Leopold Tyrmand: Zły

— Ale ja nie jestem gotowa — szepnęła do siebie Marta i odwróciła się do matki. Stała tak, smukła, zgrabna, drobna na tle kretonowej firanki. — Sęk w tym, iż to działanie uboczne dotyczy nie bezpośrednio chorego, mateczko. Ale nie zwracaj na mnie uwagi.

Wieczór był zimny, lecz przyjemny. Przyjemnie było iść dobrze znanymi, lubianymi ulicami, Marta lubiła nieregularnie rozrzucone wille na Frascati, szeroki fragment skarpy nad Centralnym Parkiem, stary, bielony budynek dawnego senatu, wreszcie hojną, bogatą prostotę założenia sejmowego pośród rozległych trawników i kunsztownych latarń. Znała tutejsze zakamarki i przejścia. Było tu czysto, spokojnie, zacisznie. Skręciła z Wiejskiej w prześwity gmachu Sejmu, minęła Ministerstwo Gospodarki Komunalnej i zeszła Łazienkowską w dół. Wytworna zaciszność dzielnicy sejmowej zmieniała swój charakter — zewsząd rozciągały się tereny urządzeń sportowych, poprzecinane żelaznymi ogrodzeniami, siatkowymi lub z grubych prętów. Park Sobieskiego, w głębi Myśliwieckiej — trybuny kortów tenisowych, boiska i spiętrzony hangar krytych trybun stadionu Wojska Polskiego, dalej ciemny masyw pływalni — wszystko to, słoneczne i zielone latem, czyniło raczej odstręczające wrażenie w zimowy wieczór. Puste, ciemne przestrzenie, rozpływające się w półmroku kontury, szerokie, nie ożywione ulice i jezdnie, cisza słabo uczęszczanej peryferii, rozrywana od czasu do czasu poszumem przejeżdżających trolejbusów — wszystko to nie wzbudzało zaufania. W samym środku tego krajobrazu tkwiły ruiny ogromnego kościoła.

Mijając ruiny Marta pomyślała już zupełnie konkretnie, że jest tu całkiem nieprzyjemnie. „Nerwy” — dodała w myśli — po prostu pozostałości zajścia sprzed paru dni”. Ten kościół za dnia nie wzbudzał w niej, jak w każdym oswojonym z ruinami warszawiaku, żadnych refleksji. Teraz wyglądał groźnie. Przystanęła mimo woli, zafascynowana. Spojrzała w górę: z wznoszących się do wysokości półpiętra stopni leciały w ciemność olbrzymie, jońskie kolumny, podtrzymujące potężny, ciężki tympanon. Ta upiorna kolumnada nie miała żadnego oparcia, żadnego zaplecza; rozłupana przed dziesięciu laty bombą świątynia leżała w gruzach. Nic, tylko żłobione, gigantyczne słupy i strzępy ścian. „Jak to się trzyma przez tyle lat? Taki warszawski Partenon, bez dalszego ciągu za kolumnadą fasady”. Nie darmo w zeszłym roku ukończyła historię sztuki.

Za kościołem ciągnęła się remiza trolejbusowa. Ciche, ciemne trolejbusy stały w równych rzędach, jak śpiące hipopotamy. Zaraz za remizą rozbłysły kołyszące się światła, z głębi dużego placu dobiegały dźwięki walca „Łyżwiarze”, rozsiewane przez wesoły, choć schrypły adapter. Przed dużym płotem z desek stały grupki młodzieży. Marta odetchnęła z ulgą.

W Warszawie łapie się życie na gorąco. Prężność tego miasta zdumiewa, w pewnych wypadkach demoluje, w innych jest uciążliwa i dezorganizująca, jeszcze w innych uszczęśliwia swą dynamiką i każe optymistycznie wierzyć w przyszłość. W Warszawie nawet lodowisko chwyta się na gorąco, jeszcze nie ostygłe z prac przygotowawczych, jeszcze nie dopieczone, prosto z rąk robotników i techników. Cóż z tego, że nie ma trybun, że bandy toru są prowizoryczne, a szatnie z dykty i tektury? Jest lód, wiszą nisko lampy, rozlega się walc „Łyżwiarze”, jest więc i młodzież. Tłumy młodzieży na różnych rodzajach łyżew, na przykręcanych, przypinanych paskami i przytwierdzonych do specjalnych butów. Na turfach, śniegórkach, halifaxach, hokejach, panczenach. Jest radość, krzyk, śmiech, są gwizdy, awantury, gonitwy, przechwałki, flirty, popisy, sprzeczki. Otwarte zostało nowe sztuczne lodowisko — a więc jesteśmy i my, łyżwiarze, i jest nas mnóstwo! Specjalne urządzenia jeszcze nie są gotowe, jeszcze się je wykańcza, to dopiero początek robót — nie szkodzi, to nic nie przeszkadza, wykończy się, a my się tymczasem poślizgamy! Skończył się walc „Łyżwiarze”, dawać „Róże południa”! Od niepamiętnych lat te dwa walce stanowią o warszawskiej ślizgawce, są jej hymnem. Strzeżcie się nie mieć tych płyt na nowym lodowisku!..

