Юры Станкевіч - П'яўка

“Гэта было нібы ў сне. Я не магу сказаць дакладна, бо я вельмі баялася”.

“Яшчэ такое далікатнае пытанне: гэтая сутнасць, істота — не імкнулася, часам, уступіць з вамі ў полавую сувязь?” “Ну, вы скажаце..,” — чамусьці занервавалася жанчына.

“Даволі распаўсюджаная з’ява сярод упыроў. Раней, у сярэднявеччы гэта скрозь адбывалася ў нашых краёх”, — патлумачыў я Андрушу.

Адмета яўна збянтэжылася: “Вы ж абяцалі раскапаць магілу мужа, і я дала згоду...”

Я пераглянуўся з Андрушам.

“Усяго два пытанні: першае — ці знайшоў у вас доктар Арвід якую хваробу, і другое — ад якой прычыны памёр брат вашага мужа Патрык?”

“Лекар нічога не казаў. А Патрык памёр месяцы два таму назад.

Ён доўга ляжаў беспрытомны...” “У коме?”

“Вось-вось. У коме. А потым перастаў дыхаць. Памёр. Перадусім гарбузагаловыя ў бойцы разбілі яму галаву”.

“А ваш муж — Тэафіл — ад чаго памёр?”

“Ён апошні час скардзіўся на боль у грудзях. Казаў, што ноччу задыхаўся, бо яго раз-пораз душыў нейкі валасаты шар. Вядома, трызніў...”

“Бачыце — той жа самы шар. Нам зноў патрэбны ваш дазвол.

Мы раскапалі не тую магілу. Прычына, пэўна, не ў вашым мужы, а ў яго браце — Патрыку”.

“Мне вельмі няможацца апошнім часам. Раскопвайце што хочаце і каго хочаце, але няхай там будзе доктар Арвід. Iнакш я не даю згоды”.

empty* * *empty

Унізе мы з Андрушам, але ў асноўным я, зноў змовіліся з гаваркім

Тодарам. Ён расказаў нам пра памерлых братоў Слімакоў (гэта ўжо тут яны, дарэчы, змянілі свае прозвішча на мясцовы лад) шмат цікавага. Паходзілі яны з паўднёвых астравоў, прывезлі адтуль з сабой нейкую невы-тлумачальную хваробу, якая то заціхала ў іх, то давала рэцыдывы, і тады то адзін, то другі па-кутавалі на моцны галаўны боль. Усё гэта не перашкодзіла ім марадзёрстваваць у час мінулай вайны і нават (тут Тодар азірнуўся і панізіў голас да шэпту) шпіёніць на карысць любога боку: таго, хто ім больш заплаціць.

Далей Тодар, які, пэўна, меў зуб на братоў, а таксама на Адмету, ахарактарызаваў нябожчыкаў (ращуча ігнаруючы прынцып “ці добра, ці нічога”) як бессаромных гультаёў, непрадказальных, інертных, шумных, гвалтоўных і распусных. Абодва, дадаў Тодар, па чутках, любілі раней есці здыхліну і нейкі час падазраваліся ў канібалізме.

Засцерагаючыся ад новай непажаданай сустрэчы з віжунамі службы бяспекі, я не рызыкаваў распытваць Тодара працяглы час, і неўзабаве скіраваў дадому, перадусім развітаўшыся з

Андрушам, з якім дамовіўся назаўтра, бліжэй да абеда, наведаць доктара Арвіда.

Дома я прылашчыў і пакарміў Барбі, а потым сеў за стол і доўгі час прыводзіў у парадак зброю: свой рэвальвер старога ўзору і гвалтам набыты перадусім трохзарадны аўтаматычны патрон, устройства якога падалося, на мой погляд, даволі дасканалым. Мойра павінна была прыйсці пазней.

Я свядома выкінуў з галавы думкі пра тое, што і як намераны зрабіць у бліжэйшай будучыні, а менавіта праз двое сутак. Ніякіх папярэдніх планаў. Я памятаў пра Платона і пра выпадковасці, якія непазбежна чакаюць наперадзе любога выканаўцу. Няхай усё будзе так, як адбудзецца.

Замест гэтага я ў думках вярнуўся ў дваццаць першы барак і пачаў разглядаць з розных бакоў пачутае ад Тодара. Вось яна — выпадковасць! Калі б вышэйназваны Тодар не быў такім гаваркім, урэшце, калі б я проста абмінуў яго гадзіну назад, лёс доказу, аказаўся б пад пагрозай. Як і мая версія пра “п’яўку”. Цяпер жа ўсё зноў займала сваё месца — кожны асклепак зноў за-падаў у сваю нішу, і мазаіка з хаосу набыла ўпарадкаваную карціну.

Упыр існаваў і дзейнічаў. Гэтая таемная і злавесная існасць, як я ведаў, была, і уласцівая нават цяпер, для амаль усіх народаў. Хіба не ўспаміналася напрамую пра вампіраў у шматлікіх дас-ледчых, навуковых і фальклорных крыніцах Сербіі, Турэччыны, Гішпаніі, Вугоршчыны, Сла-ваччыны, Францыі, Нямеччыны, Польшчы, Жмудзі і Літвы і іншых еўрапейскіх краінах, а таксама ў Кітаі і шматлікіх азіяцкіх рэгіёнах? Усе міты, легенды і сведчанні крынічна супадаюць у дэталях. Так, старажытныя кітайскія даследчыкі выяўляюць “п’яўку” як рэальную ўкормленую істоту, якая нічым не адрозніваецца ад жывога чалавека, ну, хіба што ў дэталях, і якая з тупой жорсткасцю мардуе і нішчыць сваякоў. Вось толькі калі труп упыра выкопваюць з магілы і пачынаюць спальваць — той, як яны адзначалі, “пішчыць”. Жывёльны страх перад вампірамі зазнавалі і качавыя плямёны. Нават такі вандроўны народ, як цыганы, панікаваў пры згадцы пра mulo (муло) — так яны называлі вампіраў. Адсюль, пэўна, захоўваўся і дзіўны, на першы погляд, звычай спальваць маёмасць і жытло памерлых, каб апошнія, калі б і вярталіся дамоў, то не знаходзілі свайго возу, трайлера ці хаты, калі нябожчык раней вёў аседлы лад жыцця. У лепшым выпадку ўсё набытае прадавалася іншародцам — гаджэ. Таму, разабраўшыся са зброяй, я падключыў камп’ютар старога ўзору, якім карысталася Мойра, і стаў прыводзіць у парадак усё, што мне ўдалося запісаць на камеру і надалоннік у дваццаць першым бараку і на могілках.