Тадеуш Бой-Желеньский - Słówka

czyści, po serdelki gna.

Mangha filię ma, Lecz jej nie chce dać: Serce miej, pojąć chciej,

Że gdzieś musi spać; Mangha filię ma,

Lecz jej nie chce dać; Człeku,

pojąć chciej, gdzież ma spać?

Mangha chciał, prócz spania w filii, opierunek, wikt, Lecz na taki podarunek nie

zgodził się nikt; Dziś do Manghi już prywatny, nie filialny wchód! Kustosz został

pucybutem, takim jak był wprzód!

Mangha głowę ma, Bóg mu rozum dał; Sypia dalej tam prywatnie,

Gdzie publicznie spał; Mangha głowę ma,

Bóg mu rozum dał,

151 W rezul –

tacie śpi tam, gdzie spał.

Pisane w r. 1907

152 MISTRZOWI STYCE

autorowi projektu napełnienia krakowskiego Rondla swoją panoramą

Nuta: Siedziała na lipie, Wolała „ Filipie. . . ”

Zobaczył pan Styka, Jak raz mały kondel Podniósł zadnią łapkę I spaskudził Rondel,

Oj dana! I przyszła Mistrzowi Do głowy myśl słodka: A gdyby to samo Zrobić ode środka.

. .

Oj dana – ? Że ludzie ofiarni Są w tych czasach rzadcy, Więc mu deputację Ślą dziękczynną

radcy,

Oj dana! Jeśli zatem fama Publiczna nie kłamie, Będziem mieli w Rondlu Grunwald w

panoramie,

Oj dana! Tak to z małych przyczyn Skutki są ogromne: Z niepozornej psiny Dzieło wiekopomne,

Oj dana! Lecz w czym niezbadane Losów tajemnice: Nie wie nikt o piesku, A każdy o

Styce,

Oj dana! Pisane w r. 1909

153 POBUDKA

śpiewana przez banderię krakowską w czasie pochodu jubileuszowego w Wiedniu ( 1908)

. Nuta: Bartoszu, Bartoszu!

Wojciechu, Wojciechu, Nie traćta animuszu, Nie traćta animuszu, Strasznie wam do

twarzy W Sobieskich kontuszu!

Uziębło, Uziębło, Lecz znowu się przygrzeje, Lecz znowu się przygrzeje, Narodzie

kochany, Jeszcze miej nadzieję.

Turcyja z Austryją Znowu się za łby wodzą, Znowu się za łby wodzą, Jeszcze polskie

szable Na coś się przygodzą.

Pod Wiedeń, pod Wiedeń, Droga przez Bronowice, Droga przez Bronowice, Włodek już

maluje Kosy i szablice.

Pan Rydel, pan Rydel Na odsiecz jedzie z Toni, Na odsiecz jedzie z Toni, Sam ma w

swojej gębie Siłę trzystu koni.

Na Turka, na Turka Rukuje pułk trzynasty, Rukuje pułk trzynasty, Siadaj na koń, Wojtek,

Poprowadzisz nas ty!

Pod Wiedniem batalia Powtórzy się ta sama, Powtórzy się ta sama, Czy ten, czy ten

wygra, Będzie panorama!

154 Pisane w r. 1908

155 POTPOURRI Z MALARSKIEGO ŚWIATKA

Nuta: Umarł Maciek, umarł

Oj, w malarskim światku bigos był nie lada, U każdego w ręku pistolet lub szpada,

Ten z armatą, ten z rapierem, Ale się skończyło. . . „ Zerem ”

Oj Zero, zero, zero, zero, zero, ro! Strasznie honorowa była ta afera, Zbrakło już

tużurków czarnych u Gajera, Gdzie rozejrzeć się naokół, Wszędzie pisze się protokół

Oj prototototokół protototokół. Nawet się przelała w końcu krew człowiecza, Wyczół

z strasznym rykiem porwał się do miecza I pociął na drobne szmatki. . . Sekundantom

swym – pośladki;

; Oj Wyczół, Wyczół itd.

W „ Salonie ” znów inne dzieją się igraszki, , Bowiem Blaszke z Raszką wzięli się

do Laszczki; Ładna będzie z tego kaszka: Laszczka- Raszczka, Raszka- Blaszka.

Oj la la la la la la la- szczka, la la la la- szczka.

Przeżyły się, widać, dawne sztuki hasła, Zatem nowa grupa klei się jak z masła, A

dewiza jej nadobna ( z uczuciem ) „ S p r z e d a ć r a z e m – l u b z o s o b n

a! ! ”

Oj Zero, zero, zero, zero, zero, ro! Został tego dziwu pan Wojciech prezesem, Wystąpił

z hiszpańskim swoim interesem: Nazbyt śmiała to impreza, Zrobić z Wojtka Welaskeza:

Oj, Wojtek, Wojtek itd. Chociaż mnie do śmiechu bierze chętka szczera, Jest przysłowie:

Śmiać się jak głupi do – „ Zera ” ; Wolę więc z twarzą ponurą Płakać nad tą awanturą:

Oj Zero, zero, zero, zero, zero, ro!

