Ён доўга не мог зразумець, што адбываецца. Яны відавочна сталі больш сталымі, у параўнанні з пачаткам. І больш мудрымі.
І ўсё ж палітычныя кампаніі сыпаліся адна за адной.
Магчыма, гэта была проста стома. Яны звыкліся ўвесь час прайграваць, і, па праўдзе, мала хто верыў, што магчыма выбрацца з заганнага кола.
Часам у яго складалася ўражанне, што кампаніі былі прайграныя яшчэ да пачатку, у іх уяўленні.
Але што, зрэшты, здарылася?
Яны былі на правільным баку, і гаварылі рэчы, з якімі толькі дурань мог не пагадзіцца.
Чаму ж яны прайгравалі?
Тактычныя пралікі? Выпадковы і трагічны збег абставінаў? Недасканаласць чалавечай прыроды?
Ён адчуваў, што яны выскачылі са свайго часу, дзе ўсё атрымоўвалася, і ішлі цяпер па шэрай і незнаёмай пустэчы, біліся ілбамі аб мяккую шэрую сценку іншай эпохі.
І далей будзе толькі горш.
***
Радаваліся толькі журналісты.
Адзін з іх напісаў яго палітычны партрэт, здзеклівы і несправядлівы.
Ён пісаў пра яго як пра наіўнага хлопчыка, рамантычнага героя эпохі змагання, які так і не выйшаў у першы шэраг дарослай палітыкі, так і не стаў галоўным. І які цяпер стаіць недзе ўбаку — маленькі цынавы жаўнерык, у кароткіх штоніках, з бел-чырвона-белым сцяжком — сумны і забыты.
Багдан пакрыўдзіўся і напачатку хацеў асабіста прыйсці, пазнаёміцца з аўтарам і пагаварыць пра штонікі. Але потым вырашыў прыгледзецца і сабраць больш інфармацыі.
Аўтара, зрэшты, апынулася не так проста знайсці. Нарыс быў падпісаны рэдакцыйным псеўданімам: Кася Трэш. І за ім мог хавацца хто заўгодна.
Гэта мог быць галоўны рэдактар, які вырашыў размяцца на полі. Мог быць хтосьці з рэпарцёраў, вясёлых і крыху звар’яцелых хлопцаў, што гойсалі разам з імі па ўсіх акцыях. Але магла быць увогуле маладзенькая журналістачка з першым сур’ёзным матэрыялам. Якой проста хацелася выглядаць важнай у гэтым тэксце.
Пытацца наўпрост было недарэчна, як зрэшты і выказваць прэтэнзіі. Тым больш што факты, збольшага, адпавядалі. А вось тон, інтанацыя...
Багдан тады ўпершыню зразумеў, наколькі парознаму можна пражываць адную і тую ж эпоху, парознаму бачыць і ацэньваць адну і тую ж рэальнасць.
Зрэшты, журналісты былі мілыя і вясёлыя людзі, шмат каго з іх ён памятаў яшчэ па ўніверсітэце.
Яны выдавалі дзелавую газетку, у якой пісалі пра бізнес, пра тэндэнцыі, але і пра модныя буцікі, пра тое, у якія рэстарацыі яны ходзяць і як яны самі сябе зрабілі.
Яны пісалі так, як быццам не сумняваліся, што менавіта яны гаспадары той будучыні, за якую зма
галіся Багдан і яго сябры. І што яны ў тую будучыню
амаль ужо ўступілі і пісалі пра ўсё адтуль, з перспектывы адбытага.
Урэшце, ён вырашыў параіцца з М., калегам па партыі.
М. быў ягоным даўнім прыяцелем і ўзначальваў у партыі крыло цынічна-памяркоўных. І меў толькі адну, як сам казаў, кепскую звычку. Сябрам часам гаварыў праўду, чаго б гэта ні каштавала.
М. тады толькі пасмяяўся.
Ніякія яны не гаспадары, сказаў ён. Гаспадары яшчэ прыйдуць. З разбухлымі ад грошай гаманцамі і жаданнем скупіць усё, што варушыцца. І вось з імі, сапраўды, прыйдзецца лічыцца.
А гэта, хутчэй, абслуга, што стаіць на ўваходзе. І якая нюхам адчувае, што гэтага можна не пускаць далей, прынесці халоднае, нахаміць, а таму трэба глядзець у вочы аддана і стаяць на дыбачках.
Мы для іх відавочна не запрошаныя на свята будучыні. Штосьці накшталт дыназаўраў, якія выпадкова захаваліся ў тутэйшых рэзервацыях. Магу сабе ўявіць, што яны гавораць пра нас без сведкаў.
У тым новым свеце, дадаў М., у які, яны лічаць, яны ўжо ўступілі, палітыкі мусяць быць альбо цынічным лайном, што трымаецца на паверхні бясконцых шоў, альбо шэрай пераходнай тканкай, што сядзіць у офісе і строчыць розныя праграмы, рэзалюцыі і пастановы.
Яны ведаюць, што пра лайно дазволена пісаць толькі ў інтанацыі радаснага захаплення.
Астатніх можна таптаць, бо яны не мусяць нікому падабацца.
***
На мітынгах ён сапраўды стаяў у другім шэрагу і крыху збоку ад асноўнай каманды. Але зусім не таму, што быў пераходнай тканкай.
Ён займаўся рэчамі, пра якія не раскажаш журналістам.
У партыі ён быў заўсёды адным з намеснікаў і адказваў за аргработу, альбо, як яны гаварылі, за чалавечы фактар.
Ездзіў па краіне, гаварыў з людзьмі. Натхняў, дапамагаў, вырашаў праблемы. Гэта была амаль нябачная праца, але тое, што ў пэўны момант на акцыю выходзілі тысячы, а не адзінкі — у гэтым была і яго заслуга.
Трэба было трымаць дух, інакш усё хутка патанула б у багне штодзённасці.
Читать дальше
Конец ознакомительного отрывка
Купить книгу