Ігар Бабкоў - Хвілінка

Па сцэнару ён мусіў весці рэй, выбраць купалінку. Былі пэўныя дамоўленасці, усе чакалі, што гэта будзе хтосьці з іх вузкага кола, са сваіх.

Але ён выбраў менавіта яе, незнаёмку, якую амаль ніхто не ведаў. І далей усё было так, як трэба, спевы, карагоды, зноў спевы, начныя купанні, душэўныя размовы каля вогнішча.

І ўсё ж пад раніцу здарылася тое, што ён пэўны час баяўся прыгадваць.

Песні былі праспяваныя і не адзін раз, кола спаленае, усе прытаміліся і разбрыліся па лагеры. Пачынала святлець, пакуль толькі як намёк, недзе на ўскрайку неба.

Багдан тады крыху прыдрамаў, яны ляжалі на дыванку каля вогнішча, пад ягоным спальнікам, а калі расплюшчыў вочы, пабачыў, не, хутчэй адчуў, што ўсё змянілася.

Паўсюль былі шэпты, прыцішаныя, але жарсныя. Плёск і смех там, каля возера. Там купаліся русалкі, і яны спакушалі, клікалі далучацца.

Пазней, на рэтраспектыве Таркоўскага, гледзячы поўную версію Андрэя Рублёва, у яго было адчуванне дэжа вю, як быццам бы гэта іх здымаў міліцэйскі аператар. Ён нават убачыў самога сябе, яму так здалося, на заднім плане, за дрэвамі.

Тады ж, прачнуўшыся і пабачыўшы, што адбываецца, ён паспеў толькі падумаць, што калі міліцыянты сапраўды іх вялі і высочвалі, цяпер самы час забраць усіх разам, і гэта будзе сапраўдны канец усяго.

Падумаць перад тым, як аддацца хвіліне, праваліцца разам з усімі ў гэтую амароку.

Пачаць шукаць сваімі вуснамі яе вусны...

***

Ён так ніколі і не даведаўся, як яе завуць. Тады, у тую ноч, імёны былі недарэчныя, больш важнымі былі датыкненні, пахі.

У электрычцы яны сядзелі побач, стомленыя, з пачуццём лёгкай няёмкасці. Зрэшты, не толькі яны.

Ён быў упэўнены, што сустрэне яе на Клубе, альбо на канцэрце. І нават пачынаў ужо ўяўляць, як падыдзе і прапануе пазнаёміцца яшчэ раз. Скажа, што аднойчы бачыў яе ўва сне, вельмі дзіўным. А пасля яны пойдуць гуляць і ўжо больш ніколі не развітаюцца.

Але на сустрэчах яе не было, і ён пачаў хвалявацца.

Роспыты анічога не далі. Ніхто яе не ведаў, ніхто нават не ўяўляў, адкуль яна і хто яе запрасіў.

***

Адалей усё закруцілася як у калаўроце.

Генсекі пачалі мерці як мухі, выбухнуў Чарнобыль, прыйшоў Г. і абвясціў спачатку паскарэнне, потым галоснасць, а потым яшчэ і перабудову. Усе заціхлі ў прадчуванні зменаў, і змены сапраўды адбыліся.

Першыя мітынгі прайшлі ў страшным напружанні, ніхто не разумеў тады, чым гэта можа скончыцца, усе падсвядома чакалі арыштаў, разгромаў, танкаў на вуліцах.

Арышты здарыліся пазней, тады ж час працаваў на іх. Яны выйшлі на паверхню, пачалі ствараць партыю, і ён нават не заўважыў, як патрапіў на выбары і стаў дэпутатам. Гэта было надзіва лёгка, яны хадзілі па кватэрах, і нават не трэба было агітаваць — усе і так усё разумелі.

Імперыя знікла як дым і распачалася эпоха радасці. Такое ўражанне, што мы тады танчылі на карнавале эпохі, — сказаў яму М. значна пазней, калі радасць ужо мінула.

Хаця і працы было многа, трэба было штосьці рабіць з эканомікай, уводзіць свае грошы, а яшчэ межы і мытня, бо раскрадалася і вывозілася, і трэба было бараніць сваё.

Яны кідаліся ў розныя бакі, засядалі, прымалі нейкія пастановы, законы. І ўсё было лёгка і магчыма.

Калі ён першы раз выехаў у Парыж, з парламенцкай дэлегацыяй, у іх на чатырох дэлегатаў было дзесяць франкаў у кішэні, адзіная валюта, што знайшлася ў скарбніцы. Затое былі боханы чорнага хлеба, гарэлка і селядзец, якія яны памянялі на франкі ва ўжо расейскай амбасадзе.

Замаўляючы кубачак кавы каля Нотр-Дам, у дарагой і пошлай кавярні, пад завязку набітай японскімі турыстамі, Багдан, на пытанне, адкуль ён, упершыню горда адказаў — фром Беларусь.

Паколькі гэта нічога нікому не казала, прыйшлося дадаць: фомэ эсэсэр. І яшчэ далей: Чарнобыль.

Японцы ціха і асцярожна рассунуліся, і ён застаўся за стойкай адзін.

***

Менавіта тады Багдан зразумеў, што можна жыць звычайным жыццём і адчуваць прыемнасць ад простых рэчаў.

Сапраўды, тое, пра што яны баяліся марыць, здарылася і здарылася неяк проста, па-будзёнаму.

Праўда, надалей гэтая звычайнасць прыцёрлася, перастала вабіць. І, самае непрыемнае, пасля яе заставаўся прысмак лёгкай трывогі: як быццам ён проста адклаў штосьці на пэўны час, і гэтае штосьці ціха і няўхільна чакала.

Ён усё яшчэ шукаў сваю Купалінку, хаця цяпер забываў пра яе на тыдні і нават на месяцы.

І ўсё ж, калі аднойчы пабачыў на вуліцы знаёмую паставу, сэрца шалёна загрукатала, а яшчэ праз секунду ён зразумеў, што тая ідзе з вазочкам, і раптам падумаў, што гэта магло быць іх дзіцё.