Мікола Гамолка - Цытадэль неба

Ці страшна было нам, калі нечакана трапілі ў бяду? Вядома, страшна. Мы падрыхтавалі сваё жыццё для славы Зямлі, у гэтым бачылі свой абавязак, сваё шчасце.

Зразумела, небяспека катастрофы выклікала хваляванне і нават страх. Чалавеку дадзена толькі адно жыццё. Жыццё трэба пражыць слаўна, з вялікай карысцю для самога сябе і чалавецтва.

Я часта думаў і задумваўся над мэтай жыцця, аб тым, што такое шчасце.

Шчасце! Яго не выдумалі людзі, гэта не прывід, за якім кожны гоніцца і хоча злавіць. Без шчасця жыццё шэрае, невясёлае, як нудная дажджлівая восень. Але шчасце не ловяць, а змагаюцца за яго!

Мабыць ёсць такія, што лічаць: шчасце ў пошуках асалоды, вострых уражанняў.

Гэта ўяўнае, прывіднае шчасце мешчаніна. Сапраўднае шчасце толькі ў працы! Калі-б не існавала працы — творчай, прыгожай, радаснай, якая жывіць душу чалавека, дае яму смелыя думкі, радасныя пачуцці, нязломную волю і сілу тытана,— не было-б і шчасця.

На працы трымаецца ўся зямля, на радасці шчасця— чалавек!

Яно прыходзіць ціха і зусім будзённа, без урачыстых маршаў і песень, прыходзіць і займае свой куток у сэрцы, які даўно для яго прыгатаваны. Шчасце, па-мойму, мае нават свае абрысы, вагу, колер. Мне яно не раз уяўлялася звычайнай простай сняжынкай — светлай, нячутнай. Трэба не толькі авалодаць шчасцем, але і ўмець утрымаць яго.

Ці быў я калі-небудзь шчаслівым? Па-мойму, не. Я стану такім, калі змагу перад сябрамі, перад усім светам сказаць: глядзіце, я змагаўся, пакутавау, пазіраў у вочы смерці — i я перамог! 3 якім нецярпеннем чакаю я гэтай хвіліны. Ці прыдзе, ці наблізіцца яна? Вядома, прыдзе!

26 чэрвеня. 6 гадзін 00 хвілін.

На Зямлі пачынаецца дзень. Там над яшчэ шэрымі, змрочнымі прасторамі, ледзь-ледзь падагрэтымі зарой-зараніцай, гучыць у гэты час да болю знаёмы і мілы голас дыктара маскоўскага радыё: «Гаворыць Масква! Добрай раніцы, таварышы!»

Абуджаюцца вуліцы, плывуць людскія патокі. Нейкая цудадзейная сіла адчуваецца ў гомане натоўпу, у шуме машын і матораў, у пераклічцы гудкоў. У гэты час глыбей можна адчуць, што праца з’яўляецца ўладаром свету.

Мы балюча сумуем па Зямлі. Тут, у пустэльні космаса, нам асабліва моцна яе не хапае. Цэлымі гадзінамі мы толькі і робім, што ляжым і чакаем. А што можа быць больш надакучлівым, знясільваючым душу, чым чаканне? Адно нас выратоўвае,— чаканне наша мае сваю мэту.

Вось ужо ракета змяніла напрамак палёту, ляціць не да Арыёна, а назад, да Зямлі. Каб доўга блукаць у космасе, вярнуцца хутчэй да родных ваколіц планеты, мы ўключылі фатонны рухавік. Спачатку яго роля ў палёце была малапрыкметнай, але праз нейкі момант скораметр i іншыя прылады на пульце кіраванвя паказалі: адбыўся пералом, матор пацягнуў, як кажуць, запрогся. Мы горача заапладыравалі. Наша радасць зразумелая. Ракету занесла так далёка — на 2,5 мільёны кілометраў, што калі-б мы мелі толькі атамныя рухавікі, нам ніколі-б не ўдалося нават блізка апынуцца ля Зямлі. У лепшым выпадку, ракета зрабілася-б спадарожнiкам планеты.

Такім чынам, фатонны рухавік працуе. Нам трэба разгон, галавакружальны палёт, імклівасць! Ракету магнітная бура несла з хуткасцю 40 кілометраў у секунду. I назад мы павінны вяртацца гэтак-жа шпарка.

Стрэлкі скораметра ўздрыгваюць, гойдаюцца, i вось ужо можна заўважыць, што расце, павялічваецца паскарэнне.

Прылады фатонных апаратаў паказваюць дзівосныя з’явы. Ідзе бурны распад часцінак урана... Выкідваюцца патокі пратонаў і антыпратонаў, з неверагоднай хуткасцю яны злучаюцца і ствараюць новы паток, больш імклівы і магутны, і ён выліваецца праз соплы аграмаднай асляпляльна белай ракой. На экране, запаленым спецыяльна для назіранняў, нельга пазнаць соплаў. Гэта вогненадыхаючыя вулканы, яны выкідваюць паток утаймаваных чалавечым розумам нябачных часцінак матэрыі.

Як цяжка і пакутна целу! Здаецца, да сэрда прывешана гіра. Яно б’ецца там замаруджана, што халадзеюць рукі, лоб, ногі. Не хапае крыві, не хапае паветра. Млосна, нудна, жудасна. Але трзба цярпець, сдіснуўшы зубы, маўчаць. Мы павінны дагнаць Зямлю.

Усё зноў паўтараецца, як у фільме, пушчаным з канца. Мы нерухома ляжым на канапках, маўчым і нават ні аб чым не думаем... Вядома, уключаны ўсе рацыі і тэлевізафоны. Запісаны на плёнку голас Дзянісава пасылаецца ў эфір. Але з Зямлі не чуваць адказу. Чаму? Можа яшчэ не зусім супакоілася магнітная бура і ў яе магутным подыху губляюцца ўсе электрычныя сішалы? Мабыць не гэта з’яўляецца прычынай.

Зямля проста не ведае, дзе знаходзіцца ракета, у які бок накіраваць антэны, каб паслаць свае сігналы.