Барыс Пятровіч - Сон між пачвар

Не, міністр анікому не пазваніў, міністр не стаў сядзець за сталом і думаць, ці разглядваць надпіс за акном, міністр ціха выйшаў з кабінета, зачыніў дзверы і, анікуды не заходзячы, спусціўся ўніз. Аддаў ключ міліцыянеру.

Машына яго чакала. Міністр спыніўся. Зноў спыніўся перад выбарам, які ён толькі адсунуў на некалькі хвілін. Міністр лёгка вырашаў чужыя справы і праблемы. Аднак у сваіх ён какчаткова заблытаўся...

Міністр павольна падышоў да машыны. Сеў. Была серада, і Вася, нічога не пытаючыся, уключыў хуткасць. «Не туды...» — сказаў міністр, калі Вася скіраваў да дзевяціпавярховіка, «Не туды...» — калі павярнуў да гатэля, «Не туды...» — калі паехаў у бок катэджа, «Не туды...», «Не туды...», «Не туды...» — казаў ён куды б ні зварочваў Вася. I шафёр паехаў прама ў... Не, не туды...

Версія 11

У роднай вёсцы я сядзеў ля вакна і пазіраў на суседскі плот. Па вуліцы прайшоў дзед з пілою ў руках. Не паспеў асесці ўзняты ім пыл, як паказаўся другі дзед з касою на плячы. Яшчэ праз колькі хвілін паўз мяне прайшоў дзед з сякераю. «Наступны дзед, пэўна, будзе несці граблі»,— падумаў я. I памыліўся: зноў прайшоў дзед з пілою.

Версія 12

Вецер падслізнуўся на дзіцячай коўзанцы і амаль бязгучна ляснуўся на лёд, праехаў трохі на спіне і лёгка падхапіўся, падняўся зноў да вершалінаў дрэў, загойдаў у нястрымнай злосці голымі галінамі, строс апошні засохлы і выпетраны лісток з таполі, падхапіў яго і пагнаў перад сабою, адразу забыўшыся пра нядаўняе здарэнне, пра сваю дзіўную нязграбнасць ці непрадбачлівасць; лісток узляцеў высока над дарогаю, знізіўся, зноў падняўся, потым апусціўся, і вецер, загуляўшыся, як дзіця, з налёту ўрэзаўся ў лабавое шкло «Ікаруса»... Праз імгненне ўбачыў я яго на збочыне, у брудным снезе. Ён сядзеў, шырока раскінуўшы ногі, і плакаў. Гэта быў яшчэ зусім маладзенькі ветрык. Яму, відаць, было вельмі прыкра, што ў яго анічога не атрымліваецца.

Я не магу глядзець, як плачуць маленькія. Мне захацелася падысці да яго і супакоіць простым ласкавым словам. Але я прыгадаў, што знаходжуся сярод людзей, якія не бачаць ветрыку, і гэты мой зразумелы і звычайны ўчынак ацэняць па-свойму: палічаць вар'я-там, які гаворыць з пустым месцам.

I я моўчкі прайшоў міма. Прабач нам усім, ветрык.

Версія 13

Падзяліць тры яблыкі між трыма чалавекамі, каб кожнаму было пароўну — што можа быць прасцей?

А ты не змог. Ты разрэзаў свой яблык напалам. Адну палову аддаў усходняму суседу, другую — заходняму. А сам, праз сваю шчырасць, застаўся ні з чым.

Бо ніхто з суседзяў і не думаў дзяліцца з табою. Наадварот, яны паглядвалі, што б яшчэ адхапіць у цябе.

Яны не былі тваімі сябрамі. I не сталі імі. I не стануць.

Яны былі тваімі ворагамі. I засталіся імі. I надалей будуць.

Дзякуй Богу, ты, нарэшце, гэта зразумеў.

Але — як цяпер ні складвай разрэзаны яблык — цэлым ён ужо не стане. I як ні старайся захаваць яго — ён згніе.

I ніхто болын не дасць табе тры яблыкі і не скажа: «Дзялі».

У гэтым аднаразовым жыцці — усё аднаразовае. Ува ўсіх: у аднагй чалавека, у адной сям'і, у аднаго роду, у аднаго НАРОДА,

Версія 14

Невысокі, з падстрыжанаю пад бокс грываю, конік ледзьве цягнуў воз, гружаны доўгім і кароткім адначасна. Прывязанае тоўстай смуглявай вяроўкаю, яно маўчала, толькі раз-пораз падрогвала ад удараў пугай па спіне коніка. У якім стагоддзі гэта было? У двац-цатым... дваццаць першым... ці дваццаць другім? Цяжка сказаць, мяркуючы толькі па бел-чырвона-белай етужцы, уплеценай у грыву каня.

Конік перабіраў моцнымі нагамі, ляскала пуга, уздрыгвала доўгае і кароткае. Калі гэта было? Удзень, ноччу ці ўвечары?.. Цяжка сказаць, мяркуючы па калёсах на гумавым хаду з праграмным кіраваннем і аўтападказчыкам, які металічным голасам казаў коніку, дзе і куды трэба паварочваць.

Металічна ляскала пуга, расцягвалася смуглявая вяроўка, і патроху вызвалялася і ссоўвалася з воза кароткае. Колькі гэта доўжылася? Гадзіну, хвіліну, секунду?.. Я запомніў таго, хто ішоў за калёсамі і ўсё ведае. Ен адкажа толькі на тры пытанні: першае, другое і апошняе.

Першае: у якім стагоддзі гэта было? Другое: калі гэта было? Апошняе: колькі гэта доўжылася? Трэба толькі ў правільным парадку задаць гэтыя пытанні.

Версія 15

Дзяўчына распраналася доўга — як капуста. Нарэшце засталася яна ў адных басаножках на босую нагу. Падышла да вакна, шырока расчыніла яго і вызірнула ўніз. З шаснаццатага паверха, як з птушынага палёту, від на дахі малапавярховікаў быў сумнаватым. Чырвоныя, жоўтыя, шэрыя, чорныя плямы разбягаліся ўшыркі, хаваліся ў густой зеляніне і сваёй аднастайнасцю не надта радавалі вока. Аднак — чалавек да ўсяго можа прывыкнуць. Прызвычаілася да гэтага краявіду і дзяўчына. I толькі зрэдчас лашчыла яна сябе, пад-стаўляючы свежаму ветру голае цела.