Генрых Далідовіч - Міг маладосці

Логвін падумаў, што зойдзе да яго заўтра ранічкай, калі той праспіцца; не выйдзе гутарка, не пачне той па-добраму глядзець за дзецьмі — можа, трэба будзе напісаць заяву i перадаць на выканком. Хай людзі пасаромяць...

У акне сваёй спальні Логвін не бачыў знаёмых жончынага i сынавага твараў. Тыя заўсёды чакаюць яго з работы (жонка працуе тут, у Вішнёўцы, у пачатковай школе i вяртаецца дамоў раней), сёння, відаць, ім надакучыла ўзірацца i чакаць яго, зазлавалі i занялся цяпер нечым другім.

Доўгі час яны жылі на прыватнай кватэры. Але летась дырэктар саўгаса пашкадаваў ix, што яны з дзіцём жывуць у людзей, церпяць вялікія нягоды, i даў ім невялікую кватэру ў саўгасным двухпавярховым драўляным доме. Выгод — газу, вады — тут не мелася, трэ было ваду насіць з калодзежа, грубку i пліту паліць дровамі, але i ён, i жонка былі вельмі рады, што знайшлі свой куток, што могуць дыхнуць вальней, быць гаспадарамі.

Як толькі Логвін адчыніў дзверы, у маленечкай пярэдняй яго абшчапіў за ногі трохгадовы сын — светлавалосы рухавы хлопчык, цяпер у рудаватых калготках i бела-зялёнай, у клетачку кашульцы.

Прытуліўся, узрадаваўся, аж падскочыў, ткнуўшыся галавою ў жывот, a тады выхапіў з рук напакаваную сшыткамі i кнігамі сумку і, нагінаючыся, шырока расстаўляючы ногі, павалок па падлозе. Падцягнуўшы на невялікую кухню, прыпыніўся i паспрабаваў адчыніць: прывык, што бацька яму заўсёды прыносіць, вяртаючыся з работы, нешта смачнае, які-небудзь «зайчыкаў хлеб».

—Сёння вось што табе прыслаў зайчык, — усміхнуўся Логвін, дасюль непрыкметна ўзяўшы са стала цукерку.

—Не слухай яго, сынок, — сказала жонка. Яна зайшла сюды з лепшай палавіны, што была i ix залай, спальняй.— Тата нас не любіць болей, не спяшаецца надта дадому.

Вольга, невысокая, танклявая, з крыўдаю пазірала на яго.

—Люблю, жонка, вельмі люблю, — усміхнуўся ён, падышоў i прытуліў яе да сябе.

—Любіш ты! — прамовіла ўсё яшчэ з нараканнем.— Можа, каго i любіш, толькі не нас. Ды i ёсць каго любіць...

—Давай есці, а то я галодны як воўк.

—А там цябе не накармілі? Сядзеў жа столькі...

—Быў шосты ўрок, пасля яшчэ застаўся i хадзіў на ўрокі другой змены.

—Можа, ты ў школе яшчэ i вартаўніком аформіўся б? — не адступалася жонка.— Сядзіш жа ад відна да цямна! Як няма ў цябе дома, сям'і! Як без цябе школы не будзе! Хай дырэктар болей сочыць за ўсім. Ён жа галава, а не ты. На добры толк ты мог бы паехаць у райана i адмовіцца ад завучаўства, быць звычайным настаўнікам. Урокі скончыліся — i дадому... I з настаўнікамі лепей сябраваў бы, а то змоладу нажыў ужо сабе непрыяцеляў...

—Не бядуй, не згінем, — сказаў ён. Пайшоў у спальню i пераапрануўся, думаючы, што напраўду яшчэ пазалетась, калі ён быў, як кажуць, простым настаўнікам, яму было нашмат лягчэй, а цяпер вельмі прыбавілася работы, хоць зарплата надта не пабольшала. Ён цяпер мае завучаўскую стаўку i дванаццаць гадзін. Міланькі далёкія ад горада, дык сюды не надта ахвотна едуць настаўнікі, вось ix штогод i не хапае. Логвін першыя два гады запар меў па трыццаць гадзін у тыдзень, працаваў штодзень ад званка да званка, ні аднаго ўрока не мог пасядзець у настаўніцкай i адпачыць.

—Стамляюся я.

—Будзем жы выя, абы здаровілася, — зноў сказаў ён, вярнуўшыся на кухню.

—Аптыміст! Рамантык! Самаадданы i самаахвярны! — жонка ўжо не злавалася, але гаварыла не зусім задаволена.— Але я табе скажу шчыра: стамляюся я. I ад работы, i ад сям'і, i ад цябе такога. Ды трывожыць, што ты пра сябе, пра нас не думаеш.

—Няўжо зусім бесталковы? — усміхнуўся ён.

—Ды i не вельмі талковы. Мала думаеш пра далейшы лёс. Трапіў у глуш, дарваўся да работы — i рады. А што мы тут бачым? Нічога. Капейка ёсць — нічога не купіш: ні свежанькага, ні прэсненькага. Дарогі кепскія, да горада далёка... Не разумею, Коля, чым табе мілыя гэтыя Міланькі, чаго мы тут сядзім? Усе разумныя людзі, якія хацелі па-людску жыць, выехалі адсюль, выбралі лепшыя школы, а мы — мы пяць гадоў сядзім тут. Радыя, што закапался ў рабоце...

Логвін прысеў, слухаў, не хочучы чуць непрыемнай гамонкі, i гартаў свежы літаратурны часопіс. Глядзеў, хто надрукаваўся, пра што напісаў. Ён меў цягу да новых часопісаў, выпісваў ix шмат.

—Я ж табе гавару, — жонка вырвала з яго рук часопіс.— Коля, любі не любі: апошні год раблю я ў гэтых Міланьках. Я не хачу тут губіць сябе ў дваццаць пяць гадоў. Не знойдзеш лепшай вёскі i школы — застанешся тут адзін...

—Супакойся, — папрасіў.— Не адны мы працуем у такой вёсцы i ў такой школе. Ды i горад усіх не ўмесціць.