Аляксей Карпюк - Выбраныя творы ў двух тамах

— А як захочуць вас, дзеткі, у ангелы браць, то вы адно не супраціўляйцеса! — умяшалася ў сямейную гутарку цётка Піліпіха.— Будзе вам тады надто добро, яшчэ і свайму татку з мамкай файно дапаможаце!

— Гэ, і крыльцы нам дадуць, цёцю? — дапытваліся дасціпныя малыя.

— А !.. Святы Пятрук падрыхтаваў вам і белыя, і жоўтыя, і рабенькія!..

— Назусім?

— Назусім.

— I з пёркамі?

— Вядомо.

— I можно будзе лётаць імі і зоркі збіраць?

— Вядомо!

— Эх, як добро!..

Падскакваючы ад радасці, шчаслівыя дзеці панесліся за праважатымі.

8

Мінуў час абеду. Званы ўсё галасілі на ўсю моц, а людзі пад камандай ужо іншых крыкуноў-апосталаў прасілі, патрабавалі ў бога сысці да іх на зямлю. Змораны да смерці Давідзюк зваліўся на хорах спаць.

Гэтак жа званы і людзі галасілі праз пару гадзін, і калі пачало заходзіць сонца...

З вяночкамі на галовах, з уюкамі ды конікамі ў кошычках і скрыначках ад запалак вярнуліся з балота перамурзаныя ў ціну, з кропінкамі зялёнай раскі дзеді. Малыя пачалі прасіць есці, хваліцца трафеямі і вопытам дня.

— Мам, а чаму на неба не паляцелі?! — дзівіліся некаторыя.

Бацькам якраз было не да іх. Адно цяпер багамолы пачалі прыходзіць да свядомасці.

Людзі са здзіўленнем і з насцярожанай трывогай сталі кумекаць, што нічога не здарылася. Пастылы, ненавісны свет не толькі не развальваўся — не ўздрыгануў нават!

I дрэвы, і платы, і халупкі стаялі сабе, як заўсёды. Ні разу і не грымнула!.. Унь — грыбоўшчынцы вяртаюцца з поля. Вясковыя пастушкі гналі ў хлявы кароў. Красулі важна неслі перапоўненыя вымя, вызваньвалі прысохлымі да круглых бакоў бразгулямі памёту. За статкам ляніва цягнулася воблака пылу. На крайнім гумне бусліная сямейка збіралася начаваць, бусліха адставіла пруцік нагі, нахіліла галаву і пачухала дзюбай тоненькае календа. А там мужчыны з разакамі на плячах вярталіся з торфу. Гасцінцам плялася з Крынак нейкая фурманка. З выгану імчаў вярхом хлопчык. Ён наўскапыт гнаў каня, нібы збіраўся проста з ім узляцець на неба...

Ашаломленыя людзі з недаўменнем азіраліся, памалу даходзілі да розуму — дзе яны, і што з імі адбываецца.

— Дарагія браты і сёстры, гасподзь бог спусціў нам вялікую міласць! — аб'явіў хрыплым голасам, адпачыўшы, Давідзюк.— У сваёй бязмернай дабраце ён павёў падлік існавання зямлі не з дня нараджэння Хрыста, а з дня яго Галгофы і дазволіў яшчэ трыццаць тры гады насіць нам крыж галгофскі на грэшнай зямлі, каб шчэ раз мы змаглі паказаць нашу любоў да яго і вернасць! Дак вазрадуймосо, вазлікуймо!.. За тое, што ўсявышні явіў нам новае знаменне, пашкадаваў нас, грэшных, пастаньмо ўсе на калені ды скажамо...

Людзей прамова яго раззлавала.

Адчуваючы, як натоўп пачынае варожа гаманіць, Альяш з апосталамі вышмыгнулі з тлуму ў поле. Грыбоўшчынскія мужчыны потым бачылі, як у кустах разлютаваная Тэкля напала на нявенчанага мужа:

— А-а, то ўсё гэто ты вы-ыдумаў?! Нахлусі-іў?! Што ты, чорт стары, натварыў, уяўляаеш сабе?!

I яна накінулася з кіпцюрамі.

— Я не вінаваты, што яны... Перастань...— слаба бараніўся прарок.

— Ах, Тэклечка, ах, золатцо, не трэ-эбо, не трэ-эбо, айцу Ілье і самому цяжко, бачыш — перажывае гэтак чалавек! — разбараняла іх Хімка.— Ратуймо яго хутчэй, покуль не позно!.. Потым сабе яго аблаеш, дома, а цяпер адвядзём адгэтуль, а то грэх будзе, калі людзі зробяць з ім што-небудзь, ой, велькі грэх!..

Покуль у кустах Тэкля чыніла над Альяшом самасуд, багамолаў, якія папрадавалі гаспадаркі і дамы, агарнула распачлівая паніка: яны засталіся без граша, без даху над галавой, з бяздомнымі дзецьмі на руках, без кавалка хлеба, бездапаможныя і — у дурнях!

Натоўп нібы прарвала. Узняўся крык і лямант.

— Бо-ожа, забралі ўсенькія грошы, багацтво і кінулі на скананне!

— Што цяпер з намі бу-удзе, госпадзі Ісусе!.. Загі-інемо ўсе мы, бы рудыя мышы!

— Трэ спытацца хоць Альяша, як нам далей быць?!.

— Ашуканец ён! — раптам уразіў нехта натоўп страшэн-ным адкрыццём.— У каго ты хочаш пытацца— у жуліка?.. Ніякі ён не прарок! Што ён табе адкажа?.. Ха, прарока знайшла!..

— Я даўно пачаў штось заўважаць. Абурэнне расло.

— Паліцыю трэ паклікаць!

— Трэ бегчы ды заявіць солтысу — хай мэльдуе!

— Э-э, каму ты хочаш заяўляць?.. Паліцыя падкупленая, яна даўно з ім за адное! Крук круку вока не выкале!

— I солтыса, і войта апосталы купілі!.. Што, мало грошай мелі на гэто?.. Назно-осілі, дурныя!

— У Саколку трэ, да старосты!

— I староста яго! Альяш жа наш кужаль усенькі запёр яму, на балях у яго быў!