Тадеуш Бой-Желеньский - Słówka

204 17. OPOWIEŚĆ DZIADKOWA

O CUDACH RAPPERSWYLSKICH Posłuchajcie, ludkowie, Co wam dziadek opowie, Niech odpocznie

sobie kwila; Wędruje jaz z Raperswila,

Straśne cuda tam widział. Siedzi tam, moiściewy, Jenszy dziaduś poczciwy, Na ślusarce

się rozumi, Róźne śpasy kleić umi:

Zrobili go Koperą. Jeżdżą ludzie z niebliska Do onego zamczyska; Same godne cudzoziemce:

Jangliki, Turki i Niemce.

Syćko gęby otwira. Jest tam kijek Kościuszki, Króla Piasta garnuszki I fajeczka Kopernika,

Z której se pan kustosz pyka,

Jak jest w dobrym humorze. Suwarowa nahajka I Kolumba dwa jajka, Kierezyja wenecjańska

I dziewica orlijańska –

Syćko wisi se społem. Jest też lanszaft galanty: Tycyjany, Rembranty; Sam pan kustosz

je malował, Fatygi se nie żałował –

Syćko la tej ojczyzny. Zazdrościł jeden, drugi Takiej wielgiej zasługi; Zrobiły się

straśne chryje: Dawajcież tu konwisyje,

Niech, jak beło, uświadczy. Więc w zamczysko obronne Jadą. . . g ł o w y koronne,

205 Lament robią żałośliwy,

Że w tej Polsce nieszczęśliwej Jaje mędrsze od kury.

Co tu długo pyskować? Starszych trzeba szanować; Więc orzekły pany sędzię, Że jak

beło, tak i będzie

La dobrego przykładu. . .

206

Dziwna przygoda rodziny Połanieckich

Noc karnawałowa w zacnym polskim domu. Z przyległego salonu dochodzą dźwięki walca,

głos wodzireja ryczący egzotyczne nazwy figur kotylionowych, szelest sukien falujących

w tańcu itd. Siedziałem, wpół drzemiąc, w wygodnym fotelu; wtem coś mignęło, zaszumiało

tuż koło mnie i jakaś zapóźniona para przemknęła jak wicher, wywracając w pędzie,

o zgrozo, butelkę doskonałego starego koniaku, którą zachowałem do swego prywatnego

użytku. Szanowny napój począł spływać powoli, oblewając strumieniem wspaniałą Prachtausgabe

, leżącą, jak przystało, majestatycznie na stole polskiego domu. Spojrzałem: była

to Rodzina Połanieckich . Patrzałem z melancholią na grube welinowe karty, ociekające

złotawym płynem, gdy nagle zdało mi się, iż słyszę najwyraźniej jakieś szmery, jak

gdyby głosów wychodzących z kartek książki:

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . – Panie Stachu!

! – Co, , panno Maryniu? – Coś panu chciałam powiedzieć. . . . W jednej chwili tak

mi się strasznie w głowie zakręciło. . . – Dziwna rzecz, , bo mnie także. . . To

pewno z gorąca. – Panie Stachu. . . . – Co, , panno Maryniu. . . – Kiedy się wstydzę.

. . . – Nie wierzę, , żeby panna Marynia mogła coś takiego pomyśleć, czego by się

musiała wstydzić. . . – Pan Stach taki dobry, że tak o mnie myśli. . . ale ja jestem

taka. . . Tak gdzieś głęboko, głęboko, to ja jestem bardzo zepsuta. . .

– Moja dziecina droga. . . . – Panie Stachu. . . . ja chciałabym za mąż iść. . .

– Pójdzie pani, , panno Maryniu. . . – Ale ja chcę zaraz. . . . – Moja złota panno

Maryniu, i ja także chciałbym, tak chciałbym, żeby pani znów wróciła ze mną do swego

ukochanego Krzemienia. . .

– E, głupstwo Krzemień. . . nudna dziura. . . to nie dlatego. . . Aj, strach, jak

mi się w głowie kręci. . . Panie Stachu. . .

– Co, , panno Maryniu? – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

? – A bo czemu mnie pan Stach nigdy nie przytuli, , nie popieści. . . – Moja droga

panno Maryniu. . . . moja, bardzo moja. . . moja głowa najdroższa. . . – Ale nie

tak, panie Stachu, tak mocno, mocno, nie tak jak porządną kobietę, tak inaczej jakoś.

. . ja sama nie wiem, jak. . .

– Nie można, , panno Maryniu. . . służba boża. . . – A, , prawda. . . służba boża.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . – Och, , och, och.

. . ( szlochanie )

– Maryniu, dziecko, co ci jest, dzie- dziecinko mo- moja? ( Jakoś mi się, staremu,

język plącze. I w głowie mi się czegoś nagle kręci. Pewnie będzie burza. )

– Och, , och, och, panie profesorze, panie Waskowski, ja jestem taka nieszczęśliwa.

. . ( szlochanie )

207

– Cóż to pannie Maryni jest? Niechże się przytuli do swego starego profesora. O tak,

jeszcze bliżej. . . – Och, , och, och, panie profesorze, pan Stach mnie nie kocha.

. . – Co też Marynia za głupstwa plecie? ? Stach Maryni nie kocha? On, najmłodszy

z Ariów? ! – A nie kocha. . . . – Co w tej głowinie dzisiaj. . . . Kto by nie kochał

mojej dzieciny złotej? – A pan Stach nie kocha ( ( och, och, och) . Zresztą za co

by mnie kochał. . . – Iii! grzech takie rzeczy mówić! Za co? Oj ty, ty, ty. Za co?

A za te oczka śliczne, a za to pysio różowe, a za ten karczek. . . a za te piersiątka.

. . za te bioderka. . . za te nóżki małe. . . a za te łydeczki. . . ti, ti, ti. .

. ty Aryjko mała, ty szelmutko jedna. . . a jak się to stroi, jakie to koronki, jakie

hafciki. . . jakie majteczki. . . Ty, ty, ty, kokotko mała. . .

– Panie profesorze, , co pan robi. . . zobaczy kto. . . tak mi się strasznie w głowie

kręci. . . – Będzie burza. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . – Panie Stachu!

! – Co, , Lituś? – Tak mi jakoś dziwnie w główce. . . . – Chodź, , kociaku, na kolana.

. . – A będzie pan Stach pieścił kociaka? ? . . . – Będę, , Lituś. – Tak dobrze u

pana Stacha! Tak przyjemnie! To podwiązka. Panie Stachu, co pan robi. . . Nie można.

. . nie można. . . panie Stachu. . . Panie Stachu! A jak ja powiem cioci Maryni,

to co będzie? . . . Ha, ha, ha! . . . jaką pan Stach ma teraz niemądrą minę! A nieprawda,

bo nic nie powiem, bo pana Stacha kocham i panu Stachowi wszystko wolno. . . I mnie

też wszystko wolno, bo ja młodo umrę. Tak mi się w głowie kręci, jak wtedy na imieninach,

jak piłam szampan. . . Panie Stachu, tak dziwnie. . . tak przyjemnie. . . pan taki

strasznie kochany. . . co pan robi. . . Panie Stachuuuuu. . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .