Алесь Разанаў - Гліна. Камень. Жалеза.

Генiй самаспазнання.

29

Аблiччы,
Што нас ужо выказалi
I што нам
Ужо не цiкавы,
Нас акружаюць знаўкола…

I камень
Iх аддае,
I завулак,
I двор…
Так многа паўтораў
У аднастайнай
Гульнi люстэркаў,

А што настае,
Не хоча
Ўсталёўвацца,
Як мясцiна,
А вабiць насустрач —
Як вестка

I як вясна.

30

Што прыгнятала
I мела вагу,
Займее
Сваiм прыстанiшчам
Яму;

А тое,
Што мела вагу
I само трывала,

Узыдзе…

Хвiлiны,
Якiя раздвойваць iснае,
Абцякаюць
З абодвух бакоў,
Раздваiўшыся самi,
Камень.

31

Як птушкi,
Лунаюць думкi
У маляўнiчых аблоках,

Як рэчы —
Прывязваюцца да людзей,

Аднак
Самая пiльная думка
Шукае камень,
Якi яна абмiнула,

Каб запытацца,
Цi сапраўды
Яна ёсць.

32

Думны без думак,
Чысты без чысцiнi,
Тойсамы
Знутры i знадворку,
Утульваешся ў нябыт —

I смак,
Якiм насычае праяўленае
Усе рэчы,
Цябе не п’янiць
Жыццём,

Цябе не цвярэзiць
Смерцю.

33

Целам
Не тоесны духу,
А духам — целу,
Нашу ў сабе
Тую далечыню,
Дзе дух
Становiцца новым
Целам,
А цела — светам…

Там камень
Ужо не мёртвы,
А чалавек
Не жывы.

34

Слухаеш споведзi
I бярэш
На сябе ўсе вiны —
Абы
Лягчэй было
Чалавеку.

I водгукам,
Што напоўнiў
Цябе да краю
I захаваўся ў табе,
Не разлiўшыся,
Вызначаеш,

Як споведзi спавядацца
I колькi важыць
Вiне.

35

Быццам заснулi яны,
Займелi
Рэчы с в а ё бытаванне,
А сутнасцi рэчаў —
С в а ё.

I нiяк не можа
Супасцi наноў
Чалавек з сабою,

А тое, што ёсць,
З тым, што мае

Быць.

36

Пачатак чагосьцi,
Што паспяшалася
Спраўдзiцца
I не змагло
Утрымацца на каменi…

Пазычае
У вечнасцi чалавек
I велiч сваю,
I ўладу,
Але спусташае вечнасць,

I не вядзе
Нiводная сцежка
Ў пачатак,
I дома

Ключы.

37

Нешта парушылася —
Быццам камень
Скрануўся ў падмурку
I запярэчыў
Таму, што на iм
Грунтавалася
I што мела
Яго падставай сваёй,—

I ў свеце,
Населеным рэчамi
I людзьмi,
Апынулася лiшнiм:

I гэта —
Ўвесь свет.

38

То карацеючы,
То даўжэючы,
Цень
Вандруе наўкола цябе;

I рэчы,
Змяняючыся ў аблiччах
I ў вартасцях,
Гэтаксама
Уцягнуты ў не дасягальны
Староннiм адлiкам
Кругазварот,
У цэнтры якога
Няма нiчога,
А сам ён,
Нiбы без каменнасцi
Камень,

Ёсць.

39

I ключ,
I замок —
Сам сябе замкнуў
I адмыкацца
Не хочаш.

Расколюць —
Нiчога ў табе няма,
Апрача
Зацятай каменнасцi,

Ды табою
Высокiмi робяцца
Горы,

I бездань
Бярэ ў цябе
Глыбiню.

40

Перажываю
Нанава жыццi
Людзей,
Што жылi калiсьцi:

Усе яны — пошук,
Усе — памкненне,
Усе — намаганне…

I дзiўна
Мне сёння бачыць,
Быццам удзельнiчаць
У таемстве,
Як узнiкаюць

З пошуку — постаць,
З памкнення — выснова
I з намагання — камень.

41

Вандроўнiк выпытвае
У наваколля:
Дзе сцежка,
Дзе камень,
Дзе дом?
I па iх
Знаходзiць самога сябе.

Не ўдаецца
Зроку адразу ўбачыць,
А розуму зразумець,
Што ёсць.

Але трэба
Таму, хто iдзе —
Супадаючы з бачным
I зразуметым
I выпадаючы,—
Каб хто-небудзь
Прысутнiчаў i пытаўся:

Куды iдзеш?

42

Цябе не кранае
Просьба (няхай
Сама ўдакладняецца
I знаходзiць
Моц у сабе),
Не пужае грозьба…

Грукоча
Пярун над табою
I абяцае
Цябе раскрышыць на мак,
Ды, аднак,
Не раскрышвае —