— Majka — zawołał młody człowiek, otulony płaszczem, pod którym widniał zielono — czarny dres hokejowy z emblematem warszawskiego AZS. — Co się z tobą dzieje? Nie mogę się ciebie doczekać.

— Jak się masz, Zenon!.. — Marta wspięła się na palce i pocałowała Zenona w policzek. — Mój chłopcze, niektórzy ludzie ciężko pracują, nie mówiąc już o obowiązkach domowych wzorowej córki.

— Żadna praca nie hańbi — uśmiechnął się Zenon. — Chodź, zagrzejesz się nieco w naszej szatni. Jak się czuje mama?

Był to bardzo ładny chłopiec, ten Zenon. Hokejowy, niekształtny rynsztunek nie mógł zatrzeć silnej gibkości jego postaci, szerokości klatki piersiowej, długości nóg. Na mocarnie sklepionej, śniadej szyi osadzona była piękna głowa młodego gladiatora o czarnych, jakby rzeźbionych włosach i ciemnych oczach. Był bardzo wysoki, beret Marty sięgał mu zaledwie do ramienia.

— Z treningu chyba nici — powiedział. — Bałagan na tym nowym lodowisku. Znów wpuścili publiczność. Niepotrzebnie żeśmy się rozbierali.

— Przebierz się. Pójdziemy trochę „Pod Kuranty”. Od wieków nie siedziałam w kawiarni.

— To znów nie jest takie proste. Jest cały pierwszy i drugi skład i ci z kierownictwa sekcji. Ma być jakaś odprawa. Nie mogę. Majka, zrozum, chcę już w tym roku załatwić raz na zawsze dyplom. Żebyś ty wiedziała, jak oni teraz na AWF-ie patrzą na udział w życiu sekcji. Aż strach.

— Daj spokój. Taka gwiazda jak ty, żebyś się z tym liczył — rzekła Marta z leciutką ironią.

— Wiesz. na egzaminie nietrudno zgasić największą gwiazdę — rzekł Zenon, lecz widać było, że nie zamierza protestować przeciw swej wartości.

Przeszli szatnię ogólną, pełną dzieciarni i walających się gazet, brudnych od obcierania łyżew] Zenon otworzył drzwiczki przepierzenia, dzielącego barak na pół. Stały tu szafki na sprzęt, opatrzone tysiącem napisów, częstokroć mocno nieprzystojnych. Ciasna przestrzeń między szafkami wypełniona była różnokolorowymi dresami zawodników, sztucami, nagolennikami, pancerzami ze skóry, butami, łyżwami, kijami hokejowymi. W tym galimatiasie przedmiotów śmiały się, gadały, łyskały zdrowymi zębami młode, zuchwałe twarze. Marta nie była tu nie znana.

— Serwus, Majka! — zawołał jakiś młody olbrzym o bardzo opalonej twarzy. — Czołem, Antek! — rzuciła Marta — jakiś ty opalony! — A co? W dechę, nie? Wczoraj wróciłem z Zakopanego. Mówię ci, pogoda typu bajka, na medal. — Cześć, Marta, jak się masz? — słyszała z tyłu i z boków. — Przyjdź w niedzielę splunąć na krążek. Gramy z jakimiś łachami z Krakowa. Wstawimy im bańki, zobaczysz. Zenon gra jak szatan, jak ty jesteś. — Będę! — śmiała się Marta — ale to niewiele wam pomoże. — Sądzisz, że nam dosuną, blondyneczko?… Wyrzuć te myśli, melduję ci, załatwimy ich sześć koło. — Zenon usiadł i sznurował buty, gdy wstał na łyżwach, był ogromny. — Majka — spytał Antek — jaka jest różnica pomiędzy koniem a koniakiem? — Nie wiem. — Taka, jak między rumem a rumakiem! Dobre, co? — Marta roześmiała się, wszyscy się śmiali, trudno tu było nie śmiać się, jakiś kult śmiechu wisiał w gęstym od dymu papierosowego powietrzu. Dowcip był religią tych młodych ludzi, nade wszystko w świecie cenili dowcip, dla dowcipu gotowi byli uczynić wszystko, nawet krzywdę, nawet głupstwo. Jakże Zenon tu przynależy. Duszą i ciałem” — pomyślała Marta. We wzroku Marty, spoglądającej na poprawiającego bodiczki Zenona, migotała tkliwość, to prawda, ale taka tkliwość, jakiej mężczyźni bardzo nie lubią, czułość kobiety, która jeszcze kocha, ale już wie, że są rzeczy, o jakich jej chłopiec nie ma i nie może mieć pojęcia.