Генрых Далідовіч - На новы парог

Ён ценем кінуўся да дрывотні. Знік у ёй. Следам кінуўся і сабака, запыніўся, драў лапамі за дзверы.

Выйшла Стэфусіха.

— О, якая парнасць! — сказала.— Будзе ўжо на днях навальніца.

Патупала з двара.

Гэлька, падтрымліваючы яе за локаць, пайшла побач. Адчыніла брамку.

— Ну, будзь здаровая, кабета.

— Спакойнай ночы, цётка.

Тая выйшла на сцежку. Гэлька пачакала з хвіліну, калі старая адыдзецца, схаваецца ў цемені, а потым хуценька пакрочыла па двары да дрывотні. Адпіхнула сабаку, зайшла туды. І адразу трапіла ў абдымкі.

Не спалохалася. Ведала, што гэтак трапіць.

Тамаш, пахнучы лесам, дымам, здаецца, і сухім сенам, прытуліў і гладзіў шурпатаю, як тарка, рукою па плячах, па паясніцы, а потым сціснуў аберуч.

— Ну што? — усміхнулася яна.

— Ды нічога,— адказаў.— Ледзьве дачакаўся вечара.

— Даўно бачыліся?

— Ды даўно. Аж чатыры дні!

Яна не паспела нічога прамовіць, хоць хацела пажартаваць. Чамусьці заўсёды яны ў такія, начныя, сустрэчы жартуюць, гарэзуюць, як маладыя. Даткнуўся калючаю шчакою да яе шчакі. Сухімі губамі знайшоў яе. Пацалаваў. Яна разамкнула вусны і адказала доўгім пацалункам. Абхапіла рукамі за шыю, прыціснулася грудзьмі да яго дужай і цвёрдай, што камень, грудзіны.

Сціснуў, аж не было чым дыхаць. І цалаваў-цалаваў. У шчокі, у шыю. Закружылася галава. Як у п'янай.

Маўчалі. Толькі парывіста, нібы ад доўгага бегу, дыхалі. Ужо, здаецца, не было ў галаве думак, бо гэтая галава не цяміла. Ні пра што. Ні пра кепскае, ні пра добрае. Толькі пякла кроў у жылах ды вабіла непераадольная цяга адно да аднаго.

Ён, мужчына, быў болей разважлівы. Вось павёў яе далей ад дзвярэй. Ці тут, у дрывотні, было напраўду ўжо так цёмна, хоць выкалі вока, ці яна заплюшчвала вочы: яна нічога не бачыла. Толькі адчувала: вось зачапілі па дарозе кошык з зеллем, ткнуліся да невысокай складні сухіх дроў.

Здаецца, падняў яе на руках? Нашто? Каб у яе зусім закружылася галава? Дык яна і так кружыцца. І не толькі яна. Але і ўся яе сядзіба, Бабчын Скон і нават увесь вялікі свет. Яна цяпер толькі адна ў гэтым свеце. І яшчэ Тамаш.

Тамаш апусціў яе на дол. Праз якую хвіліну пачаў зноў цалаваць яе, яна ціха застагнала і, здаецца, узляцела ўвысь, як пылінка, і паплыла-паплыла, нібы знікаючы ў велічнай прасторы.

А пасля было раптоўнае вяртанне ў Бабчын Скон, да сваёй сядзібы. Доўга ляжалі ціха побач. Толькі ён гладзіў рукою яе па галаве.

Вось цяпер адчувалася, што ўсё ж мулка ляжаць на трэсках, што вострая стрэмка коле ў шыю. Паварушылася. Але падымацца не хацелася. Падымецца — і ён пойдзе. Зноў на некалькі дзён. А яна, будзе адна. Дзень-два паходзіць як у сне, са сваім сарамлівым шчасцем, а пасля зноў будзе чакаць увечар, ці не рыпне брамка, ці не пачуецца лёгкі стук пальцам у шыбіну.

— Я ж табе сена прывёз,— азваўся ён.— За гумном конь стаіць.

— Дзякую, Тамашка,— ціха прамовіла яна, ускочыла на ногі і зашпіліла халат.

Ён стаяў зусім паблізу. Высокі, дужы.

Відаць, гэтаксама як і яна, адчуваў і ён, як гараць вусны, баліць ад поціскаў шыя, як супакойваецца бурная, гарачая, нібы з агнём, кроў, як на душы становіцца спакойна, радасна і крышку ўжо сарамліва. За гэтае, патаемнае, шчасце.

— Дык хадзем,— сказаў ён і першы ўжо, як гаспадар, папіхнуў гэтыя дзверы, падаўся на двор, на прыгуменне.

Паблізу шарэліся высакаватыя калёсы з сенам.

Пакуль яна адчыняла дзверы гуменца, ён ужо адвязаў вяроўку, скінуў жэрдку і пачаў пхнуць бліжэй да гумна воз. Падцялежыўшы, упёрся спіной, перакуліў.

Сена запала, лічы, у гумно.

Адагнаў каня, вярнуўся. З сахаром.

— Увапхну ў гумно,— сказаў,— а заўтра сама, ужо за відном, укінеш у загарадку.

Мігам ссунуў сена ў гумно, тое-сёе з растрэсенага падабраў рукамі з зямлі, зачыніў дзверы.

— На тым тыдні яшчэ падвязу гэткаю парою.

— Дзякую табе, Тамашка. Вот і будзе пахнуць сенам у гумне.

— Ды будзе сена,— усміхнуўся.— Дам яшчэ тую, што і летась даваў, дзялку. Там сёлета трава ў твой рост. Папросіш Гаптара, каб выкасіў. Ды яшчэ каго. А цяпер пара мне ўжо ехаць, будзь.

Падышоў, ужо не парывіста, а пяшчотна прытуліў, пацалаваў у шчаку. І яна адказала далікатным пацалункам.

Але калі ён адышоў, падабраў лейцы, гопнуўся на калёсы і ад'ехаўся, адчула гаркату: няхай бы ён нікуды не ехаў, заставаўся тут. Як гаспадар, як яе муж! Яна гэтак бы яго любіла, гэтак добра жылі б з ім! Была б, можа, самая шчаслівая кабета ў Бабчыным Сконе. І не толькі ў вёсцы, але, можа, і на свеце.

Стаяла і слухала, як ляскаюць колы ды тупае конь. Дагэтуль, пакуль чула.