘Aan de andere kant van de Eeuwige Toppen — en ik heb veel zin om uit te stappen en Jocko op te zoeken.’

‘Doe dat dan,’ zei Ster boos. ‘Je praat te veel.’

‘Alleen als mijn vriend Omar meegaat. Heb je zin, ouwe kameraad? Ik kan je er in zowat een week heenbrengen. Geen draken. Ze zullen blij zijn je te zien — vooral Muri.’

‘Laat Muri er buiten!’ Sters stem snerpte gewoon.

‘Dat kun je niet hebben, hè?’ zei hij bitter. ‘Een jongere vrouw en zo.’

‘Je weet best dat het daar niet om gaat!’

‘O, en of het dat is!’ antwoordde hij. ‘En hoe lang denk je dat je dit spelletje kunt spelen? Het is niet eerlijk, het is nooit eerlijk geweest. Het —’

‘Stilte! Het aftellen begint nu!’ We legden onze handen weer in elkaar en hup! we waren ergens anders. Dit was weer een andere grot waarvan één zijde gedeeltelijk open was; de lucht was erg ijl en het was bitter koud en er was sneeuw binnengedwarreld. Het diagram was in ruw goud in de rots aangebracht. ‘Waar is dit?’ wilde ik weten.

‘Op jouw planeet,’ antwoordde Ster. ‘Een plaats die Tibet heet.’

‘En hier zou je kunnen overstappen,’ voegde Rufo er aan toe, ‘als Zij niet zo halsstarrig was. Of je zou er vandoor kunnen gaan — hoewel het een lange, zware wandeling is. Ik heb het een keer gedaan.’

Ik kwam niet in de verleiding. Toen ik er het laatst van hoorde was Tibet in handen van vijandelijke vrede-lievenden. ‘Blijven we hier lang?’ vroeg ik. ‘Er moet hier centrale verwarming komen.’ Ik wilde alles liever horen dan meer geruzie. Ster was mijn geliefde en ik kon er niet kalm bij blijven staan als iemand anders onhebbelijk tegen haar was — maar Rufo was mijn bloedbroeder door veel vergoten bloed; hij had meer dan eens mijn leven gered.

‘Niet lang,’ antwoordde Ster. Ze zag er betrokken en moe uit.

‘Maar lang genoeg om dit recht te zetten,’ voegde Rufo er aan toe, ‘zodat je zelf een beslissing kunt nemen en niet als een kat in een zak wordt rondgesjouwd. Zij had het je al lang moeten vertellen. Zij —’

‘Op jullie plaatsen!’ snauwde Ster. ‘De aftelling begint. Rufo, als je je mond niet houd, laat ik je hier achter, en dan kun je weer gaan lopen — in diepe sneeuw, barrevoets tot aan je nek.’

‘Ga je gang,’ zei hij. ‘Dreigementen maken me net zo halsstarrig als jij bent. Wat niet te verwonderen valt. Omar. Zij is —’

‘STILTE!’

‘— Keizerin van de Twintig Universa —’

We bevonden ons in een grote achthoekige kamer met weelderig mooie zilverachtige wanden. ‘ — en mijn grootmoeder,’ besloot Rufo.

‘Geen ‘Keizerin’,’ protesteerde Ster. ‘Dat is er een dwaas woord voor.’

‘Het komt er dicht genoeg bij.’

‘En wat het andere betreft, dat is mijn ongeluk, niet mijn schuld.’

Ster sprong overeind, ze zag er niet langer moe uit, en ze legde een arm om mijn middel terwijl ik opstond terwijl ze het Ei in haar andere hand hield. ‘O, lieveling, ik ben zo gelukkig! Het is ons gelukt! Welkom thuis, mijn Held!’

‘Waar?’ Ik was traag van begrip — te veel tijdzones, te veel denkbeelden, te snel.

‘Thuis. Mijn huis. Nu ook jouw thuis — als je wilt. Ons thuis.’

‘Eh, juist... mijn Keizerin.’

Ze stampvoette. ‘Noem me niet zo!’

‘De juiste aanspreektitel,’ zei Rufo, ‘is ‘Uwe Wijsheid’. Nietwaar, Uwe Wijsheid?’

‘O, Rufo, houd je mond. Ga kleren voor ons halen.’

Hij schudde het hoofd. ‘De oorlog is voorbij en ik ben net gedemobiliseerd. Ga ze zelf maar halen, Oma.’

‘Rufo, je bent onmogelijk.’

‘Ben je boos op me, Oma?’

