Галіна Каржанеўская - Не можа быць

МАТЫЛЬ (сабе, гледзячы на гадзіннік). У пяць спатканка з Асою.

І што ёй трэба ад мяне? Аса так проста не прызначыць.

Аса на арэлях, Матыль яе злёгку гайдае.

АСА. Нейкі доўгі сёння дзень. Ну проста бясконцы.

МАТЫЛЬ. Гэта ад незанятасці.

АСА. Не скажы. Масаж, манікюр, педзікюр... Табе падабаецца новы колер маіх валасоў?

МАТЫЛЬ. Колер як колер.

АСА. Ад цябе, бачу, камплімента не дачакаешся. (Паўза.) А праўда, што ты сваю справу распачынаеш?

МАТЫЛЬ. Што за луг! Усе пра ўсё ведаюць!

АСА. Вытворчасць капялюшыкаў для кветак – гэта класная задума.

МАТЫЛЬ. Праўда? Табе падабаецца мая ідэя?

АСА. Я проста ў адпадзе. Нават больш. Магу аказаць пасільную дапамогу.

МАТЫЛЬ. Якую?

АСА. Буду мадэллю ў тваім атэлье. Трэба ж некаму дэманстраваць твае модныя вырабы. А мне ў гэтай справе роўных няма, скажу без лішняй сціпласці. А не, дык займуся рэкламай… А магу і бухгалтэрыю весці… Што скажаш?

МАТЫЛЬ. Я падумаю. (Перастае гушкаць.)

АСА (неахвотна злазячы з арэляў). Парыць. (Пазяхнула.) А што гэта кветкі нейкія ўстрывожаныя?

МАТЫЛЬ. У іх перапалох: нібыта заўтра пачатак касьбы.

АСА (прытворна). Не можа быць!

МАТЫЛЬ. Так нечакана… І для каго я капялюшыкі буду вымоджваць?

АСА. Жыццё, дарагі мой, непрадказальнае. Чакаеш аднаго, а адбываецца зусім іншае. Не люблю я, папраўдзе, аднастайнасці. Люблю, каб усё кіпела, віравала... У-у-у!

МАТЫЛЬ. Цікава, адкуль пайшла пагалоска пра касьбу?

АСА (задумалася). Напэўна, ад каровы.

МАТЫЛЬ. Я пытаўся. Тая не ў курсе.

АСА. Можа прыснілася якой кветцы… Яны ж такія эмацыянальныя, такія чуллівыя… Яшчэ вырашаць на сваёй радзе, што лепш дабраахвотна здацца карове, чымся пайсці пад касу.

МАТЫЛЬ. Карове? Навошта карове?

АСА. А каму яшчэ патрэбны гэтыя лугавыя зёлкі? Сам бачыш: аніякія! Ну, у нас з табою няма падстаў для панікі. Калі што – паляцім на суседні луг.

МАТЫЛЬ. Прабач, пагаворым другім разам.

АСА. Ведаеш, а давай злятаю ў вёску і пра ўсё даведаюся.

МАТЫЛЬ. А што? Гэта ідэя.

АСА. Пакуль! (Паляцела.)

Заходзіць сонца. Смолка, Рамонак, Медуніца, Званочак і іншыя кветкі сабраліся на сход. Раз-пораз непадалёку мыкае Карова.

СМОЛКА. Больш нікога чакаць не будзем.

ЗВАНОЧАК. І не трэба. Хто хацеў, той прыйшоў.

СМОЛКА. Дарагія паплечнікі і сябры! (Асеклася.) Што гэта я? Як з трыбуны. Адным словам, я вас не абрадую: заўтра пачнуць касіць наш луг.

УСЕ РАЗАМ. Луг! Касіць! Заўтра!

МЕДУНІЦА. Не можа быць!

РАМОНАК. Абсурд. Мы ж яшчэ і сілы як след не набралі…

МЕДУНІЦА. І не расцвілі толкам...

РАМОНАК. А ў мінулым годзе, кажуць, наш луг увогуле не касілі.

ЗВАНОЧАК. Бо калгас на ладан дыхаў.

РАМОНАК. Не мог жа ён год канаць – і раптам ўзяцца за касьбу!

СМОЛКА. “Мог”, “не мог”… Дзіцячы нейкі лепет. Такое было і будзе. Мы высахнем на сонцы і ляжам у адзін сухі, мяккі, пахучы стог… Без нас сельская гаспадарка проста не абыдзецца.

РАМОНАК. Што мне да іхняй сельскай гаспадаркі! Я, можа, хачу цвісці і пахнуць.

МЕДУНІЦА. І я.

ІНШЫЯ КВЕТКІ. І мы! І мы!

Усе прыгнечана маўчаць.

МЕДУНІЦА. Ну вось. Луг косяць, а я замуж выйсці не паспела!

РАМОНАК. А я не дапісаў паэму пра мёд...

СМОЛКА. А я не памірылася з Матылём.

Смолка заплакала, Медуніца яе суцяшае.

МЕДУНІЦА (Званочку). А ты, Званок, чаго маўчыш?

ЗВАНОЧАК. А я наступнай вясной зноў вырасту. Усе мы вырасцем зноў.

МЕДУНІЦА. Калі тое будзе…

РАМОНАК. Як уяўлю, што маю... маю тоненькую шыйку…

(Заплюшчыўся.)

СМОЛКА. Жах!

МЕДУНІЦА (іранічна). Ты ж сама гаварыла, што сенам стаць –

ганарова, што без нас сельскай гаспадарцы кранты…

СМОЛКА (узяла сябе ў рукі). Не мы традыцыі ўстаноўлівалі, не нам іх мяняць. Ну, скосяць… Ну, высахнем… Затое наша жыццё падоўжыцца на цэлую зіму.

РАМОНАК. Што мне іхняя зіма! А, з вашымі сходамі… Лепей бы мяне карова з’ела... (Махнуў рукой і падаўся прэч.)

МЕДУНІЦА. Бедны Рамонак! Ён такі далікатны, так схільны да дэпрэсіі...

Званочак кінуўся за Рамонкам.

З’яўляецца задыханы Матыль. На хаду перахоплівае і вяртае Рамонка.

МАТЫЛЬ. Пачакай! Не трэба!

МЕДУНІЦА (Смолцы). Што з ім?

МАТЫЛЬ (Рамонку). Не ідзі да каровы! (Усім.) Не хадзіце! Аса сказала… Сам чуў…

РАМОНАК. Што ты чуў?

МАТЫЛЬ. Што касілка… касілка… паламалася!

РАМОНАК. Не можа быць. Якое шчасце!

Кветкі скачуць і пляскаюць у ладкі.

СМОЛКА, МЕДУНІЦА. Паламалася! Паламалася! Будзем жыць!

Ура-а-а!

ЗВАНОЧАК. Манюка гэтая вашая Аса!