Meyrink Gustav - Golem

marionetka – lalka poruszana za pomocą sznurków. [przypis edytorski]

wiesz-li, skąd on przybywa i dokąd idzie? – por. J 3,8: Wiatr wieje tam, gdzie chce, i szum jego słyszysz, lecz nie wiesz, skąd przychodzi i dokąd podąża. Tak jest z każdym, który narodził się z Ducha. [przypis edytorski]

ibbur – w pewnych odłamach mistyki żydowskiej słowo to oznacza w uproszczeniu wzmocnienie duszy żyjącego człowieka przez tymczasowo łączącą się z nią inną sprawiedliwą duszę przebywającą poza ciałem. Zwykle wynika to z potrzeby spełnienia przez duszę bezcielesną jakiejś misji. [przypis edytorski]

żadną miarą – w żaden sposób. [przypis edytorski]

jasełkarz – lalkarz. [przypis edytorski]

rabin – (z hebr. rabbi , czyli nauczyciel), funkcja religijna w judaizmie. [przypis edytorski]

kabalista – znawca Kabały, to jest mistycznej doktryny judaistycznej, na której oparty był m. in. ruch chasydzki. [przypis edytorski]

synagoga – żydowski dom modlitw, niekiedy również siedziba instytucji takich jak sąd rabinacki. [przypis edytorski]

astralny – tu: niematerialny. [przypis edytorski]

Burg (niem.) – zamek. [przypis edytorski]

wezwany był przez cesarza do Burgu, aby wywołać cienie umarłych i uczynić je widzialnymi – w Polsce istnieje podobna legenda o Zygmuncie Auguście wzywającym mistrza Twardowskiego, by ten umożliwił mu kontakt ze zmarłą Barbarą Radziwiłłówną. [przypis edytorski]

latarnia magiczna – rodzaj projektora, znanego już w XVII w., rzutującego obrazy ze szklanych przeźroczy. [przypis edytorski]

cesarz Rudolf – Rudolf II Habsburg (1552–1612), król Czech i Węgier, arcyksiążę Austrii i król Niemiec, co pozwalało mu na dziedziczenie tytułu cesarza. Z czasem stracił władzę na rzecz brata Macieja. Zasłynął jako badacz nauk tajemnych, patron alchemików i okultystów. [przypis edytorski]

kuglarstwo – sztuczka. [przypis edytorski]

periodyczny – następujący okresowo, w pewnych odstępach czasu. [przypis edytorski]

zjawa – tu: pojawienie się. [przypis edytorski]

nie masz (daw.) – nie ma (nieosobowa forma czasownika). [przypis edytorski]

kamerton – urządzenie wydające dźwięk o stałej wysokości, używane do strojenia instrumentów. [przypis edytorski]

immanentny (filoz.) – zawarty w czymś. [przypis edytorski]

kęs – tu: kawałek. [przypis edytorski]

Kabała – mistyczna doktryna judaistyczna, na której oparty był m. in. ruch chasydzki. [przypis edytorski]

członki (daw.) – kończyny. [przypis edytorski]

prawidłowy – tu: regularny. [przypis edytorski]

letarg – stan śmierci pozornej. [przypis edytorski]

mimo straszne przerażenie – dziś popr.: mimo strasznego przerażenia. [przypis edytorski]

tandeciarz – handlarz tandetą, tj. tanimi, byle jakimi towarami z drugiej ręki. [przypis edytorski]

szyderski – dziś popr.: szyderczy. [przypis edytorski]

ibbur – w pewnych odłamach mistyki żydowskiej słowo to oznacza w uproszczeniu wzmocnienie duszy żyjącego człowieka przez tymczasowo łączącą się z nią inną sprawiedliwą duszę przebywającą poza ciałem. Zwykle wynika to z potrzeby spełnienia przez duszę bezcielesną jakiejś misji. [przypis edytorski]

stopa – dawna miara długości, ok. 30 cm. [przypis edytorski]

kamea – wypukła rzeźba w szlachetnym lub półszlachetnym kamieniu. [przypis edytorski]

jasełkarz – lalkarz. [przypis edytorski]

lunatyk – osoba nieświadomie wykonująca przez sen różne czynności. [przypis edytorski]

hipnotyzm – właśc. hipnoza, wywoływany za pomocą sugestii stan częściowego wyłączenia świadomości, także i dziś stosowany w psychoterapii. [przypis edytorski]

nie masz (daw.) – nie ma (forma nieosobowa). [przypis edytorski]

gałązka powstała z obcego korzenia – w sadownictwie praktykuje się niekiedy szczepienie gałązek jednego gatunku lub odmiany na pniu drzewa innego gatunku. [przypis edytorski]

przemóc (daw.) – pokonać. [przypis edytorski]

nieruchomie – dziś popr.: nieruchomo. [przypis edytorski]

marionetka – lalka poruszana za pomocą sznurków; tu ogólnie: drewniana lalka. [przypis edytorski]

jasełkarz – lalkarz. [przypis edytorski]

krępy – niski a mocno zbudowany. [przypis edytorski]

dziobaty – o twarzy noszącej ślady ospy. [przypis edytorski]

subiekt (daw.) – sprzedawca. [przypis edytorski]

myca – właśc. mycka: miękka, okrągła czapka. [przypis edytorski]

powała (daw.) – sufit. [przypis edytorski]

kitajka – tkanina pochodzenia wschodniego a. ubiór z niej. [przypis edytorski]

Szabbes Hagodel – właśc. Szabat hagadol , sobota poprzedzająca żydowskie święto Paschy, tzw. Wielki Szabat. [przypis edytorski]

kadryl – taniec salonowy z XVIII w. [przypis edytorski]

lupanar – dom publiczny, od łac. lupa – prostytutka. [przypis edytorski]

monokl – szkło korekcyjne noszone w jednym oku, zazwyczaj przymocowywane łańcuszkiem do kieszeni fraka. [przypis edytorski]

muskuł – mięsień. [przypis edytorski]

jurysta (daw.) – prawnik. [przypis edytorski]

Pandekta – dział kodeksu Justyniana, spisującego prawo rzymskie. [przypis edytorski]

Rector magnificus (łac.) – najwspanialszy rektor. [przypis edytorski]

szczęty (daw.) – szczątki, kawałki. [przypis edytorski]