Генрых Далідовіч - Міг маладосці

На стале стаяў будзільнік i не цікаў, i ад таго ў хаце было так ціха, што яна пачула, як вые ў коміне вецер. Глянула на грубку: каля дзверцаў адскочыла гліна, i часта, відаць, з-за гэтага дыміла — быў цёмны стаяк.

«Што значыць, калі хата пабыла на замку», — падумала Юля, падышла да стала i завяла гадзіннік. Адразу прапала цішыня.

Тады яна адчыніла дзверы, каб праветрылася хата, палажыла сумку, узяла вядро i пайшла па ваду. Пашаравала вядро i некалькі разоў выпаласкала яго. Наліла поўнае вады i прынесла ў хату. На месцы, пад столікам, ляжала i ануча мыць падлогу.

Намачыла венік i спырскала хату. Тады зняла з акон фіранкі, паразбірала пасцелі i пачала выціраць з шафы, плафона, сцен пыл, сабрала i запхнула ў грубку старый газеты.

Успомніла пра свой i Генадзеў партрэты, што віселі ў спальні. Рамка i шкло былі так запылены, што не відаць было твараў. Юля абцерла фартухом — партрэты ажылі, а яна, здаецца, на здымку ўсміхалася; недзе здалёку, з вачэй бачыўся шчаслівы смех.

Пасля яна стала мыць падлогу. Падумала, што трэ было прынесці вады ў чыстым вядры i паставіць грэць — мыць посуд. Пайшла на кухню i не ўбачыла гэтага вядра — можа, узяла суседка, але да яе заходзіць не хацелася. Можна прынесці вады i ў чайніку ці каструлі.

Яна пачала выціраць падлогу, i тая свежа блішчала, ажно можна было глядзецца.

17

Юля зірнула на Генадзя — высокага, у выцертым асеннім паліто, вушанцы — i падумала, якая яна ўсё-такі дзіўная: столькі гаравала, чакала ўсё Генадзя, верыла, што пачнуць добра жыць, адыдзе ўсялякая горыч.

А Генадзь, стомлены дарогай, непаголены, вельмі ўжо смешны ў караткаватых штанах, худы i слабы ад хваробы, спакойна ішоў, углядаўся ў незнаёмыя мясціны, штосьці думаў сваё... I такіх людзей, як ён, звычайных, нечакана падумала яна, відаць, ёсць многа на свеце.

«А ён самы харошы, i толькі адна я, можа, гэта ведаю», — Юля тарганула Генадзя за рукаў.

...Нечакана мяккая вясновая цішыня прарвалася — палілася па наваколлі шчырая i радасная песня. Юля i Генадзь глянулі ўверх: недзе зусім блізка, у сіняй бездані неба, звонка i чыста выспеўвалі нябачныя жаўранкі, радуючыся, што прыляцелі з далёкіх краін у родную старану, на свае знаёмыя палі, перацярпеўшы ростань, вялікую дарогу, а цяпер пачынаюць нанова жыць.

1971

Генрых Вацлававіч Далідовіч нарадзіўся 1 чэрвеня 1946 года ў вёсцы Янковічы Стаўбцоўскага раёна ў сям'і каваля.

Закончыў філалагічны факультэт БДУ імя У. I. Леніна.

У 1968-1973 гадах служыў у Савецкай Арміі, працаваў настаўнікам, завучам Шабыньскай васьмігадовай школы на Барысаўшчыне. З 1973 года — супрацоўнік аддзела прозы часопіса «Полымя», з 1979 г.— намеснік галоўнага рэдактара часопіса «Маладосдь».

Удзельнік VI Усесаюзнай нарады маладых пісьменнікаў i IV нарады маладых пісьменнікаў краін Азіі i Афрыкі. Першае апавяданне надрукаваў у 1966 годзе ў стаўбцоўскай раённай газеце «Прамень». Аўтар кніг прозы «Дажджы над вёскай» (1974), «Цяпло на першацвет» (1976), «Маладыя гады» (1979), «Міланькі» (1980), «На новы парог» (1983), «Станаўленне» (1985), «Гаспадар-камень» (1987), у перакладзе на рускую мову — «Тепло на первоцвет» (1978), «Осенняя перекличка» (1981).

Асобныя творы перакладаліся на ўкраінскую, казахскую, узбекскую, таджыкскую, асецінскую, англійскую, іспанскую, польскую, балгарскую, славацкую мовы.

Камасацыя — хутарызацыя.

Давай, давай хутчэй!.. (ням.)

Ну, Хойзер, што тут у цябе? (ням.)

Пан лейтэнант, дазвольце далажыць... (ням.)

Заткніся... Давай, давай! Хутчэй, чорт вазьмі! (ням.)

Хутка, хутка! Выходзьце ўсе! (ням.)

Хутка! Bось цяпер толькі нацерад! У Янковічы!.. (ням.)

Пасля ўсяго, што сёння нарабілася, i звар'яцець можна... (ням.)

Ну, ну, Хойзер! Сціхні, а то застрэлю, як здрадніка! I я хворы. I стаміўся... Але мы нямецкія салдаты... Разумееш? Хутка! (ням.)

Прэч! У Янковічы... (ням.)

Гатова! I цудоўна! (ням.)

Шчыра дзякую, ласкавая пані... Вялікае дзякуй! (ням.)