Уільям Шэкспір - Тры камедыі

Прымі падзяку, літасцівы бог,
Што я ўваскрос.

Амін.

Яшчэ раз дзякуй.
Я даўжніком тваім не застануся.

Як адчуваеце сябе, мілорд?

Нічога, добра. Тут даволі слаўна.
А жонка не прыйшла?

Прыйшла, мілорд.
Я вам патрэбна?

Ты мой распараднік,
А мужам не завеш мяне. Для слугаў
Я — лорд, а для цябе я — муж, і кропка.

Ты — муж мой, ты мой лорд і гаспадар мой,
А я — слуга пакорлівая — жонка.

Само сабой. ( Да Лорда .)
А як яе імя?

Мадам.

Мадам Эліс ці Джэн-мадам?

Мадам — і ўсё: так і прынята ў лордаў.

Мадам супруга, кажуць,— я праспаў
Пятнаццаць год, як вечнасць, без прачынку.

Так. Мне здалося нават — трыццаць год
Прайшло, як я пакінула ваш ложак.

Само сабой.— Гэй, слугі,— выйсці вон! —
Мадам, вы распранайцеся — і ў ложак.

О, тройчы далікатны лорд,— не час.
Стрымайцеся хоць ноч ці дзве, не болей,
Альбо хоць да змяркання. Лекар ваш
Мне раіць — дзеля вашага ж здароўя —
Сказаць вам гэта і прасіць стрымацца.

Акцёры вашай міласці, прачуўшы,
Што вы здаровы, хочуць вашу міласць
Камедыяй пацешыць. Медыцына
Вітае іх пачын. Сон летаргічны
I забыццё, якімі вы хварэлі,
Вам загусцілі кроў атрутай суму,
А сум — дарожка ў буралом вар’яцтва.
Пацешную камедыю даўно
Ўсе лічаць за найлепшае віно.
Яна, мілорд,— і мудрасць, і пацеха,
I невычэрпная крыніца смеху.
Смех-доктар лечыць сум і белакроўе,
Бо сам здаровы смех — залог здароўя.

Мілорд, пакажуць неблагія рэчы.

Якія рэчы — бытавога ўжытку?

О, не. Цікавы жарт.

Ага, цікава.
Паглядзім.— Ну, дык што ж, мая мадам,
Сядайце побач. Так, бліжэй. Паселі. —
Ану, музыкі — пачынай вяселле!

Дык вось, друг Траньё, даўні свой намер
Пабачыць Падую, навук рассаднік,
Я здзейсніў. Мы ў цудоўнейшым кутку
Квітнеючай Ламбардыі, у садзе
Італіі вялікай. Воляй бацькі
Я тут заручаны і абвянчаны
З тваім сяброўствам, дружа мой адданы.
Ён так жадаў, і я магу сказаць,
Што мы з табой падружым дружбай братняй
I з боскай воляй станем вывучаць
Азы навук — дакладных і абстрактных.
Я родам з Пізы; там жа нарадзіўся
I бацька мой таксама. Гэты горад
Славуты легіёнам знатных сем’яў.
Купецкі род багатых Бенцівольё
I ёсць мой род па бацькавым калене;
Мой старына, Вінчэц’ё Бенцівольё,
Вядзе заморскі гандаль з цэлым светам,
Адзіны сын бацькоў, я рос на волі
Ў Фларэнцыі, калысцы ўсіх паэтаў,
I я павінен бацькаву казну
Ўвянчаць сваім стараннем дабрачынным.
Пагэтаму, слуга мой, я й пачну
З раздзелаў філасофіі, што чынна
Трактуюць нам аб дасягненні шчасця
Добрасумленнем, а не тым, каб красці.
Ну, што ты скажаш: Пізу, свой кумір,
Змяняць на Падую? Не даў я маху,
Як той, што стрымгалоў ляціць у вір
З адзінай мэтай — задаволіць смагу?

Мі pardonato [1] «Даруйце мне» (італ.). , сябра гаспадар,
Хоць я ва ўсім і ўсякім з вамі згодзен
I рад, што вы, зірнуўшы лёсу ў твар,
Рашылі лёс паспрабаваць на мёдзе
Салодкай філасофіі, я рады
Вам караценька даць свае парады.
Добрасумленнасць — гэта вельмі слушна
Для стоікаў ды ідалаў бяздушных;
Прад Арыстоцелем б’ючы паклоны,
Авідзію не варта слаць праклёны [2] Авідзій тут маецца на ўвазе як аўтар «Навукі аб каханні». ;
Частуйце логікай сваіх знаёмых,
Рыторыку ўжывайце на прыёмах;
Паэзія і музыка — занятак
Для незамужніх і для нежанатых,
А матэматыка, як сыр гаркавы,—
Патрэбная прыправа к важным справам.
Што не да густу, тое бескарысна,—
Вось і парады ўсе мае, прыблізна.