Вінцэсь Мудроў - Жанчыны ля басейну

- От, ты яшчэ… Сядай, назад адвязем, - крыкнуў лейтэнант, але стварэньне і ня думала садзіцца: ямчэй абхапіла кола й залямантавала яшчэ натужлівей.

Толькі праз чвэрць гадзіны ўдалося ўпіхнуць тую вар’ятку ў кабіну, пры гэтым камроты Максімаў вывіхнуў палец, а шафёр “студэбэкеру” падраў свае дыхтоўныя дыяганалевыя брыджы.

“Толькі б з аб’екту вывезьці”, - падумаў лейтэнант, калі машына скранулася зь месца. Паціраючы ўкушаны азадак, ён з насьцярогаю паглядзеў на жанчыну, але тая, на шчасьце, больш не буяніла.

- Так яно лепей, - задаволена перавёў дых лейтэнант і, уладкаваўшыся на прадушаным сядзеньні, скіраваў позірк на дарогу.

Спачатку ён і не зразумеў – што там мільганула за кустамі, а калі “студэр”, адчайна завыўшы рухавіком, узьехаў на пагорак, убачыў: насустрач машыне бегла жанчына з двума малымі.

- А дачушка ж ты мая Кацечка, - выдыхнула на вуха кусьлівая баба, прымусіўшы ямчэй ухапіцца за дзьверцы.

- Твае? – запытаўся лейтэнант, калі машына скінула абароты.

- Мае, мае, таварышок. Дачушка мая Кацечка… суседка Тацяна… сынок яе Хведзя… - ступіўшы на падножку, лейтэнант выцягнуў бабу з кабінкі і, каб тая не патрапіла пад колы, штурхнуў у прыдарожныя хмызы.

Машына пайшла на разварот, галава Ягора Іванавіча матлянулася, сьлізганула скроньню па шкле. Правае вока ягонае раскрылася і з ашклянелаю абыякавасьцю зірнула на сьвет. У змроку дажджыстага заваконьня мільгнулі мокрыя дрэвы, праплыў бэтонны мур і ўрэшце міргатлівы сьвет за вакном застыў у незварушнасьці двухпавярховага лецішча. Працягла, як той воўк на піліпаўку, заскавытаў сабака. Мужчынскі голас загадаў сабаку аціхнуць, на лецішчы грукнулі дзьверы, і рэха гулкіх крокаў выразна адбіліся ў цішы.

- Што, зноў сьпіць?

- Сьпіць, таварыш палкоўнік… Ад самага Беларускага. Як сеў, так і заснуў адразу, - шафёр Мікола спрытным рухам уключыў перадачу. – Здае стары, - сын з замілаваньнем зірнуў на бацьку, з крэканьнем залез у машыну.

- “Трэці” выходзіў, таварыш палкоўнік. Ці то з дому, ці то з упраўленьня. Я так і не зразумеў. Прасіў зь ім зьвязацца.

Палкоўнік паморшчыўся, правёў далоньню па твары, зь відочнай неахвотаю пацягнуўся да рацыі.

- Цэнтральная? З “трэцім” злучыце, - прамовіў ён, прыціснуўшы слухаўку да вуха, і тая пасьля кароткага маўчаньня стамлёна азвалася:

- Злучаю.

У гэты момант вусны Ягора Іванавіча зварухнуліся ў памкненьні сказаць нешта, ды так нічога і не сказалі. У схаладнелых мазгах яшчэ тлелі нейкія вобразы, вушы яшчэ ўспрымалі нейкія зыкі, і голас упраўленскай тэлефаністкі падаўся яму голасам кусьлівай жанчыны, якую ён на хаду скінуў з машыны ў далёкім сорак шостым годзе.

Панурыўшы твар у прыпол матчынай спадніцы, дзяўчынка ці то плакала, ці то проста спачывала, раз-пораз пацепваючы вострымі плечукамі. Маці лашчыла яе стрыжаную галоўку, люляла на каленях і, нічога не заўважаючы навокал, ціхім голасам прамаўляла:

- Як ужо на тую гару ўзьехалі, так я і самлела. Думала – усё… лягу ў зямельку. Ды ня даў Бог памерці. Зьлітасьцівіўся. Каб ня Ён – ляжала б зараз побач зь Мішам.

- Ну што ты, Клава, гаворыш! – азвалася сяброўка, гарбаценькая кабетка, што стаяла ў яе за сьпінаю, зрываючы з шынялю засохлыя шышкі дзядоўніку. – Сама ж чула – у Коміасасэры ён. На шахце працуе. Жывы і здаровы… Хведзька, ці знайшоў? – перавяла размову на іншае кабетка, і адказам ёй быў невыразны хлапечы голас:

- Нясу ўжо!

Набіўшы рот перасьпелай ажынай, Хведзька вылез кустоў, трымаючы ў руцэ згублены цёткай атопак.

- Ну, абувай… ды падымайцеся, а то зямля халодная, Кацю прасьцюдзіш, - гарбуха выхапіла з Хведзькавых рук атопак і, зьвяртаючыся да сына, злавесна выдыхнула: - А ты… будзеш цягацца на гару… усе вушы паабрываю. А бацька прыедзе, скажу, каб дубцом пачаставаў… - слухаючы матчыны пагрозы, Хведзька натапырыўся, шморгнуў носам, а ўбачыўшы, што дзяўчынка падняла голаў, употай паказаў ёй кулак.

- Цётка Таня, а Хведзька з гары чарапок прынёс. Нямецкі крыж на ім намаляваў і на бярэзіну павесіў, - не засталася ў даўгу дзяўчынка і, зірнуўшы на Хведзьку, паказала язык.

- Які такі чарапок? – зьякавела гарбуха, на ўсякі выпадак схапіўшы Хведзьку за вуха.

- Ну, чалавечы. Якія салдаты капаюць.

Рука цёткі Тані сьлізганула па сынавым плечуку, завісла ў паветры і паволі лягла на грудзіну, на тое месца, дзе ёкнула цётчына сэрца.

Чарапок вісеў на суку, пазіраючы на сьвет пустымі вачніцамі. Маленькі, перапэцканы ў сажу, ён, здавалася, мог належаць дзіцёнку, і толькі шыхт зубных пратэзаў ды самі зубы – буйныя і пажоўклыя, пераконвалі, што на Каінавай гары быў забіты дарослы.