Вінцэсь Мудроў - Жанчыны ля басейну

- Салдаты? – перапытаў лейтэнант.

Тоячы нейкія свае думкі, жанчына маўчала хвіліну, потым схамянулася, загаварыла таропка і блытана:

- Гэта ж у аўторак мне была чарга бульбу вартаваць. Цалюткую ноч пад вярбою адтрэслася. Халодна было. Ага. І вось на золку чую – машына едзе. Прыгледзелася гэта я, ажнуль гэта вайскоўцаў машына, ну тых, што на Каінавай гары поркаюцца. Вялікая такая машына, з будкай замест кузаву. Ну-тка, думаю, пагляджу я, куды гэта вайскоўцы такой раніцай едуць. Глянула, а машына да могілак па’ехала і там, насупраць брацкай магілы, і супынілася. Прыгледзелася, значыць, працерла вочы, а магіла ж тая раскапаная! Ну, думаю, звозяць партызан забітых зь безназоўных магіл у адну вялікую. Пра гэта яшчэ на сходзе казалі. Ага. І вось бачу: штосьці там такое пасыпалася. Падпаўзла бліжэй і як не самлела. Гэта ж цэлую машыну чарапоў з машыны скінулі. Тут я і сьцяміла – з Каінавай гары чарапы. Перад вайной там ворагаў народу забівалі… Ну, шкоднікаў там розных… Вайскоўцы тыя магілы і раскапалі. Дык вось я і кажу: як жа так… нашых салдацікаў разам са шкоднікамі хаваюць.

- Тое, што вы сказалі, папросту ня месьціцца ў галаве, - лейтэнантаў голас дрыжэў ад абурэньня. – Буду ўзьнімаць гэтае пытаньне на партактыве.

- Толькі ж не кажыце, што ад мяне пачулі, - войкнула жанчына, прыкрыўшы вусны ражком заношанай хусткі.

- За гэта не хвалюйцеся. Магіла! Дарэчы, як вас завуць?

- Клаваю… Ад могілак – першая зямлянка. Калі што – заходзьце.

- Зойдзем, абавязкова зойдзем, - ледзь чутна прамовіў лейтэнант і, зьняўшы з галавы аблавух, памахаў жанчыне на разьвітаньне.

Раніца наступнага дня абяцала пагоду. Празрыстым было нябеснае прадоньне, вымытае дажджамі сонца адбірала вочы, а ранішняе паветра і ручаёвая вада аж да сьвербу ў пахвіне бадзёрылі цела. Пахвіна й сапраўды зайшлася ад сьвербу, калі камроты Максімаў, чэрпнуўшы вады з ручая, кульнуў вядро не на выстаўленыя прыгаршчы, а на голую сьпіну лейтэнанта. Лейтэнант крэкнуў, страсянуў, нібыта той сабака, адвіслай чупрынай і, паскакаўшы на назе, каб выліць ваду з вуха, прыхапіў працягнуты Максімавым ручнік.

- Добра тут у цябе, - выдыхнуў лейтэнант, расьціраючы магутную грудзіну. – Як на курорце. Адно кепска – мора няма.

- Ці да мора тут? – гнятліва ўздыхнуў камроты, і вушы ягоныя, якія прагнулі пачуць словы спагады, яшчэ больш натапырыліся.

- Ну што ты млееш! Зьядуць цябе ў тым упраўленьні, ці што? Можа і выклікаюць, каб у адпачынак адправіць, - выцяўшы нагой па ўчарнелай рабрыне, якімі было скрозь засеянае навакольле, лейтэнант даверліва-пацішэлым голасам запытаўся: - Ты, часам, з Клаваю не знаёмы? Ладная такая баба… У Сеўруках жыве, першая зямлянка ад могілак.

- Якія там бабы… Жартуеце, таварыш упаўнаважаны? – прабурчэў суразмоўнік, а ўпаўнаважаны, задаволена рагатнуўшы, працягваў:

- Зусім ты ачах. Ужо і бабамі не цікавішся. А я дык маю грэх. Як гляну на якую – сэрца заходзіцца. Цяпер вось гэтая сеўрукоўская маладзіца спакою пазбавіла, - лейтэнант сьмяшлівым вокам зірнуў на Максімава, даючы таму зразумець, што гэта жарт, і, ужо бяз жартачак, прамармытаў: - Просьба ёсьць. Будзеш ехаць – завярні ў вёску, прыхапі гэтую Клаву. Прозьвішча, на жаль, ня ведаю. Ну, ды сам знойдзеш – у зямлянцы, каля могілак жыве. Я там суправаджальнага ліста напісаў – перадасі ў прыёмную. І яшчэ… пасыгналь з дарогі, гляну, ці тая… - ня скончыўшы фразы лейтэнант зьнямеў, наструніў слых, тыцнуў пальцам у неба. – Сфальшывіў, - прамовіў ён, уздыхнуўшы, і зь нейкім шкадаваньнем у голасе дадаў: - Сам дудзеў калісьці…

Салдатам на Каінавай гары ігралі ранішнюю пабудку.

Гудок аўтамашыны засьпеў лейтэнанта ў самы нязручны момант. Лейтэнант галіўся. Дакладней, нават не галіўся, а заміраў ад асалоды. Якое гэта было лязо! Золінгенаўская сталь, гамбурская наводка, маціцовыя тронкі. Лейтэнант даўно шукаў такое. І вось знайшоў! У чамадане ў Максімава. Ну, і рэквізаваў, вядома. Не пакідаць жа дабро нейкім там смаленскім апэратыўнікам.

Прыслухаўшыся да гуду, лейтэнант скрывіўся, выцер падбародзьдзе абрыўкам газэты і, прыхапіўшы бінокль, выйшаў з намёту.

Баба, вядома, была ня тая: надта ж нізкарослая, ды і апраненая зусім па-іншаму. Зьлізнуўшы з губы рэшткі мыльнай пены, лейтэнант плюнуў, смачна вылаяўся і рушыў да машыны.

- Каго ты прывёз? – крыкнуў ён Максімаву, калі да машыны заставалася яшчэ добрая сотня мэтраў. Камроты выпіхнуў бабу з кузаву і тая абхапіла рукамі кола.

- А таварышок… А дачушка ж у мяне… а чым жа я правінілася? – маленькае, спавітае нямецкім шынялём стварэньне, галасіла на ўсю акругу.