Тадеуш Бой-Желеньский - Słówka

jej główka instynktownie pracuje nad stworzeniem dogodniejszej i bardziej zgodnej

z jej stanowiskiem sposobności.

Nie jest to rzeczą łatwą, gdyż król Jan, poza tym tak dobroduszny i pełen ufności,

na jednym punkcie jest nieubłagany. Ma on paniczny strach przed zetknięciem się Marysieńki

z czymkolwiek, co przypomina jej umiłowaną Francję. Instynktem zakochanego odczuwa

grożące mu z tej strony ciągłe i jedynie prawdziwe niebezpieczeństwo; myśl, że Marysieńka

mogłaby go kiedyś porzucić, aby wrócić do ojczyzny, jest prawdziwą zmorą tego nigdy

nie nasyconego kochanka swojej żony. Zresztą, poczciwy pogromca Turków nazbyt dobrze

pamięta, ile w swym namiocie obozowym przecierpiał przez te chwile, w których ta

obawa na długie miesiące stawała się rzeczywistością.

Królowa zna doskonale tę idée fixe swojego męża i wie, że widywanie nuncjusza poza

najoficjalniejszymi stosunkami będzie wprost niemożliwością. Jako jedyny sposób poczyna

niewyraźnie majaczyć w jej główce: „ Wyprawić Jasia w podróż ” . Ale gdzie? W tej

chwili książę, jakby odgadując

234 myśli królowej, począł mówić jak o rzeczy najnaturalniejszej, że zapewne król

wybierze się w tym czasie

do Wiednia; że zapowiada się tam właśnie wielki zjazd monarchów celem obrony chrześcijaństwa,

że jest to idealna sposobność do zaopatrzenia się we wszelakie biżuterie, gdyż wielki

wezyr prowadzi ze sobą 300 żon pokrytych od stóp do głów drogimi kamieniami. Nuncjusz

wspomniał mimochodem, że w razie pomyślnego wyniku całej akcji wyniesienie Polski

do godności cesarstwa byłoby dla ojca świętego drobnostką, że on sam najchętniej

pojechałby do Wiednia, ale sprawy kościelne zatrzymują go na dłuższy czas w Krakowie

itd.

Królowa słuchała księcia bijąc się z myślami. Słowa nuncjusza – s zczegól ni e t

e, k t ór e n i e wypowiedziane ustami czytała w jego oczach – otwierały przed nią

niespodziane a czarowne horyzonty. Z drugiej strony, nakłanianie króla do wyprawy

wiedeńskiej byłoby zdradą całej dotychczasowej polityki Marysieńki, której najwyższą

nagrodą miało być w jej marzeniach otworzenie niemiłosiernie dotąd przed nią zamkniętych

salonów wersalskich. Królowa zamyśliła się głęboko.

Zresztą jego świątobliwość nie kładł bynajmniej na punkt ten nacisku, przeciwnie,

robił wrażenie człowieka, który, daleki w tej chwili od wszelkich politycznych kombinacji,

oddaje się urokowi sam na sam z piękną kobietą. Rozmowa stawała się coraz bardziej

poufną, coraz mniej głośną, aż wreszcie – Marysieńce serce na chwilę prawie ustało

bić z dumy i wzruszenia – wnuk wielkiego Henryka znalazł się u jej kształtnych wprawdzie,

lecz nie wyposażonych zbyt świetną genealogią kolan.

W tej chwili otworzyły się z trzaskiem drzwi i okazała postać obrońcy chrześcijaństwa

ukazała się na progu. Na widok nieznanego mężczyzny we francuskim ubraniu u kolan

królowej Jan III osłupiał. Pełna i krwista twarz jego poczerwieniała jeszcze bardziej,

oddech stał się szybki i ciężki, a ręka, zupełnie jak u zwykłego sejmowego szlachcica,

poczęła macać się bezwiednie po boku, szukając karabeli.

Królowa zdrętwiała z przerażenia. Przykuta do miejsca, martwym wzrokiem patrzyła

przed siebie nie mogąc znaleźć żadnego słowa ani gestu stojącego na wysokości położenia.

Natomiast nuncjusz papieski, nie wychodząc ani na chwilę ze zwykłego spokoju, pochylił

się jeszcze niżej do kolan królowej i obejmując jej drobne nóżki nieco wyżej, niżby

na kornego suplikanta przystało, wzruszonym głosem zawołał:

– Królowo, , ratuj Wiedeń! . . . Ta chwila wytchnienia wystarczyła Marysieńce, aby

zapanować nad sytuacją. Majestatycznym ruchem wyciągnęła rękę w kierunku Jana III,

wskazując, iż tam swe prośby skierować należy.