‘Dat word ik zeker als je me nog langer ‘Oma’ noemt!’ Plotseling overhandigde ze mij het Ei, sloeg haar armen om Rufo heen en gaf hem een kus. ‘Nee, Oma is niet boos op je,’ zei ze zacht. ‘Je bent altijd een ondeugend kind geweest en ik zal nooit echt vergeten dat je eens oesters in mijn bed gestopt hebt. Maar ik geloof dat je er eerlijk aankomt — van je grootmoeder.’ Ze kuste hem nog eens en maakte zijn franje van wit haar in de war. ‘Oma houdt van je. Oma zal altijd van je houden. Op Oma na, vind ik dat je bijna volmaakt bent — ervan afgezien dat je een ondraaglijke, leugenachtige, verwende, ongehoorzame, oneerbiedige kwajongen bent.’

‘Zo is het beter,’ zei hij. ‘Nou je het zegt, zo denk ik precies over jou. Wat wil je aantrekken?’

‘Mmm... haal maar een heleboel tevoorschijn. Het is zo lang geleden dat ik een fatsoenlijke garderobe gehad heb.’ Ze wendde zich weer tot mij. ‘Wat wil jij dragen, mijn Held?’

‘Ik weet het niet. Ik weet niets. Wat jij denkt dat passend is — Uwe Wijsheid.’

‘O, lieveling noem me alsjeblieft nooit zo. Nooit.’ Ze scheen plotseling op het punt in huilen uit te barsten.

‘Goed. Hoe zal ik je dan noemen?’

‘Ster is de naam die jij me gegeven hebt. Als je me anders wilt noemen, zou je me je ‘prinses’ kunnen noemen. Ik ben geen prinses — en ik ben ook geen ‘keizerin’; dat is een slechte vertaling. Maar ik vind het heerlijk om ‘jouw prinses’ te zijn — zoals jij het zegt. Of het kan ook ‘dartel wijfje’ zijn of welke ook van alle namen die je me genoemd hebt.’ Ze keek heel kalm naar me op. ‘Net als eerst. Voor altijd.’

‘Ik zal het proberen... mijn prinses.’

‘Mijn Held.’

‘Maar er schijnt zoveel te zijn dat ik niet weet.’

Ze ging van Engels naar Neviaans over. ‘Heer Echtgenoot, ik wil je alles vertellen. Ik heb er naar gehunkerd het je te kunnen vertellen. En mijn Heer zal alles horen. Maar ik was doodsbang dat mijn Heer, als het hem te vroeg verteld werd, zou weigeren me te vergezellen. Niet naar de Zwarte Toren, maar hier naar toe. Ons thuis.’

‘Misschien heb je er wijs aan gedaan,’ antwoordde ik in dezelfde taal. ‘Maar nu ben ik hier, Vrouwe Echtgenote — mijn prinses. Dus spreek nu. Ik wens het.’

Ze ging weer op Engels over. ‘Ik zal spreken, heus. Maar het zal tijd kosten. Lieveling, wil je nog wat langer geduld hebben? Nadat je al zo lang geduld — zo vreselijk veel geduld — met me gehad hebt?’

‘Oké,’ gaf ik toe. ‘Ik speel wel mee. Maar kijk eens, ik ken de weg niet in deze buurt, ik zal aanwijzingen nodig hebben. Vergeet de vergissing niet die ik met Jocko begaan heb doordat ik de plaatselijke gebruiken niet kende.’

‘Ja, lieve, dat zal ik doen. Maar maak je niet ongerust, de gebruiken zijn hier heel eenvoudig. Primitieve gemeenschappen zijn altijd ingewikkelder dan beschaafde — en deze is niet primitief.’ Toen liet Rufo een grote stapel kleren aan haar voeten vallen. Ze wendde zich, nog met een hand op mijn arm, af en legde met een strakke, bijna bekommerde blik een vinger tegen haar mond. ‘Laat me eens kijken. Wat zal ik aantrekken?’

‘Ingewikkeld’ is een betrekkelijk begrip; ik zal alleen de grote lijnen schetsen.

Centrum is de hoofdplaneet van de Twintig Universa. Maar Ster was geen ‘Keizerin’ en het is geen Keizerrijk. Ik zal haar verder ‘Ster’ noemen, want ze had honderden namen en ik noem het een ‘keizerrijk’ omdat geen enkel ander woord er dicht genoeg bij komt en ik zal het hebben over ‘keizers’ en ‘keizerinnen’ — en over de Keizerin, mijn vrouw. Niemand weet hoeveel universa er zijn. In theorie is het aantal onbegrensd; alle en allerlei mogelijkheden, in onbeperkte aantallen combinaties van ‘natuur’-wetten, iedere groep passend bij zijn eigen universum. Maar dit is slechts theorie en Occams scheermes is veel te bot. Het enige wat bekend is in Twintig Universa is dat er twintig ontdekt zijn, dat ieder zijn eigen wetten heeft en dat de meeste ervan planeten hebben of soms ‘plaatsen’ waar menselijke wezens wonen. Ik zal niet trachten te vertellen wat er elders woont.