Алесь Разанаў - Рэчаіснасць

Надоечы цалавалі
Яны святы крыж,
Прысягаючы,
Што не прычыняць
Табе аніякай шкоды.
Але калі прыплывеш,
Яны раптам
Прысягу зломяць.

Даўся,
Каб ашукалі,
Ці зазірнуў
У імглістую будучыню
I згадзіўся:

Хай будзе,
Што мае быць?!.

47

Зняволенага, цябе
Вязуць князі-вераломцы
У стольны Кіеў,

А Полацак
Ідзе следам.

Цешыцца княскі двор
I ходзіць глядзець
На дзівоснага вязня,

А Полацак побач
Тужыць.

Цябе замыкаюць
У поруб-цямніцу:
Цяпер,
Што хочаш, рабі
I, што хочаш, думай.

А Полацак ходзіць
Па вуліцах Кіева
I месцічаў водзіць
Услед за сабой,
I намаўляе на нешта.
Табе аддаюць уладу,
Князем вяльмуюць
І на пасад узводзяць,

А Полацак за руку
Бярэ цябе:
Княжа,
Ці не пара дадому?!.

48

Прастора
Напружваецца, як цеціва,
I час
Скіроўваецца,
Як страла,
Па найкарацейшай дарозе.

Яшчэ не мінула ноч,
А ты апынаешся ў дні,
I тое,
Што будзе заўтра,
Распазнаеш сягоння.

49

Людзям чыніш суды,
Князям
Раздает гарады,
Падзеям
Дапамагаеш скласціся так,
Як яны
Гэтага хочуць.

Носіш —
Выношваючы — у сабе
Наступнасць
I настаеш
З яе.

50

Што здзейсніцца —
Застанецца,
А што застанецца —
З часам
Забудзе,
Што азначала яно,
І пачне
Сведчыць сябе самое.

Шчыльныя літары
У летапісах пажоўклых
Спыняюцца,
Каб даўмецца,
Д з е ты

I х т о.

51

Употайкі
Сустракаешся са святым,
Чыёй келляй —
Падземныя сутарэнні,

I гэтаксама —
Употайкі —
З вешчуном.

Знаходзіш
З абодвума імі
Паразуменне,
3 абодвума імі
Вядзеш гаворку
Аб справе,
Аб часе,
Аб чалавеку.

З'ядноўваюцца ў табе
Вышыня i глыбачыня,
Зямля i нябёсы,
Святло i цемра,
Дзейсніцца,
Тоячыся ад паверхні,
Нязнаны Бог.

52

Вестку за весткай
Прывозяць табе
Ганцы.

Няма калі жыць,
Як хацеў бы,
Мусіш —
Як дбае дзень,
Як вымагае тыдзень.
П'еш, як ваду,
Бяду,
Ясі, як хлеб,
Гора.

Траціш сябе
Дарэшты
I зноў,
Страчваючы,
Знаходзіш.

53

Уклаў у Сафію
Сваю душу,
I калі
Звоняць званы,
Дзе б ні быў,
Усё роўна чуеш.

У намаганнях i ў спробах
Жыццё
Набывае ўсё больш аблічча,
Што даспадобы
Яму самому.

С в о й край,
С в о й народ,
С в а е гарады
I с в а я Сафія,

I ты ім таксама
Свой.

54

Гэтакі час:

Ён пахне
Жывіцай i дымам.

Дарога
Перацінае дарогу,
Меч
Абрушваецца на меч,
Дружына
Едзе насустрач дружыне,
Ваяр
Змагаецца з ваяром.

Гэткі час:

Выплаўляецца
З горна нягодаў
Народ,
З прысаку
Ўзводзіцца горад,
З роспачы
Творыцца моц.

55

Куюць кавалі
З жалеза
Кальчугі i латы —

На цела
Яшчэ адно цела...

Аднак,
Нібы не скончылася адно
Жыццё,
А другое
Ужо настае,—
У табе самім
Ствараецца цела,

Якога
Не можа ўгледзець
Страла,
Не можа намацаць
Дзіда,
Не можа параніць,
Меч.

56

Як свігавіца-маланка,
Калі набліжаецца навальніца,
Малюе на небе
Узоры свае,
Высвятляеш
Сабой рэчаіснасць
I апярэджваеш вынік.

А за табою
Грукаюць перуны,
I згуба
Ніяк не даўмеецца,
Дзе цябе пераняць.

57

Будзь літасцівы да чалавека:
Супротнікаў
Не карай
I вінаваўцам
Не помсці.

Яны яшчэ
Сябе не адрозвіваюць
Ад абставін
I супадаюць з мясцовасцю
То лясістай,
То балацістай,
То ўзгорыстай...

Адкрывай
У людзях i з'явах
Наступнасць,
Дзе помсце
Няма каму помсціць,
А варажнечы
Няма з кім варагаваць.

58

Ca сценаў
Святой Сафіі
Сыходзяць да палачанаў
Апосталы
I навучаюць праўдзе.