Ігар Бабкоў - Хвілінка

Ён асцярожна вылез з ложку і зразумеў, што на ім толькі кашуля і чамусьці адна шкарпэтка.

Агнешка таксама паднялася, і са здзіўленнем аглядалася вакол. На ёй быў толькі станік. Але замест таго, каб пачаць апранацца, яна яго скінула.

***

Бацькі Агнешкі паходзілі з каталіцкіх радзінаў з-пад Бельска і там лічылі сябе стопрацэнтовымі палякамі. Але патрапіўшы ў Варшаву, пачалі сумнявацца, і ўжо гатовыя былі прызнаць сябе калі не беларусамі, дык хаця б ліцвінамі.

Вакол буялі оргіі талеранцыі, і быць крыху іншым, не такім, як усе, было нават модна.

Яна ж сама, як яна потым патлумачыла, ставілася да Ўсходу як да рамантычнай спакусы. У якой галоўнае — даць сабе спакусіцца.

Яны бачылі яго выступленне па двуйцы, сказала яна, і адразу адзначылі разгубленасць, і тое, што ён раптоўна адчыніў дзверы і ўрэшце застаўся, выглядала як пэўны знак, неверагоднае супадзенне.

Зрэшты, навонкі ўсё працягвалася так, як і было.

Прафесар сам папрасіў Агнешку заапекавацца ім, і яна, ясна, не адмовілася, склала для яго праграму чытання і прынесла цэлую торбу кніжак.

Звычайна яны сустракаліся ў бібліятэцы. Чыталі, штосьці абмяркоўвалі і далей ішлі блукаць па Варшаве.

Ён канчаткова забыў пра свае абавязкі, перадаручыў усё кіраўнікам групаў. І бачыўся са сваімі толькі на гатэльных сняданках.

Вы шчаслівыя. Вам яшчэ ёсць з кім змагацца.

Ён потым часта прыгадваў яе словы, сказаныя ў матэльчыку на ўзбярэжжы, у які яны выехалі на яго апошні ўікэнд.

Тады ён узрадаваўся, і нават крыху заганарыўся, літаральна на пару секундаў. Але потым яна дадала тое, што ён адчуваў даўно і чаго падсвядома баяўся пачуць менавіта ад яе.

Хаця ўжо няма за што.

Будучыня, за якую вы змагаецеся, ужо здарылася — з вашымі суседзямі.

Канечне, вы можаце перамагчы і пайсці нашым шляхам. Але вы мусіце ведаць, чым усё скончыцца. Каб потым не было слёз і скаргаў, што вас падманулі.

***

Пра гэта гаварылі ўсе. У розных інтанацыях і з рознымі высновамі.

Радасна паведамлялі, што ў іх атрымалася, яны патрапілі, прасунуліся крыху далей у часе, і цяпер былі гатовыя дапамагаць тым, хто адстаў.

Казалі літоўцы, якія адразу абуджаліся, прыгадвалі часы Вітаўта і сцвярджалі, што для сяброў яны гатовыя на ўсё.

Казалі палякі, якія годна прымалі абавязак апекавацца братамі нашымі меншымі па рэчыпаспалітай.

Казалі немцы, трымаючы ў памяці вядома што.

Не кажучы ўжо пра амерыканцаў, брытанцаў і розных протчых французаў. Тыя ўвогуле былі як небажыхары і апускаліся да размовы з сваімі нешчаслівымі братамі з усходу вельмі рэдка. Звычайна на фуршэтах, пасля добра аплочаных семінараў.

Але як гэта можа быць?

Яны відавочна былі разам, у адным часе. І ў той жа самы момант, у выніку нейкіх хітрых маніпуляцый аказвалася, што іх праўдзівы час — мінулае.

А іх будучыня ўжо наступіла — з іх больш шчаслівымі суседзямі.

Тут было штосьці не так, ён адчуваў гэта дакладна.

***

У Варшаве змянілася многае.

Раней падчас прыездаў ён гадзінамі ўглядаўся ў тэлеэкран. Шалёныя дыскусіі, спрэчкі і сутыкненні, новае польскае кіно, музыка.

На вуліцы было іншае: шэрае заклапочанае жыццё, у якім людзі спяшаліся зарабляць капейчыну.

А потым з тэлевізара ўсё раптоўна знікла. Як быццам бы хтосьці важны выгнаў усіх на вуліцу.

Прыйшло іншае. Бясконцыя і бессэнсоўныя серыялы. Дэбільныя шоў. Дыска-пола, ад якога адразу хацелася ванітаваць. І рэклама, рэклама, рэклама.

Аднойчы, на нейкіх партыйных перамовах, ён запытаўся ў сваіх польскіх прыяцеляў: хто гэта з вамі зрабіў? Як і чаму паўсталі ўсе гэтыя скокі? І чаму вы здаліся, пагадзіліся на такі маразм?

Гэта відавочна не было камфортным пытаннем.

Хаця адказаў апынулася многа, і яны былі рознымі. Некаторыя нават аптымістычнымі. Напрыклад, што гэта народная, дэмакратычная культура, якой доўга не дазвалялі ўсплыць на паверхню. Альбо новы культурны код, новая мова, з дапамогай якой спрабуюць адказаць на старыя, вечныя пытанні.

Як на ягоны густ, гэта была проста сметніца.

Але тыя, хто туды патрапляў, хто ўсё гэта рабіў, паводзілі сябе так, як быццам гэта яны героі.

***

Цяпер, пасля семінара, усё стала на свае месцы.

Наступная стадыя. Не спрабаваць зразумець карціну свету простага чалавека. А самім ствараць яе. Ствараць свет, у якім жыве большасць. Дзеля гэтага і патрэбна была такая тэлекарцінка.

Багдан раптам зразумеў, што адчувае амаль нянавісць да новага часу. Да будучыні, за якую ён так доўга змагаўся, чакаў і прыспешваў.