A jego świątobliwość w jednej chwili znalazła się u kolan królewskich, wołając z

coraz większym wzruszeniem:

– Królu, , ratuj Wiedeń! Tymczasem król Jan uspokoił się nieco, a nawet zawstydził

swego uniesienia, widząc wysokiego dostojnika kościelnego u swoich kolan. Słowa nuncjusza

poruszył y go do głębi. Wyprawa wiedeńska była jego cichym i głęboko ukrywanym z

obawy przed Marysieńką marzeniem. Kolosalne wizje przyszłych zwycięstw i tryumfów

przesunęły się nagle jak żywe przed okiem bohatera, podczas gdy drugie spoglądało

nieśmiało i pytająco na żonę.

A twarz królowej Marysieńki okryła się jakąś nieziemską powagą i dziwny spokój i

majestat brzmiał w jej głosie, kiedy podniósłszy oczy do góry rzekła:

– Jasiu, , ratuj chrześcijaństwo. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . I Jaś uratował chrześcijaństwo. . .

235 ZŁOTY CIELEC

( z szopki) Nuta: Cielec złoty. . . ( Faust)

Staniszewski tu rządzi rad! Wszyscy kadzą Przed tą władzą, Bo na kredycie stoi świat!

Kto się przed nim w proch nie korzy, Kogo śmielszy zdradzi gest, Tego głodem wnet

zamorzy, Wraz pognębi go pro- test. Bo tam twardszy niźli stal Popielecki prowadzi

bal! Staniszewski i bogów ćmi!

Wszak w swej chwale On zuchwale Z potęgi Lea nawet drwi!

Choć porządek stary pęka, Chodź przywilej kurii trząsł, On o mandat się nie lęka

Klucz pancernych dzierżąc kas! Wśród wyborczych mętnych fal Sam Kowalski prowadzi

bal!

236 PIEŚŃ O DWÓCH IGNACACH

Tempo polki Dwóch Ignaców historycznych Nasz Krakowek pieści, Obrońców polskiego

ludu – Od siedmiu boleści!

Jeden L u d chce oswobodzić – Przez cesarskie cięcie, Drugi NARÓD wciąż ma w ustach

( Naród jego w pięcie) .

Dziś się waży, kto powiedzie Polskę ku przyszłości, Na Wesołej w ferbla grają Dziś

o nasze kości!

Jeden Ignąc gębą miele, Aż pękają mury, Przyrządza z gruszek na wierzbie Smaczne

konfitury.

On p o d W i e d n i e m nas zasłaniał Przed burżujskim brzuszkiem – On Sobieskim

naszym dzisiaj ( A Haecker Koszczuszkiem! ) .

O drugim Ignacu gadać – Pustą czasu stratą, Czyż to nie dość, że jest „ polskim Szczerym

demokratą ” ?

Czym zostanie, dziś rozstrzyga Się losów trafunkiem, Czy kołtunów deputatem – Czy

zwykłym kołtunkiem. . .

Każda partia swego wspiera – Wszak w tym święta racja, Zatem „ prawnie dozwolona

” Kwitnie agitacja!

Pan dyrektor instytucji Woźnych swych zgromadza I tłomaczy, że od Boga Idzie wszelka

władza.

237 Kanalarzy sam prezydent

Uprzejmie zachęca, By raczyli głos swój cenny Dać na Petelenza.

Nieboszczyków dziś do urny Ciągnie szereg długi, Jak Piotrowin dać świadectwo Prawdy

i zasługi.

Nieboszczyków „ narodowych ” I w sokolim stroju Ze czcią wita pan komisarz, Prosi

do pokoju.

Lecz nieboszczyk socjalista Budzi okrzyk zgrozy, Kropią go święconą wodą I wiodą

do kozy!

Łatwo zgadnąć, jakie były Hecy tej wyniki, Przepadł Ignac, co miał żywych, Górą nieboszczyki.

Tak dziś poległ samozwańczy Naczelnik Polaków, Znaj, Ignacu, że GŁOS zmarłych Szanuje

nasz Kraków!

238 W ZAKLĘTY DUCHA ŚWIAT. . .

„ Powiedz, Kasieńko, gdzie pędzisz tak bez tchu? ” – „ Spieszę w czarowne kraje,

Śnione od wielu lat, W mistyczne święte gaje, W zaklęty DUCHA świat! ”