156 Pisane w r. 1908

157 PIOSENKA WZRUSZAJĄCA

Nuta: Delmet, Fleurs et pensées

Choć twej młodości jasny płomień Iskrami bucha oszołomień,

O Piękna ma, Nie kusi mnie twych wdzięków wiosna Kiedy promienna i radosna

Ku życiu drga. . . Spoglądam z dala obojętny, Jak z żądzy szczęścia zbyt namiętnej

Zatracasz gust – I patrzę z leniwym uśmiechem, Jak poisz się wciąż nowym grzechem,

Wciąż z innych ust. . . Lecz kiedy ujrzę w twojej twarzy Cierpienie, co się w oczach

żarzy

Posępną skrą – Gdy w smutku widzę cię żałobie, Ach, wówczas muszę być przy tobie,

Czuć mękę twą. . . Ty mnie nie kochasz ni ja ciebie, A jednak tulę cię do siebie,

Nie mówiąc nic – I piję smutek twój, dziewczyno, I piję twoje łzy, co płyną

Z pobladłych lic. . . Czy to jest przyjaźń idealna, Czy też perwersja seksualna?

–

Obłędu mgły – ? ? Ach, nie wiem, co się ze mną stało, Lecz chciałbym pić przez WIECZNOŚĆ

całą

Twe drogie łzy, Twe drogie łzy. . .

158 PIEŚŃ O DOMU MALARSKIM

przedstawiona na uroczyste przedstawienie na rzecz budowy domu uczniów Akademii Sztuk

Pięknych i lekkomyślnie odrzucona przez komitet tejże uroczystości

Nie masz nic w świecie ponad życie domowe, Uczciwe a szczęśliwe,

tanie a zdrowe; Któż nie wzdycha za sielskim Domkiem swym rodzicielskim, Choć zeń

zwykle miał w zysku Sińce na pysku. . .

Każdy stroi swój domek w glorię prześliczną, Miłością go otacza

choć platoniczną; Nawet przy szklance wódki Społeczeństwa wyrzutki Śnią o własnym

domeczku W ciepłym szyneczku.

Wszystkim młodość się święci jasna i czysta, Czemuż tułać się musi

biedny artysta? Gdy nasz Kraków niepomny Swojej rzeszy bezdomnej, Tulą sztuki plastyczne

D o m y – – publiczne. . . .

Teraz wszystko, jak słychać, już się odmieni; Stanie klasztor malarski

w przyszłej jesieni; Każdy będzie miał celkę, Sztalugi i modelkę, Ciepły kocyk na

łóżku, Wodę w dzbanuszku. . .

Kwitnie życie rodzinne już od poranka, Wszystko dają na krydę,

istna sielanka; Wszystko w domu ma malarz: Ratafię, starkę, alasz,

159 Więc piątek czy niedziela

Spity jak bela. Ani sposób na studia

wygnać go w pole: „ W domku ciepło i sucho,

już ja tam wolę! ” Nabrał w domu ochoty Do uczciwej roboty, Przepisuje na czysto,

Został diurnistą.

I tak życie domowe płynie bez chmurki, Cieszą się także wasze

żony i córki; Zamiast gonić w tym celu Z artystą do hotelu, Chronią się, pełne sromu,

W malarskim domu. . .

Spieszcie więc, krakowianie, z ofiarną dłonią, Niech i biedni malarze

głowę gdzieś skłonią: Wszakże i tak z tej braci Czynszu żaden nie płaci, Zbędziecie

się tej kliki, Kamieniczniki!

Pisane w r. 1908

160 PROROCTWO KRÓLOWEJ JADWIGI

( Ze śpiewów historycznych ) ( 1 melodia ) Zaledwie czas świtania, Po zamku już ugania

Jagiełło, Skirgiełło ( skąd im się to wzięłło? ) –

Krzyżackiej dość intrygi! Król woła do Jadwigi;

„ Jadwisia, Daj pysia, Wielka wojna dzisia! ”

( 2 melodia ) Rzecze w te słowa Słodka królowa: „ Mój miły Władku, Masz w bród dostatku,

Po cóż ci diabli Nadstawiać szabli, Jeszcze, broń Boże, Kto w łeb dać może! ”

( 1 melodia ) Ofuknie ją Jagiełło: „ Ja wiekopomne dziełło

Sposobię I zrobię, Wyperswaduj sobie! Zrozumże, moja śliczna, Że misja historyczna

To karta Niestarta, Paru guzów warta! ”

( Trio ) Chytrze królowa

Śmieje się w głos: „ Różne siurpryzy chowa

Kapryśny los. . .