Аляксей Карпюк - Выбраныя творы ў двух тамах. Том 2

Пэўная частка вяскоўцаў былой Заходняй Беларусі так называе перыяд 1939-1941 гг.

Узводны (польск.)

Разгільдзяй (польск.).

Цябе ўжо тут няма! (польск.).

Раённы (польск.).

Яфрэйтар (польск.).

Касцевіч Міхаіл Восіпавіч, псеўданім — Міхась Васілёк, 1905-1960 гг.— папулярны паэт былой Заходняй Беларусі з в. Баброўня Скідэльскага сельсавета Гродзенскага раёна.

З 1932 года — горад Мічурынск

Вячэрняе маленне ў касцёле.

Палкоўнік

Сума таму атрымалася значнай, бо ў Гродне перад сусветнай вайной стаяла многа царскіх войск. Пераважна былі гэта гарнізоны магутных дванаццаці фортаў з бетону, якія грознай падковай абкружылі горад амаль з усіх бакоў. Для абслугоўвання кожнага форта выдзяляўся паўнакроўны батальён.

Аб'ява

Каб забяспечыць краіну дастатковай колькасцю тлушчу для тэхнічнай мэты, вайсковае генерал-губернатарства выдала распараджэнне рабіць раскопкі і такім чынам здабываць тлушч ды косці. Гэта рабіць павінны Толькі грабары — прадстаўнікі галоўнай фірмы сыравіны вайсковага генерал-губернатарства. Гаспадары земляў, дзе будуць адбывацца раскопкі, павінны патрабаваць, каб работы ішлі згодна з распарадкам і ямы потым акуратка засыпаліся. Хто без дакументаў, выстаўленых галоўнай кватэрай сыравіны вайсковага генерал-губернатарства, тлушч, косці выкапае, будзе пакараны, а запасы такой сыравіны будуць канфіскаваны. Беручы пад увагу неадкладную патрэбнасць у тлушчы і касцях, неабходна зараз жа дакладваць пра недазволеныя маніпуляцыі на магілах і кожнае нарушэнне гэтага загада. Раскопкі будуць адбывацца галоўным чынам каля былых рускіх пазіцый. Тлушч выглядае цёмна-карычневым, характэрны вострым і непрыемным пахам і будзе запакаваны ў мяшкі. С. і К. камепдант акругі оберст .«. п. Бальцар.

Выпадак здарыўся з аўтарам рамана.

У буржуазнай Польшчы на тытунь урад трымаў манаполію і за самаволыіую пасадку яго сурова караў — нават за два-тры калівы.

Стараста (польск.).

Дабрабыт рэспублікі няхай нам будзе найвялікшым законам! (лац.)

Жыхары Брэста і Гродна прымаюць праграму тэлебачання ПНР

Веласіпед (мясцовае).

Усяго да 1939 года ў Гродне налічвалася цэркваў і касцёлаў — дванаццаць, сінагог і. малельных дамоў — амаль шэсцьдзесят, мячэцяў — адна (на 5О тыс. насельніцтва)

Эліза Ажэшка — відная польская пісьменніца. Жыла і тварыла ў Гродне (1840-1910).

У дваццатыя гады ў Вільні выходзіў сатырычны часопіс «Маланка» — орган «Грамады».

Думай, што гаворыш (характэрная для Гродзеншчыны прымаўка).

Вёска аўтара, дзе ён нарадзіўся, з 1944 года знаходзіцца ў ПНР

Упаўнаважаная ЦК КСМБ, сакратар падпольнага абкома камсамола (192О-1944). Загінула ў баі.

Карані (мясцовае)

Дэка — дзесяць грамаў (мясцовае).

Каб раздабыць валюту, урад буржуазнай Польшчы забесцэн вывозіў за мяжу цукар. Левыя газеты змяшчалі фатаграфіі, як англічане з мяшкоў польскі цукар высыпаюць у свіныя карыты і як жаруць яго тлустыя заморскія свінні, якія яны ад гэтага гладкія. Факт гэты — адна з прычын сялянскіх бунтаў.

Вольна (польск.).

Добра (мясцовае).

Кепска (мясцовае).

Усё ў парадку (мясцовае).

Сябар (мясцовае).

Твая праўда (мясцовае).

Уколы (мясцовае).

Святочны падарунак.

Бясплатная павіннасць па ўпарадкаванні дарог у былой Заходняй Беларусі.

Адміністрацыйная адзінка (польск.)

Ад сённяшняга дня ты – кіраўнік, зразумеў, дурань?(ням.)

Толькі праз трыццаць пяць гадоў я вычытаў у навуковым часопісе, што такія людзі цяпер — загадка для вучоных.

Кроцік (літоўск.)

Атаман шайку польскіх рэакцыянераў, якія ў часы Вялікай Айчыннай вайны ўеліся мясцоваму насельніцтву

Б. Урбанавічус. “Народныя мсціўцы”, Вільнюс, 1954, 1975, 1981, 1984 гг.