Аляксей Карпюк - Выбраныя творы ў двух тамах. Том 2

Што з гэтым фантам рабіць?

От яшчэ не было клопату. Бо і не выкінеш на сметнік — яно ж для чагосьці расло, столькі лясных сокаў упітала! Раптам Лаўрэн спахапіўся:

«О хто смакалык па-належнаму ацэніць і знойдзе яму належнае прымяненне — Сонька Касіло! Напэўно — яна, не можа быць ніякаго сумнення!»

З дарагой знаходкай пакіраваў адразу ў заапарк.

Ён ужо нават сабе ўяўляў, як ад радасці расплываецца ў зямлячкі дабрадушны круглы твар, як пад выцвілымі брывамі загараюцца шэрыя вочкі ўдзячнасцю, а ўся яна аж замірае ад прыемнай нечаканасці ды шчасця. Нябось такі цуд таксама даўно-даўно не бачыла і не нюхала. Хай сабе баба цяпер адвядзе душу ў радасці ды пакарыстаецца дабром.

Лаўрэну адразу зрабілася прыемна, што справіць зямлячцы свята — і не абы-якое. Сонька напэўна была таго вартая. На памяць выразна ўсплыло, як аднойчы ў жытах ён яе ўсю мяў рукамі, прагна перабіраў вуснамі пацеркі на яе гарачай шыі, як яна, знямоглая, абвялая ды зламаная, ільнула да яго ўсім целам і ад жаху штосьці бязладна мармытала — не то заахвочваючы, не то праганяючы. I выразна ўспомніў, як потым да яе сватаўся.

Сядзяць яны са сватам ля стала з бутэлькай. З новай этыкеткай бутэлька — зіхаціць святлом. Маці рыхтуе закусь. Сонька стаіць перад імі ля куфра. Сват вядзе гаворку пра бусліху, якую ён, ездзячы каторы дзень, усё шукае для свайго бусла ды аніяк не знойдзе. Шчаслівая Сонька хавае вочы, машынальна цярэбіць фартух і ўсё больш і больш чырванее...

Потым з бацькамі, напэўна, рыхтавала вяселле. Але ён, абармот, нічога не кажучы, з-за няшчасных тых двухсот злотых на хату, якую унь хлопцы спляжылі як не патрэбную нікому буду, перамятнуўся неўзабаве к другой. Вядома, нічога страшнага не здарылася — усе гэтак рабілі.

I Нінка была файнай жонкай ды руплівай гаспадыняй, а ўжо дзяцей — страх як любіла. Але ж пачуццё віны ў былым жаніху жыло яшчэ і цяпер.

Нічога, усё, здаецца, даравала.

Лаўрэн раптам адчуў, як цягне яго да былой нявесты шчымлівая сумота, бы некалі — да Нінкі. I яму — старому дзеду — захацелася раптам да Сонькі, бы знядоленаму хлопчыку, які бяжыць схавацца ў фалды мацерынай спадніцы. Ад таго, што знайшлося такое прыстанішча, стала адразу весялей.

У яго нават узнікла свавольная думка.

А што, калі б запрасіць Соньку да сябе ў госці? Хіба не мае на гэта права? Напэўна, мае! Але ж тады Кіра і перапалохаецца! Пасля, выціраючы адэкалонам яе сляды, от будзе крычаць ды ўсіх палохаць заразай!

Лаўрэн уголас засмяяўся.

4

Нарэшце ён апынуўся на вуліцы Ціміразева ды зірнуў у акенца касы.

Там сядзела пышная дама з цэлым магазінам аздоб. Бурштына-выя пацеркі — буйныя, як вішні, абхапілі тоўстую і белую шыю. Адшліфаваныя жоўтыя кавалачкі застылай шляхотнай смалы матляліся з мочак вушэй. Зіхацела золата шырокіх пярсцёнкаў з бліскучымі каменьчыкамі на прыпухлых пальцах, А ёй на грудзі звісала разлапістым матылём бурштынавая брошка на жоўтым ланцужку.

Лаўрэн падумаў — куды польскай генеральшы да гэтай касіркі!

Папрасіў білет.

Нечакана пышная дама на кліента гэтак паглядзела, бытта пазнала ў ім даўно чаканага брата. Чароўна ўсміхнулася ды поўным слодычы і ліслівасці галаском аб'явіла:

Ой, што вы, што вы, як вы і падумаць маглі?! Браць ад вас за білет грошы? I не збіраюся!

Лаўрэн здзівіўся:

Дзе-евушка, за так я не хачу!

Кабета за акенцам шматзначна падміргнула:

Ну-у, малады чалавек, аб чым можа быць рэч, вы ж — свой! З такіх кліентаў грошай не патрабуем, пра гэта і наш дырэктар нават ведае! Калі вазьму, як потым прамашку сваю вытлумачу Софіі Ларывонаўне?!. План мы і так заўсёды перавыконваем, вышэйшай катэгорнасці покуль што ніхто нам не дасць, а з-за пары дадатковых капеек не хачу псаваць адносін з сяброўкай!

Лаўрэн адразу насцярожыўся — унь яно што. Успомнілася аголеная Соньчына прапанова аб жаніцьбе. Параўнаў яе зараз з намё-кам пажылой касіркі, абвешанай цацкамі, ды ледзь не ўголас падумаў — каб вас халера, бабы чортавыя! Яшчэ масалянка палічыць, што да яе на змовіны прыпёрся з гасцінцам. Бо на гэта і выглядала.

Бачыцца з зямлячкай раптам расхацелася.

Патупаў Лаўрэн да вальера, дзе цёмнай камлыгай застыў зубр. Спаткаўшыся з цягучым і цяжкім позіркам карычневага барадача з пыльнай грызай, падманіў яго ды пачаў ласунак па кавалачку адломваць ды піхаць паміж прэнтаў. Звер ласунак прыняўся глытаць са здавальненнем. Пры гэтым ён чмыхаў, хрукаў, як свіння, павесялелымі вачыма прасіў яшчэ, а жорсткім, бы рашпіль, языком пачастунак стараўся вырваць з рукой.