Аляксей Карпюк - Карані

— А як было?

— Просто сын з нявесткай селі ў кабіну ды павязлі тую труну на могілкі.

— То добро, што павязлі самі! Маглі паслаць з рабочымі! — заўважыла Зося.

— А думаеш, на могілках будуць з нябожчыцай цацкацца? — падхапіла другая.— Вывернуць яміну гэтым... сака... скала... аска... А каб на яго ліха, і язык калом стане, покуль вымавіш такую брыдоту!

— Экскаватарам.

— Во, скалуватарам! Тады прыгоняць бульдазёр, труну ў яме заваляць — ляжы, бабо!

— Заваляць — з тымі бліскучымі вушкамі!

— Друскеніцкімі!

— Добро шчэ, калі потым хоць раз успомняць!

— У сне, можа...

— Таму я і ўпрасіла зяця, каб хаваў мяне на вёсцы — там шчэ за старымі больш-менш глядзяць!

— I я вам скажу — палепшала жызня то палепшала, але не ва ўсім!

— О-ой, пра-аўда! Пажывём ды пабачым, што шчэ з гэтаго можа атрымацца!

— Кспско атрымаецца! Мабыць, канец свету ідзе!

— А што думаеш? У Бібліі ж напісано чорным па белым — як настане двухтысячны рок, так усё і пачне валіцца! А сколькі тут да яго засталоса — дваццаць гадоў! Нават ужэ і меней.

— Учора ўсе мы тут на ўласныя вочы бачылі, як пад шыферам к канцу дня — лятучыя мышы снавалі!

— Зімой!

— Во — перад самым Новым рокам — лятучыя мышы, дзе і хто такое бачыў?!

— Думаеце, дарма гэто?

— Вядомо, недаома-а!..

— А сны якія цяпер людзям сняцца, вы задумваліса над гэтым! Хібо такія, як калісьці? То пра дублёнкі, то пра машыны, то пра курорты!.. I перад патопам у людзей нз.ўме толькі і было — нажэрціса ды як найбольшую выгоду атрымаць!

— Зусім мала засталося канца нам чакаць!

— Мяне ўсю аж калоціць ад страху, о-оі-і, як цяпер жы-ыць?!.

— Во, во, загаварылі ўжэ і пра канец свету, і пра лятучых мышэй успомнілі! Д'яблаў шчэ прыпляцеце сюды ды чараўніц на памяле! Што вы, дурніцы бязмозглыя, заладзілі тут? — зноў умяшаўся пенсіянер, які збіраўся на вяселле да ўнука.— Шчэ пачнеце адна адной тут на галаву пярэпалахі сеяць з сітаў!.. Ці ўсе, скажыце, хаваюць так сваіх бацькоў? Іншыя і бядуюць, і плачуць, і ўбіваюцца! Нават аркестру шчэ файную ноймуць, а потым аж цэлы рок на рукаве чорную ленту носяць і моляцца за бацькоў!

— Я пра ўсіх хібо кажу? — абурылася распараная.— Ты — глухі цецярук, а не Ляшчук! Гавару пра тое, што бачыла на свае ўласныя вочы, а ты мяне адразу і запыняеш! Што ты нікому і слова не дасі вымавіць?

Бабы з усіх бакоў загрымелі:

— Не падабаецца — не слухай! Хто цябе просіць умешвацца ў нашы, бабскія, размовы? Заўша папярок становіцца, хто б ні прамовіў! Так і затыкае рот, так і затыкае — перапона ўрэдная!

— Чапі вас, дурніц!

— У цябе розуму таксамо не веле, таму сядзі ды маўчы! I што далей было, Ліза?

— Ці вы дасце веры — нічого.

— Я-а-ак?!.

— Хочаш сказаць, нават не паміналі?

— Не-а.

— Не можа такога быць!

— А от — было.

— А-яй-яй!.. I я шчэ не чула пра такое!..

— Вядомо, калі ўжэ нават пярсцёнак паршывы пашкадавалі, каб родная маці забрала з сабой туды...

У гэтым кутку запанавала сумная цішыня.

Прыціхлі і насцярожыліся нават тыя, што сядзелі на другіх і на трэціх лаўках ды абмяркоўвалі дагэтуль нешта сваё. Цяпер нават адтуль некаторыя пенсіянеры насцярожана павярнулі да Лізаветы твары: маўляў, што тая баба, абматаная хусткамі, аж такое цікавае вярзе там? Хай бы нам сказала.

У напружанай цішыкі выразна пачулася рэпліка аж з-пад самай сцяны:

— Ат, усе мы ўжэ мёртвыя. Усе мы хадзячыя трупы. Толькі па калейцы хаваем адзін аднаго!

Людзі прыкінуліся, што тых слоў не чулі.

— А ве-ечарам што рабілі?

— Не ведаю. Пэўнае адно — да іх ніхто не заходзіў і не выходзіў. Сын пасля работы са службовай «Волгі» даставаў лодку, каторую надуваюць. Забіраў спінінг, вуду, гумовыя боты з брызентавай курткай — сёння ж субота. На рыбалку ў Літву трэ было яму, беднаму, з сябрукамі адправіцца.

— Але, але...

2

Ліза ўстрапянулася:

— Слухайце, слухайце, думаеце, гэто ўсё-о? Ці дасце адно веры — будзе ашчэ і пра шанаванне вам, будзе, а як жа!

Яна азірнулася, каб пераканацца, ці дастаткова павернута да яе твараў.

— Ну, прычындалы тыя панасіў і ўзяўся цягаць бутэлькі, каўбасы вэнджаныя і доктарскія, кумпякі — дзе яны толькі харчы такія дабываюць! Сядзім мы на лавачцы ля пад'езда, глядзім і слухаем, але мы для яго — бытто пні яловыя! Ну, цягае ўсё ды ашчэ такім начальніцкім тонам, бытто ў яго ніхто і не паміраў, распякае шафёра, што той «запароў» матор і давядзецца на рыбалку ў суботу ехаць на машыне Максіма Пятровіча. Распякае, што ў яго, бачыце, заўтра не просто рыбалка, а — шчэ і памінкі. Столькі людзей, бачыце, мусіць запрасіць, што і сам не ведае, як справіцца!